Hành lang đường bộ trên quốc lộ 14D qua địa bàn huyện Nam Giang thường xuyên bị xâm phạm, ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng đường bộ, gây mất an toàn giao thông.
Nhiều kiểu vi phạm
Một ngày đầu tháng 3.2022, hộ ông Blúp Tía ở thôn Tà Đák, xã Tà Bhing (Nam Giang) tiến hành san mô đất nơi đang ở để tạo mặt bằng, xây dựng lại nhà mới. “Nhà tôi trước đây làm bằng gỗ, xây dựng theo Chương trình 134. Qua thời gian định cư, nhà bị hư hỏng nặng và có nguy cơ ngã đổ.
Chính vì vậy, tôi mới quyết định tháo dỡ, san nền cũ để xây dựng lại tường gạch, sườn, móng nhà bằng bê tông cốt thép cho kiên cố” - ông Blúp Tía nói. Tuy nhiên, vị trí san lấp mặt bằng để làm nhà lại cách mép đường QL14D hiện hữu chỉ có 7m, và như vậy đã nằm trong hành lang an toàn giao thông (ATGT) đường bộ.
Cũng tại Tà Bhing, người dân địa phương cho biết hộ ông Ta Pô trước đây đi chung một con đường với gia đình khác để vào nhà mình đang định cư tại thôn Ga Lêê. Do xích mích với nhau, gia đình kia không cho hộ ông Ta Pô đi chung trên con đường đó nữa.
Thế nên, ông Ta Pô không còn cách nào khác đành phải mở đường đất để ra - vào nhà từ hướng bên phải tuyến QL14D. Vậy nhưng, hành động trên được xác định là hành vi mở đường nhánh đấu nối trái phép vào đường chính, tại lý trình km9+150 của QL14D.
Nhận được tin báo từ tuần đường Công ty CP Công trình giao thông vận tải (GTVT) Quảng Nam, ngày 18.5 vừa qua, sau khi đi kiểm tra, Thanh tra Sở GTVT đã lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đối với hộ ông Ta Pô.
Theo ông Nguyễn Văn Hà - nhân viên tuần đường Công ty CP Công trình GTVT Quảng Nam, địa bàn xã Tà Bhing còn có hộ Zơ Râm Chưng xây dựng lều quán cách mép ngoài rãnh dọc QL14D chỉ có 1m. Cách đó hơn 40 cây số, xã Chà Vàl có 4 gia đình xây dựng lều quán, mái hiên, nhà ở nằm trong hành lang ATGT đường bộ.
Điển hình bên phải tuyến qua xã Chà Vàl, nằm cách nhau khoảng 40m, 2 hộ Võ Long (lý trình km48+000) và Nguyễn Thị Kim Lan (lý trình km48+040) đã cho xây dựng nhà ở ngay trên đất hành lang ATGT đường bộ, cách mép đường 5 - 6m. Địa bàn xã La Dêê cũng có hai trường hợp xây hàng rào bê tông, giăng lưới B40 cách mép đường hiện hữu 1 - 1,5m.
Khó xử lý
Theo ông Nguyễn Văn Tiền - Thanh tra viên Thanh tra Sở GTVT, nhận được tin báo từ tuần đường về vi phạm của hộ Blúp Tía, ngày 17.3 vừa qua, đơn vị đã cử lực lượng phối hợp để kiểm tra, lập biên bản làm việc.
Chiếu theo Quyết định số 1671/QĐ-UBND ngày 29.5.2018 của UBND tỉnh về ban hành “Quy chế phối hợp xử lý vi phạm trong công tác quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam”, trường hợp này thuộc trách nhiệm giải quyết của UBND xã Tà Bhing.
Do đó, Thanh tra Sở GTVT đã bàn giao biên bản cho địa phương để xử lý theo quy định. Đại diện chính quyền xã có mặt (bà Zơ Râm Búp, cán bộ địa chính Tà Bhing) đã thống nhất theo nội dung biên bản làm việc nêu trên. Biên bản làm việc với các trường hợp vi phạm tại Chà Và, La Dêê cũng đã được đơn vị bàn giao cho xã xử lý theo quy định.
Nhưng ghi nhận thực tế mới đây, căn nhà của ông Blúp Tía đã thi công sắp hoàn thành phần thô, chứ chưa được xử lý, hoàn trả nguyên trạng.
Ông Blúp Tía biện minh rằng, khi san phẳng mặt bằng nơi nhà cũ đang ở và tiến hành xây dựng nhà mới, gia đình không biết là nằm trong hành lang ATGT, bởi bao lâu nay vẫn định cư nơi đây và đất có “sổ đỏ” hẳn hoi.
Đến lúc bị lập biên bản, ông mới vỡ lẽ nhưng tiền làm nhà mới đã vay, nhà cũ sắp ngã đổ nên chẳng thể “thoái lui”. Hơn nữa, muốn xây dựng ra khỏi hành lang ATGT, ông phải lùi ra phía sau, song phía sau đã là bờ sông Thanh bị sạt lở.
Trường hợp như hộ Blúp Tía không phải ít, khi nhiều gia đình sở hữu “sổ đỏ” từ trước, bây giờ đất ở nằm trong hành lang ATGT đường bộ. Họ xây dựng gì, đương nhiên là bị xem vi phạm. Ông Trần Trọng Nghiệp - cán bộ địa chính xã Tà Bhing chia sẻ, người dân bức xúc về nhà ở, nhất là hộ có đất ở nằm trong hành lang ATGT, phía sau lại đang bị đe dọa bởi sạt lở bờ sông Thanh.
Địa phương đã từng kiến nghị huyện Nam Giang cho giải tỏa 48 hộ dân thuộc diện này, đưa vào khu tái định cư, nhưng chưa giải quyết xong. Ông Blúp Tía bày tỏ nguyện vọng cấp thẩm quyền cho xây dựng xong nhà, bởi gia đình giờ không biết đi đâu, cha thì đau ốm liên miên. Sau này thu hồi đất, Nhà nước tạo điều kiện để hộ ông được tái định cư nơi ở mới, hỗ trợ xây dựng lại nhà.
Được biết, xâm phạm kết cấu hạ tầng, hành lang ATGT đường bộ QL14D (nối đường Hồ Chí Minh tại Bến Giằng lên cửa khẩu quốc tế Nam Giang) diễn ra thường xuyên; không ít vị trí người dân ngang nhiên lấp mương thoát nước dọc để “mở đường” chở nguyên liệu, nhất là cây keo; trồng cây che khuất tầm nhìn...
Ngược lại, mặt cắt cung đường huyết mạch này vốn nhỏ, nhiều khúc cong cua liên tục, cùng với kết cấu hạ tầng đường bộ bị xâm phạm gây mất ATGT, giảm khả năng khai thác và làm suy yếu tuổi thọ công trình. Nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra trên tuyến đường này. Song có thể thấy, việc xử lý triệt để vi phạm hành lang ATGT tuyến QL14D nói riêng đang là bài toán nan giải.