Vượt “bẫy việt vị” của thị trường

Sự chững lại trong thời điểm khó khăn này được xem là bước “tạo đà” tốt để Thaco - Trường Hải có bước đi mạnh mẽ hơn trong năm 2013,  nếu vượt qua “bẫy thị trường” hiện tại.

Bẫy thị trường

Từ doanh số ban đầu dự kiến trong năm 2012 là 38.000 xe, điều chỉnh xuống còn 25.000 xe, cho thấy rõ nhất bước lùi của Thaco - Trường Hải. Không riêng gì Tập đoàn Thaco, tình hình suy giảm kinh tế cộng với tác động kép của các chính sách thuế phí đã khiến ngành CN ô tô Việt Nam bị sụt giảm trên 40%. Trong khi đó, ngành CN ô tô trên thế giới lại không hề sụt giảm, nhất là thị trường ô tô các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia vẫn phát triển mạnh mẽ.

Ô tô con tồn kho của Thaco – Trường Hải năm 2012 lên đến 85%.Ảnh: M.KIỆT

 Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Văn Tài - Phó Tổng giám đốc Thaco cho rằng, do các doanh nghiệp (DN) ô tô phải đầu tư và theo chiến lược hoạch định để hướng tới hội nhập khu vực, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa bằng sản lượng lớn (nhằm kiện toàn lại hệ thống) nên dễ rơi vào bẫy việt vị của thị trường vốn đang bị o ép bởi các loại thuế phí. Khi lượng ô tô con giảm hơn 50%, xe tải giảm 30% thì xe khách Thaco - Trường Hải lại tăng 150%, điều này cho thấy lực đỡ của thị trường rất quan trọng đối với ngành CN ô tô. Mà lực đỡ đó, theo ông Tài, lại xuất phát từ yếu tố nội tại của nền kinh tế Việt Nam chứ không thể đổ lỗi hoàn toàn cho nền kinh tế thế giới. “Đến thời điểm này, không cần DN lên tiếng mà tất cả người tiêu dùng đều lắc đầu với đề xuất về các loại thuế phí mà Bộ Giao thông vận tải từng dự thảo. Sẽ chẳng ai dám mua xe để đi trong khi lo ngại về thuế chồng thuế, phí chồng phí. Đó là chưa kể để bài toán hàng tồn kho. Quả thực, Thaco tồn tại và vượt qua năm 2012 là cả một sự nỗ lực. Chúng tôi đã phải làm mọi cách để duy trì được doanh số trung bình của mình” - ông Tài cho biết thêm.

Cắt giảm 10% nhân sự tại Khu liên hợp sản xuất & lắp ráp ô tô Chu Lai - Trường Hải là điều không mong muốn, nhưng DN này buộc phải làm trong thời điểm hiện tại. Việc cấu trúc lại nhân sự lúc này cũng gặp vô vàn khó khăn, nhưng rất cấp thiết. Từ 3.500 người cắt giảm xuống còn 3.200 người, một quyết định khó khăn nhưng Ban Giám đốc Thaco - Trường Hải rất linh hoạt trong bố trí công việc mới cho những người bị cắt giảm. Anh Trần Nguyễn Thi bị “cắt” công việc của một công nhân, nay chuyển sang làm công tác hậu mãi. “Bản thân tôi thấy mình làm việc không tốt, bị cắt giảm là đúng rồi, nhưng Ban Giám đốc đã rất thông cảm cho công nhân chúng tôi. Khó khăn chung này, chúng tôi hiểu và sẵn sàng chia sẻ với DN. Chúng tôi cũng tin rằng, khi vượt qua được khó khăn này, các công nhân bị điều chuyển hay cắt giảm sẽ lại có công việc mới ở Thaco” – anh Thi nói.

Dù chưa phát huy hết hiệu suất, nhưng dự báo trong tương lai giá trị logistic cảng Tam Hiệp của Thaco rất lớn.

Tạo đà bước tới

Dự thảo nghị quyết của Chính phủ sẽ không thu phí hạn chế phương tiện giao thông cá nhân theo đầu phương tiện và giảm mức lệ phí trước bạ đối với ô tô dưới 10 chỗ ngồi là một trong những tín hiệu để Thaco - Trường Hải và các DN ô tô Việt Nam tạo đà tốt để xuất phát trở lại. Tuy nhiên, điều mà các DN lo lắng nhất chính là khoảng thời gian từ dự thảo đến thực thi nghị quyết làm sao phải nhanh nhất. “DN chúng tôi sợ nhất là độ trệ của các chính sách. Có nghĩa là khi đã công bố thì phải quyết liệt thực thi. Điểm rơi của các DN ô tô Việt Nam đang sắp chạm đáy, nếu chính sách kịp thời thì sẽ có nhiều cơ hội vực dậy cho DN thời điểm này. Chúng tôi mong Chính phủ nhìn thấy sự cần kíp đó để cứu lấy ngành CN ô tô vượt qua khó khăn”, ông Trần Bá Dương - Tổng Giám đốc Thaco cho biết.

Bài toán hàng tồn kho và những hạn chế về thủ tục hành chính cũng đang làm khó nhà đầu tư ngay trong thời điểm này. Ô tô con tồn kho đến 85% là mức “kỷ lục” từ trước đến nay của Thaco - Trường Hải. Cảng Tam Hiệp sau khi đưa vào sử dụng cũng vẫn chưa phát huy hết được hiệu quả và năng suất khi mỗi tháng Thaco phải chịu lỗ 1 tỷ đồng (chưa kể lãi suất ngân hàng)… Tuy nhiên, niềm tin vào chiến lược và văn hóa DN mang thương hiệu Thaco là động lực mạnh nhất để DN tiếp tục những bước đi mạnh mẽ của mình. Chính lúc này, Thaco cần phải luôn duy trì “phông độ” của mình. Tỷ lệ nội địa hóa cần phải đi theo định hướng đã vạch ra và sắp tới Thaco sẽ tiếp tục đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất kính ô tô, dây điện ô tô và các loại linh kiện nhựa. Ngành công nghiệp phụ trợ theo đà đó mà phát triển…

Năm 2013 được dự báo sẽ còn rất nhiều khó khăn, thậm chí có thể khó khăn hơn nữa cho DN. Thay vì giậm chân tại chỗ, Thaco đã tận dụng thời điểm này để cơ cấu lại nhân sự và bộ máy sản xuất của mình. Các hoạt động ngoại khóa, đoàn thể, những buổi nói chuyện chuyên đề kỹ năng mềm đã giúp người lao động hiểu và gắn bó với DN nhiều hơn. Ông Phạm Văn Tài cho biết thêm: “Chúng tôi thực sự xúc động khi nhận được lời đề nghị giúp đỡ của các chuyên gia nước ngoài đang làm việc tại đây. Họ biết chúng tôi khó khăn và xin chấm dứt hợp đồng để nhường chỗ cho các kỹ sư Việt Nam. Họ nói sẵn sàng quay lại với Thaco khi chúng tôi ổn định tình hình sản xuất. Đó là cái được nhất mà ngay trong lúc dầu sôi lửa bỏng DN nào cũng cần phải có. Chúng tôi luôn xem sự chững lại này là cơ hội để có bước tạo đà mà xuất phát trở lại tốt hơn”.

Khẳng định về tầm quan trọng và vị thế của Thaco - Trường Hải đối với ngành CN Quảng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu cho rằng: “Chính quyền luôn chia sẻ với  những khó khăn của Thaco - Trường Hải. Có thể những yêu cầu về quyền lợi của DN như Thaco vượt qua khỏi tầm địa phương, nhưng về cơ chế và chính sách hỗ trợ khác thì chúng tôi luôn sẵn sàng”.

MINH KIỆT