Ươm mầm và nâng tầm doanh nhân

Bên lề buổi nói chuyện với cán bộ phụ nữ trong tỉnh về chủ đề “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”, phóng viên Báo Quảng Nam đã có cuộc trao đổi với PGS-TS. Đinh Việt Hòa - Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia (Vinen) chung quanh vấn đề hỗ trợ khởi nghiệp.

Tin liên quan

PGS-TS. Đinh Việt Hòa nói chuyện với cán bộ phụ nữ về “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”. Ảnh: VINH ANH

Cần phát triển nhiều doanh nghiệp

Trong những buổi nói chuyện về khởi nghiệp gần đây tại Quảng Nam, vì sao vấn đề phát triển số lượng doanh nghiệp (DN) lại được ông nhắc tới nhiều như vậy?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Hiện nay, ở Việt Nam bình quân 150 người mới có một DN. Con số này là quá thấp so với nhiều nước phát triển trên thế giới. Để được coi là phát triển, giàu có, nếu so với dân số, đất nước chúng ta phải có khoảng 2 triệu DN, tương đương tỷ lệ 45 - 60 người/DN. Trong khi đó, Quảng Nam có gần 1,5 triệu người nhưng hiện tại chỉ mới có hơn 5.000 DN. Nếu tính theo tỷ lệ nêu trên, Quảng Nam cần đến 20 - 30 ngàn DN. Con số này khẳng định một điều là muốn Quảng Nam phát triển hay quốc gia phát triển, chúng ta cần phải có nhiều DN. Đây là một thách thức rất lớn.

Vậy, để phát triển được nhiều DN, có nhiều doanh nhân khởi nghiệp, thì chúng ta cần phải làm gì?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Ngoài các yếu tố về cá nhân thì những yếu tố của xã hội cũng có vai trò quan trọng với sự phát triển DN. Đối với doanh nhân khởi nghiệp, cái họ có đôi khi chỉ mới là ý tưởng, do đó chúng ta cần phải  cổ vũ về chia sẻ thông tin. Thông tin DN, thông tin về những vấn đề chính sách hỗ trợ của Nhà nước, những kiến thức đào tạo cho doanh nhân… Bởi đã có rất nhiều DN sụp đổ chỉ vì thiếu kiến thức, tri thức, nhất là ở các tỉnh lẻ, xa trung tâm, số chuyên gia đào tạo về khởi nghiệp, phát triển doanh nhân khởi nghiệp còn rất ít. Để làm được điều này, cần có các chính sách, ví dụ như đầu tư ngân sách hỗ trợ cho các chương trình đào tạo miễn phí cho doanh nhân, các lớp về điều hành DN, các kỹ năng khởi nghiệp…

Ngoài ra, DN cần những sự hỗ trợ nào nữa, thưa ông?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Bên cạnh đó là vấn đề cơ chế, chính sách hỗ trợ về thuế. Ngoài cơ chế chung của Nhà nước, Quảng Nam cần có các cơ chế đặc thù cho DN. Với doanh nhân khởi nghiệp, cái họ cần là được giảm thuế bao nhiêu phần trăm, miễn thuế bao nhiêu năm, nhưng trên hết là vấn đề hỗ trợ về thủ tục hành chính. Với DN, họ chủ yếu tập trung phát triển DN mà không để ý đến các vấn đề hành chính. Nếu chúng ta quá khắt khe về vấn đề thủ tục này, yếu tố kia, các DN sẽ nản. Bên cạnh đó là chính sách hỗ trợ vốn, cho vay vốn. Các doanh nhân khởi nghiệp họ không có tài sản thế chấp thì mình phải có những chính sách hỗ trợ từ những ngân hàng nhà nước, thậm chí là nguồn ngân sách địa phương. Chẳng hạn như tỉnh phải đứng ra bảo lãnh cho DN được vay để họ có thể khởi nghiệp. Cuối cùng là phải tạo hạ tầng thông thoáng kết hợp với các yếu tố thị trường, tổ chức xúc tiến đầu tư thương mại, kết  nối, tìm kiếm thị trường cho các sản phẩm khởi nghiệp…

Ông nghĩ sao về mô hình Vườn ươm DN?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Ngoài các yếu tố tôi vừa nêu trên, theo tôi, nhóm khởi nghiệp là nhóm mới, vì vậy chúng ta nên xây dựng các vườn ươm, các không gian chia sẻ… Nhưng sâu xa nhất vẫn là các yếu tố liên quan đến chính sách, liên quan đến các vấn đề tri thức, kiến thức. Nói chung cần tạo ra môi trường thông thoáng, hỗ trợ DN phát triển. Một trong những hạn chế ở mình là thiếu thị trường. Để giải quyết bài toán này, tỉnh cần có sự hợp tác với các hội, các địa phương để đưa được các sản phẩm của Quảng Nam đi tiêu thụ; khi bán được hàng thì DN mới có động lực phát triển trong kinh doanh.

Xã hội hóa Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp

Việc xây dựng Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp là vấn đề không hề đơn giản với các địa phương đang mong muốn thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp. Theo ông, làm cách nào để xây dựng được nguồn Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Thực ra, vốn là một vấn đề quan trọng nhưng không phải là yếu tố quan trọng nhất. Ngày nay, các tập đoàn kinh tế họ có rất nhiều tiền để đầu tư cho khởi nghiệp nhưng vấn đề ở đây là họ thiếu thông tin. Vậy thì chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp bằng mô hình xã hội hóa. Nhà nước chỉ đóng vai trò giống như “vốn mồi”, tạo dựng ban đầu hoặc là có thể hỗ trợ bằng cơ sở hạ tầng, mặt bằng…, còn lại các yếu tố vận hành thì từ bên ngoài. Như vậy, các DN họ có thể đồng hành với khởi nghiệp. Từ đấy, mình vừa tạo nên phúc lợi xã hội, đi theo hướng trách nhiệm của Nhà nước nhưng đồng thời cũng tạo nên động lực cho các DN đã bỏ tiền ra thì họ sẽ tìm cách vận hành để làm sao hiệu quả. Đó chính là con đường tốt nhất nên xây dựng.

Với vai trò của mình, Vinen sẽ hỗ trợ gì cho Quảng Nam trong vấn đề khởi nghiệp?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Như tôi đã chia sẻ, đây là nhiệm vụ, sứ mệnh của Vinen, đó là “Nơi ươm mầm và nâng tầm doanh nhân Việt”. Do đó, có 2 vấn đề chính mà chúng tôi sẽ triển khai. Thứ nhất, đồng hành với DN bằng cách khích lệ tinh thần khởi nghiệp, thay đổi tư duy giới trẻ, “thay vì tìm cách đi xin việc thì họ sẽ tìm cách để trở thành những ông chủ, trở thành những người chủ của DN”. Thứ hai, để DN phát triển bền vững, chúng tôi sẽ chia sẻ về các chương trình đào tạo, những vấn đề để nâng cao trình độ quản lý, phân tích thị trường, bán hàng, thậm chí liên quan đến Luật Kinh doanh, thuế… Cùng với đó, chúng tôi hỗ trợ về phát triển thị trường bằng cách xây dựng các website thương mại điện tử. Mục đích là để cho các DN trẻ có thể vào đấy thay vì phải mất nhiều tiền để quảng bá, để marketing. Chúng tôi sẽ hỗ trợ để bán hàng cho các DN thông qua website điện tử của Khởi nghiệp quốc gia, nơi đây các DN có thể hoàn toàn đăng miễn phí, tạo dựng các gian hàng, các gian hàng ấy ở ngay trong nội bộ các thành viên của khởi nghiệp quốc gia trên toàn quốc. Việc của anh em khởi nghiệp là làm thế nào để tạo ra được sản phẩm đặc biệt và chất lượng nhất, còn chúng tôi sẽ là những người đưa những sản phẩm ấy ra thị trường.

Được biết, Vinen dự kiến sẽ mở một văn phòng tại Quảng Nam để hỗ trợ khởi nghiệp?

PGS-TS. Đinh Việt Hòa: Đúng vậy. Chúng tôi đang có kế hoạch để mở Văn phòng đại diện tại Quảng Nam. Hoạt động của văn phòng cũng theo hướng thực hiện nhiệm vụ giống như ở Hà Nội. Ở Hà Nội làm cho toàn quốc còn văn phòng ở đây thì làm cho tỉnh. Và chúng tôi sẽ phối hợp với Tổ công tác hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh để bàn bạc cụ thể hơn về vấn đề này.

VINH ANH (thực hiện)