Vụ Snowden trong bảng vàng Pulitzer 2014

Giải thưởng báo chí danh giá và gây tiếng vang của Mỹ Pulitzer lần thứ 98 chính thức được công bố.

Sự kiện được xem nổi bật nhất của giải Pulitzer 2014 là hai “ông trùm” báo chí The Washington Post của Mỹ và The Guardian của Anh cùng nhau “ẵm” giải thưởng quan trọng và gây nhiều chú ý nhất, giải Phục vụ cộng đồng, với loạt bài về cựu nhân viên Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Edward Snowden phanh phui chương trình do thám bí mật của Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) đã nghe lén từ các nhà lãnh đạo các nước trên thế giới cho đến công dân bình thường. Mặc dù bảng vàng Pulitzer 2014 không nêu tên bất kỳ một ký giả cụ thể nào, nhưng nhiều người vẫn biết rõ đó là nhóm ký giả đặc trách hồ sơ Snowden tại hai tờ báo trên, với bốn gương mặt nổi bật: Glenn Greenwald và Ewen MacAskill của The Guardian, Barton Gellman của tờ The Washington Post và nhà làm phim tài liệu người Mỹ bà Laura Poitras, có một số bài viết trên nhật báo Mỹ.

Phóng viên Barton Gellman của tờ The Washington Post có nhiều bài viết về NSA.

Vụ tiết lộ Snowden được biết đến là một trong những vụ việc gây chấn động nhất thế giới trong thập kỷ trở lại đây, phơi bày những góc khuất trong các hoạt động dưới danh nghĩa đảm bảo an ninh quốc gia của Chính phủ Mỹ, thổi bùng lên làn sóng tranh luận trong cộng đồng trong và ngoài nước về hoạt động do thám hàng loạt. Trong đó có cả những phát ngôn phản đối “nảy lửa” của nhiều nước, kể cả những đồng minh thân cận nhất của Mỹ. Trong lễ trao giải, ủy ban Pulitzer tuyên dương Guardian và The Washington Post khi “đặt viên gạch đầu tiên” cho cuộc tranh luận về quan hệ giữa chính phủ và công chúng trong vấn đề an ninh và quyền riêng tư.  

Theo nhiều nhà quan sát, vụ Snowden dẫn đến giải thưởng Pulitzer sẽ làm dấy lên trở lại cuộc tranh luận về khả năng ân xá nhân vật này hiện ẩn náu tại Nga, được một số người xem là anh hùng, nhưng bị Mỹ xem là “tội đồ” cũng như một số người khác cho đây là kẻ phản bội, đã đẩy đất nước mình vào vòng nguy hiểm.

Nằm trong số bảng vàng của Pulitzer 2014 còn có tờ Boston Globe với giải Phóng sự tin nóng qua loạt bài tường thuật về vụ đánh bom ở Boston Mỹ vào tháng 4.2013. Giải thưởng cao nhất cho hạng mục bản tin trong nước Mỹ được trao cho báo Gazette ở Colorado, đưa tin về tình trạng các cựu chiến binh mang thương tích bị bạc đãi. Ban biên tập của báo Oregonian ở Portland được nhận giải Bình luận với những bài phân tích về chi phí lương hưu. Phóng viên Tyler Hicks của báo New York Times nhận giải ở hạng mục ảnh tin nóng với loạt ảnh từ vụ tấn công khủng bố ở khu mua sắm Westgate tại Kenya, giải Phóng sự điều tra đã về tay Chris Hamby của tờ The Center for Public Integrity khi vạch trần hoạt động gian lận của một số bác sĩ và luật sư từ chối chữa bệnh cho các thợ mỏ mắc bệnh phổi...

Giải thưởng Pulitzer do Trường Đào tạo báo chí của Đại học Columbia đứng ra tổ chức. Kể từ năm 1917, lễ công bố giải thưởng danh giá này được tổ chức vào tháng 4 hằng năm. Chủ nhân mỗi giải thưởng sẽ nhận được 10 nghìn USD, riêng giải cho báo chí Phục vụ cộng đồng được trao 1 huy chương vàng. Nhưng điều đặc biệt hơn cả, Pulitzer luôn là mơ ước của tất cả những người làm nghề, là “đỉnh cao danh vọng” trong giới báo chí.

QUỐC HƯNG