Tuyên truyền xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng

Vận động toàn dân tham gia phong trào “bình dân học vụ”

Cho đến ngày Cách mạng Tháng Tám thành công, còn nhiều người Quảng Nam nói chung chưa hiểu biết nhiều về cụ Hồ (Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh) và Mặt trận Việt Minh. Trong khi đó, các thế lực thù địch, nhất là Quốc dân đảng ra sức tuyên truyền sai lệch về Bác Hồ, cũng như Mặt trận Việt Minh. Vì thế, công tác tư tưởng lúc này là đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc của kẻ thù, đồng thời lôi kéo quần chúng của Quốc dân đảng đứng về phía cách mạng và đặc biệt cần làm cho người dân hiểu rõ Hồ Chí Minh là ai, đại diện cho quyền lợi của ai?… Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, từ đây nhân dân trong tỉnh biết đến Nguyễn Ái Quốc là lãnh tụ Hồ Chí Minh - lãnh tụ muôn vàn kính yêu của toàn dân ta.

Nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cơ quan phụ trách công tác tuyên truyền của Đảng và Mặt trận Việt Minh tỉnh Quảng Nam được thành lập, gọi là Ty Thông tin tuyên truyền, đồng chí Phan Thao được cử làm Trưởng ty. Ở khắp các huyện, có Ban Tuyên truyền (về sau gọi là Ban Thông tin tuyên truyền). Ty Thông tin tuyên truyền Quảng Nam, ngoài việc thực hiện những nhiệm vụ, còn phân công cán bộ ghi lại nội dung những buổi phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam và một số đài khác để tổng hợp tin tức phục vụ cho công tác tuyên truyền, in báo…

Ngay sau ngày giành được độc lập (ngày 8.9.1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành các Sắc lệnh số 17/SL và số 20/SL quyết định thành lập Nha bình dân học vụ, quy định việc học chữ quốc ngữ trong cả nước. Sắc lệnh số 19/SL nêu rõ: “Trong toàn cõi Việt Nam sẽ thiết lập cho nông dân và thợ thuyền những lớp bình dân học vụ buổi tối. Trong hạn 6 tháng, làng nào cũng phải có ít ra là 1 lớp học, dạy được ít nhất là 30 người”. Thực hiện Sắc lệnh 17/SL tại Quảng Nam, Đà Nẵng, công tác tuyên truyền đã góp phần vận động toàn dân tham gia phong trào “bình dân học vụ”. Phong trào lôi cuốn được mọi tầng lớp nhân dân tham gia và nhanh chóng trở thành phong trào rộng lớn. Nhiều bài vè, câu ca được sáng tác, lưu truyền để vận động phong trào: Em khoe em đẹp em giòn/Em không biết chữ, ai còn yêu em.

Nét nổi bật ở Quảng Nam, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh quyết định mở trường Phan Châu Trinh ở Hội An; ở Đà Nẵng mở trường Trung học Thái Phiên; lầu đầu tiên các môn học đều được giảng bằng tiếng Việt, học sinh được học kỹ môn Văn và môn Lịch sử dân tộc. Công tác tuyên truyền còn vận động nhân dân thực hiện “đời sống mới”, qua các hoạt động như: tổ chức cứu tế, giải quyết tệ nạn xã hội, thực hành tiết kiệm; giảm việc cúng bái, ma chay tốn kém. Đặc biệt, nạn ăn xin, trộm cắp, mại dâm, sử dụng thuốc phiện hầu như không còn. Phong trào ca hát, đọc sách báo cách mạng dấy lên khắp thôn xóm, phố phường.

Liên tiếp trong các ngày 4 và 11 tháng 9.1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra quyết định lập “Quỹ độc lập” và phát động “Tuần lễ đồng”, “Tuần lễ vàng”, “Hũ gạo cứu quốc”. Hưởng ứng phong trào trên, Ty Thông tin tuyên truyền Quảng Nam - Đà Nẵng tổ chức vận động toàn dân tham gia hưởng ứng “Tuần lễ vàng”, “Tuần lễ đồng” để ủng hộ chính quyền cách mạng chuẩn bị kháng chiến. Nhiều điểm quyên góp được mở ra ở các làng, các phố. Bà con lập bàn hương án trước sân trụ sở Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời xã hoặc các đình làng, xích hậu để tiến hành quyên góp. Với tinh thần “của ít lòng nhiều”, nhân dân Quảng Nam đem một phần gia sản, vàng, đồng mà mình có được đến nơi quyên góp... Trong “Tuần lễ vàng” từ ngày 16 đến 24 tháng 9.1945, cả tỉnh đóng góp được 20kg vàng và hàng chục tấn đồng.

Tuyên truyền về tổng tuyển cử

Ngày 23.9.1945, dưới sự che chở, giúp đỡ của quân Anh, quân Pháp tiến hành đánh chiếm Sài Gòn, sau đó mở rộng ra các tỉnh cực Nam Trung bộ. Ở phía Bắc, dưới danh nghĩa quân Đồng minh, quân Tưởng kéo vào, theo chân quân Tưởng là bọn Việt Quốc, Việt Cách. Ở Quảng Nam, quân Tưởng chiếm đóng Vĩnh Điện, Hội An, gây cho ta nhiều khó khăn.

Tỉnh ủy Quảng Nam và Thành ủy Đà Nẵng nhanh chóng phát động nhân dân hưởng ứng các phong trào “Ngày Nam bộ”, “Nam tiến”. Được tuyên truyền, vận động, nhiều thanh niên đăng ký vào Tiểu đoàn Phan Thanh, gia nhập đoàn quân Nam tiến; cảnh giác với những âm mưu của quân Tưởng. Ngoài ra, Tỉnh ủy, Mặt trận Việt Minh và các đoàn thể còn tập trung tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân các phong trào tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, thực hiện ngày đồng tâm, mỗi nhà có một hũ gạo cứu đói…

Nhằm đẩy mạnh tuyên truyền Tổng tuyển cử bầu Quốc hội, thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, ngành thông tin - tuyên truyền đã tuyên truyền, vận động nhân dân về cách thức bầu cử, chọn người cần bầu... Nhiều cuộc mít tinh, hội họp, thảo luận, trao đổi... được tổ chức liên tục bằng nhiều hình thức sáng tạo và sinh động. Tỉnh ủy cho sáng tác nhiều bài thơ, hò vè, câu đối… để động viên cử tri đi bầu cử và cần bầu những người nào, đại diện cho quyền lợi của dân. Các bài thơ, hò, vè mang tên những ứng cử viên do Mặt trận Việt Minh tỉnh giới thiệu được nhân dân học thuộc, ví dụ: Tổng tuyển cử đã tới rồi/Vì quyền, vì lợi mấy lời xin ghi/Trung bộ có anh Trần Đình Tri/Anh Lê Văn Hiến vậy thì đồng song/Phan Bôi một dạ một lòng/Anh Huỳnh Ngọc Huệ cũng giòng đấu tranh/Cứu tế có chị Phan Thanh/Anh Nguyễn Thế Kỷ cùng anh Phạm Bằng/Trần Tống tuổi trẻ sức hăng/Phan Thao, Võ Sạ từng quen ta nhiều/Quế Sơn đồng chí Phan Diêu/Cùng Nguyễn Xuân Nhĩ đủ điều kinh luân/Trần Viện gian khổ đã từng/Anh Lâm Quang Thự lẫy lừng tiếng tăm/Đồng bào thận trọng lá thăm!

Nhờ công tác tuyên truyền sâu rộng và kịp thời nên ngày 6.1.1946, hầu hết cử tri trong tỉnh tham gia bầu Quốc hội. Cũng như nhân dân cả nước, đây là lần đầu tiên, nhân dân Quảng Nam được sử dụng quyền dân chủ, hăng hái đi bỏ phiếu. Kết quả: 14 ứng cử viên tỉnh Quảng Nam do Mặt trận Việt Minh tỉnh giới thiệu đều trúng cử đại biểu Quốc hội với số phiếu khá cao.

Một nhiệm vụ quan trọng của công tác huấn luyện, tuyên truyền lúc này là tuyên truyền về ảnh hưởng của Đảng, phục vụ phát triển đảng viên và tổ chức Đảng. Các đồng chí phụ trách công tác tuyên truyền, đảng vụ của Tỉnh ủy được phân công về các địa phương, đơn vị, trong đó tập trung vào những đồng chí đã qua thử thách trong các phong trào đấu tranh trước và trong khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8.1945. Nhờ đó, đến cuối năm 1945, hầu hết huyện, phủ ủy được lập lại, phát triển thêm nhiều chi bộ Đảng.

Để tránh sự khủng bố của kẻ thù, ngày 11.11.1945, Đảng ta “Tuyên bố tự giải tán”, thực chất là rút vào hoạt động bí mật dưới hình thức tổ chức “Hội những người nghiên cứu chủ nghĩa Mác” ở các cấp. Đây là sách lược khôn khéo, đúng đắn của Đảng nhằm bảo tồn lực lượng cách mạng, để đảm bảo Đảng vẫn còn sát cánh, lãnh đạo nhân dân đấu tranh làm tròn sứ mệnh của mình.