Hiện nay, kinh tế nông nghiệp khu vực nông thôn Hội An đã đóng góp đáng kể trong đời sống xã hội. Tuy vậy, thực tế cho thấy nông nghiệp Hội An cũng đang đứng trước rất nhiều khó khăn.
Bỏ ruộng
Trong bối cảnh các lĩnh vực kinh tế khác gặp nhiều khó khăn, nông nghiệp vẫn giữ ổn định mức tăng giá trị sản xuất từ 3 - 4%/năm, góp phần bảo đảm đời sống của một bộ phận nhân dân. Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng “nông nghiệp sinh thái”, “nông nghiệp sạch” từng bước được khai thác, thu đạt kết quả khả quan, nhiều triển vọng, đáp ứng yêu cầu xây dựng “Hội An - thành phố sinh thái, văn hóa và du lịch”. Dù vậy nhưng bức tranh kinh tế nông nghiệp thành phố vẫn đang gặp phải những mảng màu xám. Tỷ lệ lao động nông nghiệp ngày càng giảm (bình quân giảm khoảng 1%/năm), tuổi lao động ngày càng cao. Diện tích đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp vì nhiều nguyên nhân, một phần do quá trình đô thị hóa - nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng, nhu cầu chuyển đổi mục đích đất cây lâu năm, xây dựng nhà ở…; phần khác do tình trạng bỏ ruộng không sản xuất của người dân ngày càng nhiều. Theo thống kê đến năm 2015, có khoảng 75ha đất ruộng bỏ hoang nhưng hiện tại vẫn chưa dừng lại. Ông Nguyễn Thế Hùng - Phó Chủ tịch UBND TP. Hội An cho biết: “Đối với diện tích đất lúa bỏ hoang thì xu hướng càng ngày càng tăng, tập trung ở Cẩm Châu, Cẩm Thanh, Cẩm Hà và rải rác ở vài địa phương khác”.
Cánh đồng Võng Nhi (Cẩm Thanh, TP. Hội An) thường được chọn tái hiện không gian chợ quê phục vụ du khách quốc tế. Ảnh: Đ.H |
Xu thế chuyển qua lao động phi nông nghiệp ở nông thôn Hội An là điều tất yếu nhưng vấn đề đặt ra là chuyển sang ngành, nghề gì để mang lại thu nhập cao cho người lao động, đồng thời giữ gìn cảnh quan môi trường gắn với phục vụ phát triển du lịch của thành phố. Thời gian qua, chính quyền thành phố đã tập trung chỉ đạo phát huy lợi thế rõ nét trong sản xuất hoa, cây cảnh ở các xã phường Cẩm Hà, Thanh Hà, Tân An, làng rau truyền thống Trà Quế, nghề trồng bắp nếp ở Cẩm Nam cũng như mở rộng, nâng giá trị sản xuất của các mô hình rau hữu cơ ở Thanh Đông (Cẩm Thanh), An Mỹ (Cẩm Châu) để vừa cung cấp sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn vừa kết hợp mở rộng không gian, đa dạng hóa sản phẩm phục vụ du lịch… Các diện tích ruộng đồng, ao hồ sản xuất thuần nông, thuần ngư một thời gian dài trước đây cũng từng bước được đưa vào khai thác du lịch bằng cách tạo cảnh quan sinh thái để du khách khám phá và trải nghiệm đời sống của nông dân, người dân vùng sông nước… Nhờ vậy, trong khi tổng diện tích gieo trồng biến động qua từng năm, diện tích đất lúa giảm khoảng 0,55% nhưng tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp chỉ giảm 0,28%. Ngược lại, giá trị sản xuất hoa, cây cảnh và rau màu các loại kết hợp các hoạt động du lịch hỗ trợ lại tăng bình quân 5%/năm.
Gắn với du lịch
Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp TP. Hội An tiếp tục được xem là “vệ tinh” phục vụ phát triển du lịch nhưng đồng thời cũng lấy du lịch làm mục tiêu với hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp sạch… Ông Kiều Cư - Bí thư Thành ủy Hội An xác định: “Nghiên cứu phát triển kinh tế nông nghiệp trên quan điểm đặt nông nghiệp và du lịch trong mối quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau. Nhà nước quản lý, điều hành bằng các giải pháp hợp lý để nông nghiệp và du lịch có sự tác động, hỗ trợ qua lại. Phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp dịch vụ và để phục vụ cho phát triển du lịch, đồng thời phát triển du lịch để tạo điều kiện cho nông nghiệp được duy trì và phát triển bền vững”.
Thời gian tới, trong những giải pháp hạn chế, khắc phục tình trạng bỏ ruộng, chính quyền thành phố có kế hoạch đầu tư, cải tạo đồng ruộng một số diện tích phù hợp, các điều kiện hạ tầng cơ sở để khuyến khích nhân dân chuyển hướng sang làm dịch vụ du lịch để tăng giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích và nâng cao thu nhập cho người dân. Theo hướng này, thành phố cũng chú trọng phát huy các thế mạnh sẵn có như nghề trồng hoa cây cảnh, nghề trồng rau truyền thống, nghề trồng bắp vùng cồn bãi ven sông, các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, nuôi trồng thủy sản ứng dụng khoa học kỹ thuật, bảo đảm an toàn, thân thiện với môi trường… Bên cạnh đó, Hội An cũng chỉ đạo các ngành chức năng và các địa phương quan tâm hỗ trợ cộng đồng cư dân chú ý khai thác các yếu tố, nét đẹp văn hóa bản địa như lễ hội cầu bông, cầu ngư, hội trồng bắp, cúng tế đình làng… để tạo thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng, nâng tầm sản phẩm văn hóa - du lịch. Và không để nông dân phải chịu cảnh “cấy cày khuya sớm một mình”, chính quyền thành phố cũng sẽ vận động, khuyến khích các doanh nghiệp du lịch đầu tư, liên kết, liên doanh với người dân để bao tiêu sản phẩm, khai thác, phát triển các mô hình, tạo điểm đến hấp dẫn, ưa thích đối với du khách gần xa…
ĐỖ HUẤN