Không mỏi, những cánh chim triing…

1. Nhiều năm nay, căn nhà khang trang của ông Hồ Trường Sinh nằm ở cuối thôn 3 (xã Trà Giang, Bắc Trà My) luôn đón những bước chân của lũ làng tìm về. Họ đến để được nghe những góp ý từ ông, có thêm kinh nghiệm thực hiện dự án.

Ông Sinh nói, đa số bà con đều học hỏi về việc trồng keo nguyên liệu để phát triển kinh tế. Mô hình này, nhiều năm trước, chính ông cũng đã tự mày mò, mạnh dạn vay vốn ngân hàng để chuyển đổi mô hình sản xuất từ nương rẫy sang trồng rừng. Bỏ thêm công chăm sóc, kết hợp với nuôi heo cỏ địa phương, chẳng mấy chốc, từ chỗ khó khăn, ông trở thành hộ khá giả trong cộng đồng người Co.

“Có vốn, già tiếp tục quay vòng mở rộng thêm diện tích trồng keo, đồng thời mở quán tạp hóa phục vụ nhu cầu cho bà con trong vùng. Đến nay, gia đình già đã có hơn 30ha diện tích trồng keo, giải quyết việc làm thường xuyên cho 10 lao động” - ông Sinh chia sẻ.

Ở tuổi 65, nhưng ông Sinh vẫn miệt mài với công việc trồng rừng. Thời gian rỗi, ông đến từng gia đình người dân địa phương để vận động vay vốn, mở hướng thoát nghèo. Nghe theo ông, nhiều gia đình đã có cuộc sống no ấm...

Ông Đoàn Ngọc Minh - Chủ tịch UBND xã Trà Giang nhận xét, không chỉ là tấm gương sản xuất kinh doanh giỏi, được Bộ NN&PTNT tặng bằng khen về phát triển kinh tế rừng, ông Hồ Trường Sinh còn là điển hình trong việc hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào khó khăn tại địa phương. Từ việc hỗ trợ nguồn giống cây, chia sẻ kinh nghiệm làm giàu, cho đến cưu mang, nhận nuôi nhiều hoàn cảnh không nơi nương tựa. Mạnh dạn học tập kinh nghiệm làm kinh tế của ông Sinh, nhiều thanh niên ở xã Trà Giang đã lập nghiệp thành công từ mô hình trang trại chăn nuôi kết hợp trồng rừng.

“Ngoài ra, với vai trò là người uy tín trong đồng bào người Co, ông Sinh đã vận động bà con trong thôn cam kết không xâm phạm diện tích rừng tự nhiên, xóa bỏ nhiều hủ tục lạc hậu, cũng như góp phần hòa giải nhiều vụ việc quan trọng trong cộng đồng dân cư” - ông Minh nói.

2. Già làng vùng cao, mỗi người có một cách đóng góp công sức cho cuộc sống cộng đồng. Như ông Clâu Blao - một già làng Cơ Tu ở thôn Voong (xã Tr’Hy, Tây Giang), dù đã bước qua tuổi 75, nhưng vẫn rắn rỏi như cây lim giữa rừng. Ông nổi tiếng thành thạo khả năng chế tác và sử dụng các loại nhạc cụ truyền thống Cơ Tu ở vùng núi Tây Giang. Hàng chục năm trước, cùng với nhiều già làng Cơ Tu khác, Clâu Blao xuất hiện ở khắp các cuộc hội làng của đồng bào vùng cao.

Ông vừa sưu tầm, trao đổi kinh nghiệm về cách chế tác phù điêu, kiến trúc truyền thống, vừa hỗ trợ các thanh niên học cách đục đẽo tượng gỗ, trang trí hoa văn trên gươl truyền thống. Không phân biệt người vùng nào, hễ là con em đồng bào Cơ Tu muốn tìm hiểu học cách chế tác, bảo lưu các giá trị bản sắc, ông đều sẵn lòng. Bên cạnh đó, già Blao vẫn miệt mài với từng chiếc đàn, truyền dạy lớp trẻ học cách chế tác và sử dụng.

“Điều già cảm thấy vui nhất, là bây giờ, nhiều cháu con trong làng đã biết đánh trống chiêng, biết nhảy tân tung - da dá, biết thổi sáo, đánh đàn, cùng giữ gìn văn hóa cha ông không bị mai một” - già Blao bộc bạch.

Nhiều người nói, thấy rõ nhất những đóng góp của già Clâu Blao, cùng nhiều nghệ nhân Cơ Tu khác, là trong những dịp hội làng truyền thống. Khi đó, “hồn núi” được gọi về bằng những thanh âm réo rắt của đàn h’jưl, hòa cùng nhịp điệu trầm bổng của khèn và vũ điệu tân tung - da dá, vui trong khúc nhạc giữa rừng. Dù tuổi đã cao, dù sức đã yếu, nhưng với công việc cộng đồng, họ - các già làng vùng cao vẫn luôn miệt mài như những cánh chim triing, không bao giờ mỏi.