Vẫn tràn lan quảng cáo sữa cho trẻ

Nghị định 100 của Chính phủ về quảng cáo và sử dụng sữa cho trẻ chính thức có hiệu lực từ ngày 1.3.2015. Tuy nhiên, sự thờ ơ là chuyện có thật của những người liên quan...

Gần nửa tháng có hiệu lực nhưng gần như những người liên quan không biết đến Nghị định 100/2014/NĐ-CP.Ảnh: C.T.A

Cấm dưới mọi hình thức

Nghị định số 100/2014/NĐ-CP của Chính phủ nghiêm cấm quảng cáo sản phẩm thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi; thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Nghị định cũng quy định cấm quảng cáo sản phẩm bình vú và vú ngậm nhân tạo dưới mọi hình thức, cấm sử dụng hình ảnh bào thai hoặc trẻ nhỏ trong quảng cáo sữa dùng cho phụ nữ mang thai. Việc quảng cáo thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi phải bảo đảm phần đầu của quảng cáo có nội dung “Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ”. Nội dung của quảng cáo phải nêu rõ “Sản phẩm này là thức ăn bổ sung và được ăn thêm cùng với sữa mẹ cho trẻ trên 6 tháng tuổi; phù hợp với quy định về quảng cáo và an toàn thực phẩm. Thông qua các quy định nhằm thúc đẩy việc nuôi con bằng sữa mẹ đang ngày càng có chiều hướng giảm dần. Nghị định không chỉ hạn chế quảng cáo trên truyền hình vốn được các công ty sữa không ngại chi mạnh tay để có vài slot (chỗ, vị trí...) hình ảnh trên màn ảnh nhỏ mà cấm ở nhiều hình thức: cấm trưng bày tên, logo sản phẩm trên các biểu ngữ, áp phích và tài liệu quảng cáo khác trong các siêu thị, cửa hàng bán lẻ, cơ sở y tế; cấm các biện pháp khuyến mại như tặng hàng mẫu, tặng phiếu giảm giá, giải thưởng, tặng quà, tính điểm cộng thưởng, giảm giá trực tiếp hoặc bất kỳ hình thức nào khác; cấm cử nhân viên tiếp xúc với các bà mẹ hoặc gia đình họ tại trong hoặc ngoài cơ sở y tế với mục đích quảng cáo, tuyên truyền, khuyến khích sử dụng sản phẩm sữa...

Trong cuộc họp triển khai nghị định này đến các cán bộ y tế ở các tỉnh thành phố thuộc khu vực miền Trung, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng đã khẳng định việc nghị định ra đời đã khó khăn và thực hiện nó sẽ còn khó khăn gấp bội lần. Nghị định 100 có 3 năm thai nghén và ra đời, bởi không đơn giản khi phải dung hòa lợi ích kinh tế và quyền được bú sữa mẹ của các cháu nhỏ. Và dĩ nhiên, không phải một sớm một chiều nghị định sẽ được nhớ đến và áp dụng, nhưng không thể vì khó khăn mà không đấu tranh cho quyền được bú sữa mẹ của trẻ em vốn bị người lớn có quyền lợi cố tình cướp mất.

Vẫn lơ là

Đến nay đã gần nửa tháng Nghị định 100 có hiệu lực nhưng gần như không được nhiều người biết đến. Khảo sát của chúng tôi tại một số cửa hàng tạp hóa, siêu thị thì việc quảng cáo, khuyến mại sữa vẫn diễn ra khá vô tư. Bên cạnh các hộp sữa được xếp trên kệ hàng, vẫn có bảng tên giới thiệu mua sữa sẽ được tặng đồ chơi cho bé, ly tách cho mẹ, màu tô, áo mưa... Từ sữa nội đến sữa ngoại đều có quà hấp dẫn thu hút khách hàng. Chị Hoàng Nhi (nhân viên Công ty Xi măng Top-Cement tại Quảng Nam) cho hay: “Mua sữa cho con ngoài việc bé ở nhà thích uống và phù hợp uống sữa loại gì để quyết định mua thì mình còn bị tác động bởi quà tặng. Có lần đang uống sữa Abbott nhưng thấy Mead Johnson khuyến mãi quà tặng là xe đạp, mình lại chuyển sang để lấy quà cho bé. Một công đôi chuyện, vừa có sữa và có quà. Thế mới nói chính sách tiếp thị, quảng cáo của các công ty sữa là quá cao tay”. Không chỉ thế, gần như tại các điểm bán sữa từ nhỏ đến lớn, các hãng sữa đều đầu tư để hình ảnh bà bầu, em bé, nhãn sữa được trưng bày ở những vị trí bắt mắt. Chúng tôi đã nhiều lần chứng kiến các nhân viên tiếp thị tranh cãi gay gắt với chủ cửa hàng sữa tại TP.Tam Kỳ khi sản phẩm sữa của nhân viên đang làm - được đầu tư tiền nhiều nhưng lại bày biện kém bắt mắt, vị trí kém thu hút tầm nhìn so với hãng sữa đối thủ.

Không chỉ các cửa hàng sữa, tại các điểm thăm khám phụ sản của một số bác sĩ uy tín vẫn có các hình ảnh quảng cáo sữa công khai, thu hút. Nhiều phụ sản sẵn sàng bỏ tiền mua sữa tại các điểm thăm khám cao hơn giá ngoài thị trường. Dù họ biết chắc rằng, các hộp sữa đều giống nhau. Lợi dụng tâm lý trông mong, ngóng con nên các bác sĩ thản nhiên giới thiệu, quảng cáo và sữa cho mẹ bầu và các cháu nhỏ. Bên cạnh đó, một số sữa thực hiện chương trình khuyến mại giảm giá đến cả 100.000 đồng. Khi đứng mua sữa tại cửa hàng, chúng tôi được nhân viên nhiệt tình tư vấn chọn loại sữa mà không ngại những quy định của nghị định. Khi được hỏi có biết về Nghị định 100 của Chính phủ hay không thì tất cả chủ cơ sở lẫn nhân viên đều gần như lắc đầu bảo không nhớ, không biết đến quy định trên và vẫn chưa có cơ quan chức năng nào đến làm việc để khuyến cáo, hướng dẫn thực hiện nghị định.

CHIÊU THỤC ANH