1. Mùa xuân lại về trên quê hương đất Quảng. Dân văn nghệ sau một thời gian thức khuya dậy sớm “cày bừa trên cánh đồng chữ nghĩa”, thu được một mùa vàng “bài đăng báo tết”, hỉ hả kéo nhau ra quán cà phê ngồi tán dóc. Tôi là kẻ chịu khó đọc những gì anh em viết ra. Hay cũng đọc. Và dở cũng đọc. Hay, đọc để học hỏi. Dở, đọc cho biết… dở đến cỡ nào! Vì thế, hễ dân văn nghệ đàn đúm ở đâu họ cũng a lô tôi đến chầu rìa để góp mặt với “bàn tròn văn nghệ” đất Quảng.
Khoảng 5 năm trước, Hội VHNT tỉnh Đại hội lần thứ VII, “thay máu” Ban Chấp hành Hội. Hai “cây đa cây đề” là nhà văn Hồ Duy Lệ và nhà văn Nguyễn Bá Thâm đồng loạt nghỉ hưu. Những người trẻ lên thay thế. Dân văn nghệ băn khoăn: Liệu những người trẻ có đảm đương nổi công việc được giao? Và thời gian đã có câu trả lời. Hội VHNT tỉnh vẫn hoạt động tốt. Mở trại sáng tác văn học cho các em thiếu nhi. Tổ chức cho anh em văn nghệ sĩ đi thực tế sáng tác ở các nơi trong tỉnh; đi giao lưu với các hội văn nghệ tỉnh bạn; tham gia các trại sáng tác do Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam và Bộ VH-TT&DL tổ chức tại Nha Trang, Đà Lạt, Đại Lải… Nhiều tác giả đã đoạt giải thưởng khu vực, quốc gia về mỹ thuật, âm nhạc, nhiếp ảnh, văn học… như Văn Binh, Phan Văn Minh, Trần Cao Vân, Hoàng Bích, Dương Phú Tâm, Thái Bích Thuận, Nguyễn Đức Dũng, Huỳnh Minh Tâm, Đỗ Thượng Thế… Đất Quảng - tạp chí sáng tác, lý luận phê bình văn học nghệ thuật của Hội VHNT tỉnh, mỗi tháng ra một số, mỗi năm đều có bình chọn những tác phẩm hay để trao tặng thưởng. Tất nhiên, chất lượng bài vở của tạp chí hay dở thế nào lại là chuyện khác, sẽ bàn vào dịp khác! Nhạc sĩ Hoàng Bích bảo với tôi: “Từ chỗ xuất bản 6 số/năm tăng lên 12 số/năm với các chuyên mục văn, thơ, nhạc, phê bình… tạp chí Đất Quảng đã góp phần làm phong phú “vườn hoa văn nghệ” của cả nước”.
2. Trước thềm xuân mới, có hai vấn đề mà dân văn nghệ đất Quảng quan tâm luận bàn, đó là chuyện Đại hội Hội VHNT tỉnh lần thứ VIII, bầu bán Ban Chấp hành nhiệm kỳ mới, tặng thưởng thường niên và Giải thưởng VHNT Đất Quảng lần thứ II. Chầu rìa các “bàn tròn văn nghệ” nơi quán cà phê hay quán rượu bình dân chốn vỉa hè góc phố, ở đâu tôi cũng nghe mọi người “bình loạn” xôn xao. Cũng đúng thôi. Công việc hệ trọng nhất của đại hội là chọn lựa nhân sự lãnh đạo hội nhiệm kỳ tới. Còn chuyện tặng thưởng, giải thưởng làm sao khỏi có lời ong tiếng ve…
Thực tế cho thấy, những tác phẩm VHNT được tặng thưởng thường niên có một số tác phẩm “nuốt không vô” vì “cơ cấu” mà được tôn vinh! Hình như những người làm công tác phê bình VHNT cũng hiểu được điều đó nên im lặng “cho qua một suất”? Vì vậy, những tác phẩm đó đều nhanh chóng rơi vào quên lãng! Giải thưởng VHNT Đất Quảng lần thứ I, sau khi trao giải có đơn khiếu nại, kiện cáo ì xèo. Nguyên do là có quá nhiều bất cập trong quy chế quy định trong việc chấm chọn, trao giải. Năm 2014, UBND tỉnh sẽ xét trao Giải thưởng VHNT Đất Quảng lần thứ II. Những bất cập trong quy chế quy định đã được Ban Chấp hành Hội VHNT tỉnh chỉnh sửa và đệ trình lên UBND tỉnh xem xét. Đó là việc của cấp trên, miễn bàn. Điều mà dân văn nghệ băn khoăn là, ai sẽ là những người tham gia Hội đồng Giám khảo để chấm chọn các tác phẩm VHNT của anh em văn nghệ sĩ đã sáng tạo trong 5 năm qua để trao giải? Bởi nhìn vào danh sách tác giả nhận Giải thưởng VHNT Đất Quảng lần thứ I có quá nhiều người nằm trong Ban Chấp hành Hội VVHNT tỉnh… Liệu sự không bình thường ấy có lặp lại khi trao Giải thưởng VHNT Đất Quảng lần thứ II?
LÂM BÌNH THÁI