Vườn Nemo tại Italia hay trang trại rau dưới đáy biển đầu tiên trên thế giới là sáng kiến độc đáo và thú vị, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu và khan hiếm nguồn nước ngọt.
Vườn rau Nemo - một hình thức canh tác mới của doanh nhân người Italia Sergio Gamberini, nằm ngoài khơi bờ biển Liguria gây nhiều chú ý. Nemo đang sản xuất khoảng 40 loài thảo mộc và rau quả khác nhau như húng quế, cà chua, xà lách, dâu tây, lô hội, bạc hà, kinh giới và cam thảo bên trong các nhà kính nhỏ, bằng phương pháp thủy canh.
Với kỹ thuật trồng trọt này, cây trồng không cần đất, nhưng được tưới bằng dung dịch chứa tất cả chất dinh dưỡng, nguồn nước tái tạo tự nhiên mà cây trồng cần.
Bà Nina Schroeder, thuộc Chương trình Lương thực thế giới (WFP) nói: “Tôi nghĩ rằng dự án Nemo thực sự tuyệt vời. Khu vườn Nemo đang ở giai đoạn đầu, nhưng có vẻ rất hứa hẹn.
Đặc biệt là về độ ổn định nhiệt độ, một thách thức mà chúng tôi đang đối mặt khi nhiệt độ trái đất tăng bất thường, cạnh đó là sáng kiến sản xuất nước ngọt tự động cho trang trại, như vườn Nemo”.
Ông Sergio Gamberini nảy ra ý tưởng thành lập trang trại dưới nước sau khi nói chuyện với một người bạn nông dân trong một chuyến đi nghỉ mát ở Noli của tỉnh Savona, Italia cách đây 10 năm.
Họ nghĩ rằng, cây trồng có thể sinh trưởng tốt bởi một lớp màng bảo vệ kín, như nhà kính và chìm trong nước biển, được tưới nước bằng cách thu thập hơi nước hình thành bên trong nhà kính. Ông Sergio Gamberini hợp tác với các kỹ sư và nhà nông học để xây dựng trang trại rau trên quy mô lớn dưới đáy biển.
Ông Sergio Gamberini cũng là một người đam mê lặn biển, gắn bó mật thiết với biển cả. Ông từng là giám đốc điều hành của Ocean Reef Group - công ty chuyên sản xuất và cung cấp các thiết bị, dịch vụ lặn từ những năm 1950.
Mọi người chỉ có thể vào khu vườn Nemo - cách bờ biển 50m, ở độ sâu từ 6 - 10m, bằng bình khí và bộ đồ lặn. Chủ trang trại rau Nemo cho biết: “Bên cạnh có thể đáp ứng mọi điều kiện thời tiết, một ưu điểm khác của trồng rau dưới nước trong nhà kính như thế là không có ký sinh trùng, nhờ đó không cần thuốc trừ sâu trong chăm bón. Vì vậy, Nemo có thể sản xuất cây trồng 100% hữu cơ”.
Hơn nữa, năng lượng được sử dụng trong các hoạt động của vườn Nemo là nguồn năng lượng sạch, được sản xuất từ các tấm pin mặt trời và tua bin gió.
Tuy nhiên, để tránh tác động của các loài tảo đồng thời các dòng chảy và biển động có thể gây nguy hiểm cho hệ thống, các nhà kính nhỏ này được trang bị camera và cảm biến liên tục theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, lượng ánh sáng mặt trời để nhanh chóng xử lý khi cần.
Chính Ocean Reef Group sản xuất tất cả công nghệ này và dữ liệu trực tiếp được ghi lại trên phần mềm mã nguồn mở và chia sẻ trên internet. Hiện có rất nhiều quốc gia quan tâm đến mô hình của trang trại này, trong đó có quốc đảo Maldives.
Các nhà khoa học tin rằng, nếu tận dụng được diện tích mặt nước - chiếm khoảng 70% diện tích trái đất, ngành nông nghiệp dưới biển có thể đóng góp to lớn vào việc giải quyết tình trạng thiếu lương thực trong tương lai, khi dân số thế giới dự kiến sẽ tăng lên gần 10 tỷ người vào năm 2050.
Diện tích vườn rau dưới đáy biển còn hạn chế, có thể khó lắp đặt hơn và cần kỹ thuật nhiều hơn những vườn rau trên mặt đất, nhưng rau quả lại sinh trưởng tốt hơn và cho thu hoạch nhanh hơn.
Ông Sergio Gamberini nói: “Trong tương lai không xa, người ta có thể tận dụng đáy đại dương mênh mông để sản xuất lương thực tại những khu vườn như khu vườn Nemo”.