Tư liệu quý về người Quảng ở Thủ đô

“Người Quảng Nam ở Thủ đô Hà Nội”- cuốn sách không chỉ  tập hợp những tư liệu quý về hành trình 60 năm tập kết, trở thành công dân thủ đô với những đóng góp to lớn cho nước nhà của những thế hệ người Quảng Nam. Mỗi một trang sách, mỗi bài viết còn chất chứa biết bao tự hào và tâm tình của người Quảng xa xứ… Giữa những ngày thu Hà Nội này, cuốn sách đã được ra mắt, chuyền tay nhau trong niềm hân hoan và  tình đồng hương.

“Trong 60 năm qua, một bộ phận người Quảng Nam – Đà Nẵng tập kết ra miền Bắc sống, học tập và làm việc ở Hà Nội (gọi là thế hệ thứ nhất), họ lập gia đình và đã lần lượt sinh ra thế hệ thứ hai, thứ ba, có gia đình và đã đến thế hệ thứ tư. Ước tính đồng hương Quảng Nam – Đà Nẵng tại Hà Nội hiện có 6 nghìn người, gấp hàng chục lần số người Quảng Nam - Đà Nẵng gốc lúc ban đầu…”. Lời giới thiệu của Trưởng ban biên soạn  PGS-TS. Trần Xuân Nhĩ đã phần nào khái quát số lượng người Quảng Nam đã và đang sinh sống ở Hà Nội qua các thế hệ chỉ là một con số rất khiêm tốn so với số lượng đồng hương Quảng Nam ở TP.Hồ Chí Minh và các nơi khác ở mọi miền đất nước. Tuy nhiên, chỉ đến khi trực tiếp cầm trên tay cuốn sách mới thấy được những tâm tình và sự tự hào lớn lao hai tiếng “Quảng Nam”.

Bìa sách Người Quảng Nam ở Thủ đô Hà Nội.

Sau gần 2 năm triển khai và kêu gọi tập hợp tư liệu, tháng 10.2014 cuốn sách đã được xuất bản nhằm chào mừng sự kiện 60 năm ngày Giải phóng Thủ đô, 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ và 60 năm một bộ phận người Quảng Nam ra tập kết miền Bắc. Với dung lượng gần 600 trang, cuốn sách được chia ra làm 4 phần. Phần 1  bao gồm những bài viết về người Quảng Nam ở Hà Nội trước năm 1954 với chân dung tiêu biểu của cụ Hoàng Diệu, cụ Huỳnh Thúc Kháng, cụ Lê Đình Thám, ông Phan Thanh, ông Phan Khôi. Phần 2 là đồng hương Quảng Nam tại Hà Nội (1954-2014) giới thiệu tổng quát hoạt động của đồng hương Quảng Nam tại Hà Nội, chân dung những người tham gia vào bộ máy Đảng, Nhà nước, Lực lượng vũ trang… Phần 3 cuốn sách giới thiệu một số tổ chức đồng hương - bộ phận của đồng hương Quảng ở Hà Nội như: lực lượng vũ trang, học sinh Quảng Nam, đồng hương phụ nữ, đồng hương các giáo viên, học sinh cấp III Lê Khiết… Phần 4 tổng hợp  những bài viết, bài tự thuật của các thành viên hội đồng hương đã sống và hoạt động ở thủ đô…

“Người Quảng Nam ở Thủ đô Hà Nội” không đơn thuần là một cuốn sách, nó còn là máu thịt, là tâm hồn của những con người xa xứ đang sống ở đất ngàn năm văn hiến này. Cuốn sách xuất phát từ gợi ý của Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đức Hải trong ngày gặp mặt bà con đồng hương Quảng Nam - Đà Nẵng tại Hà Nội vào tháng 1.2013. Nhà giáo Trần Thân Mộc - Phó Trưởng ban biên soạn cuốn sách cho biết: “Trước đây chúng tôi đã từng nghĩ đến chuyện này nhưng nó cũng chỉ dừng lại ở một kỷ yếu tập hợp những bài viết về đồng hương. Đến khi nghe được sự gợi ý và chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Đức Hải thì chúng tôi như có động lực hơn trong việc thực hiện hoàn thành cuốn sách này. Đó không chỉ là câu chuyện tập hợp, kêu gọi những bài viết. Chúng tôi mong muốn với cuốn sách này, các thế hệ người Quảng Nam khắp mọi miền trên đất nước đều có cái nhìn tổng thể về hành trình di dân đến Hà Nội của người Quảng. Sáu mươi năm, khoảng thời gian không phải là dài nhưng những thành tựu mà người Quảng đóng góp ở đây không phải là ít. Và nhiệm vụ của chúng tôi là làm sao đó để nêu bật được những cuộc hành trình, những chân dung, những đóng góp đó”.

Một trong những điều đặc biệt nhất để làm nên cuốn sách quý giá này chính là sự động viên, dõi theo sát sao của lãnh đạo tỉnh Quảng Nam và sự tận tâm hết mình của những người đồng hương như PGS - TS. Trần Xuân Nhĩ, Nhà giáo Trần Thân Mộc, Thiếu tướng Nguyễn Văn Trí, kỹ sư Trần Phú Thành… Ngay từ khi nhận được bản thảo cuốn sách, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn  Đức Hải đã đọc và viết lời tựa với nhận xét: “Tập sách sẽ trở thành tài liệu quý về giáo dục truyền thống, là tư liệu để bà con Quảng Nam nói riêng, bạn đọc nói chung hiểu thêm về người Quảng Nam ở Thủ đô Hà Nội”.

Ngay cả khi trực tiếp kêu gọi bài vở, đọc từng câu chuyện, dò từng lỗi, đến khi cầm trên sản phẩm hoàn thiện, kỹ sư Trần Phú Thành vẫn không khỏi xúc động khi nói về cuốn sách: “Bạn sẽ thực sự tự hào khi mình là đồng hương của những con người kiệt xuất nổi tiếng mang dòng máu Quảng như: giáo sư Hoàng Tuỵ, giáo sư Lê Trí Viễn, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình, nhà văn Võ Quảng… Không chỉ là một cuốn sách tư liệu, nó còn thể hiện được một sự thúc đẩy mãnh liệt cho các thế hệ người Quảng trẻ sau khi đọc được những câu chuyện này. Nó tâm tình, chân chất và đánh động cả một ký ức của quê nhà. Nó cũng sẽ khiến bạn tìm thấy được hình ảnh của mình ở gánh rau của mẹ, ở ngôi trường làng ngày xưa”.

MỸ DUNG