Trốn nắng vẫn nóng

Nắng từng dòng đặc quánh tuôn xuống cháy bỏng mặt đường. Nóng trườn vào mọi ngóc ngách, vật vã cả giấc ngủ. Người lũ lượt trốn nắng, nấp trong nhà, dưới chân cầu, xuống biển, lên suối, tắm hồ… Nhưng tìm chỗ trốn cái nóng thì khó, bởi nó ùa theo nền nhiệt độ tăng cao hầm hập, bức bối trong không gian bê tông cốt thép nhà phố, những nhà máy đầy ống khói, cho đến các khu rừng bị cháy, những bãi rác bốc mùi, bãi xỉ than, xà bần đổ loạn xà ngầu...

Đợt nắng nóng dữ dội này cho thấy câu chuyện về biến đổi khí hậu với hiện tượng thời tiết cực đoan đã có thể cảm nhận bằng da thịt mỗi người. Và nhọc nhằn cho dải đất Việt, vì chỗ thì mưa lụt sạt lở núi, chỗ khác lại nắng nóng khô rốc, nước mặn xâm nhập sâu vào các dòng sông. Không cách gì khác là phải “sống chung” và tìm biện pháp thích nghi với biến đổi khí hậu, thời tiết. Con người phải thiết kế lại nhà cửa, công trình sinh hoạt, tổ chức lại sản xuất, sao cho giảm được hiệu ứng nhà kính làm trái đất nóng lên, không thì sẽ bị sa mạc hóa. Người ta cũng phải xem lại “hiệu ứng phát triển nóng”, ngay cả một cách sản xuất nông nghiệp công nghệ cao là làm rau trong nhà kính, khiến nền nhiệt độ chung quanh tăng lên. Đà Lạt là một ví dụ, cái nóng đã ùa đến có thể nung chảy xứ sở sương mù.

Nắng nóng do ông trời tạo ra thì chỉ còn biết tìm cách thích nghi, nhưng những “vấn đề nóng” khác do con người làm nên thì sao? Đất đai, với các cuộc đầu cơ gây nên những cơn sốt giá vẫn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cho nền kinh tế. Bong bóng bất động sản vẫn phập phồng. Đất đai cũng là chuyện khiếu nại triền miên trong các đơn thư của công dân gửi đến các cơ quan công quyền. Vì thế, việc quản lý hiện trạng đất đai đang đặt ra hàng loạt vấn đề bức bách. Không chỉ ở những nơi dự tính làm đặc khu mà dư luận còn bàn thảo, ngay ở vùng đông nam Quảng Nam, chính quyền địa phương phải ra chỉ thị để tăng cường quản lý, tạm dừng việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, ngăn chặn việc tách thửa chia lô bán nền...

“Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế”, là câu hiệu triệu được phát đi nhiều cấp, nhưng những nhà máy gây ô nhiễm môi trường vẫn tồn tại nhiều nơi. Các vụ việc nhập rác thải vẫn xảy ra. Nguy cơ biến nước ta thành bãi rác công nghệ vẫn tiềm ẩn. Sản xuất nông nghiệp sử dụng nhiều hóa chất độc hại còn diễn ra…

Hàng loạt vấn đề nóng như trên, không thể trốn tránh mà phải giải quyết nếu muốn phát triển bền vững, xây dựng nền kinh tế xanh. Và tiếp đến là những câu chuyện nóng về an ninh trật tự nữa, đặc biệt là nạn buôn bán ma túy. Lần đầu tiên có một thủ phủ của ông trùm ma túy ở Tây Bắc bị tiêu diệt với lực lượng và phương tiện đặc chủng. Nghe mừng mà rúng động tâm can và rồi  chưa hết nỗi lo ngại. Bởi việc gieo rắc cái chết trắng giờ đã tràn lan nhiều chỗ, vì siêu lợi nhuận mà tội phạm vẫn sinh sôi. Ngay ở phố thị nổi tiếng yên bình như Hội An mà còn có kẻ tàng trữ hơn 400 viên ma túy tổng hợp vừa bị bắt giữ. Và theo thống kê trong 6 tháng đầu năm nay, lực lượng Công an Quảng Nam đã phát hiện, điều tra làm rõ 74 vụ với 116 đối tượng mua bán, tàng trữ, vận chuyển chất ma túy. Nhiều đường dây buôn ma túy đã bị bóc gỡ, nhưng bao nhiêu đường dây khác còn núp trốn trong bóng tối? Đáng lo nữa là số lượng con nghiện còn nhiều và có xu hướng tăng. Như ở Quảng Nam, những năm gần đây số người nghiện ma túy tăng nhanh với 1.781 người (là chỉ kể số có hồ sơ quản lý), tăng gấp 6 lần so với năm 2008. Ma túy tạo ra một vòng xám u ám chung quanh cuộc sống, làm cho nỗi lo lắng vẫn nóng khôn nguôi. Cái nóng này từ bên trong cơ thể xã hội và con người, làm thế nào dập tắt được mới mong có sự an bình.

Nắng mưa là chuyện của trời nhưng cũng có phần người góp nên.

Nóng lạnh là chuyện của người nhưng cũng có phần đời tạo tác.

Có chuyện trốn được thì cứ trốn dù có thể “tránh trời không khỏi nắng”. Nhưng có thứ phải đối mặt để giải quyết như vấn nạn về môi trường và an ninh trật tự. Bởi không để phải đi đến chỗ “đáng chết” thì phải xây dựng được nơi “đáng sống”!

NGUYỄN ĐIỆN NAM