Xây dựng nông thôn mới ở Nông Sơn: Chú trọng tính bền vững

Tháo gỡ khó khăn và hướng đến tính bền vững trong xây dựng nông thôn mới (NTM), huyện Nông Sơn đã tập trung chỉ đạo cả hệ thống chính trị cơ sở vào cuộc, tập trung công tác tuyên truyền vận động để người dân thật sự là chủ thể.

Tránh “bệnh” thành tích

Tại buổi làm việc với Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu xây dựng NTM tỉnh về kết quả đạt được đối với chương trình xây dựng NTM ở địa phương, đặc biệt 2 xã điểm là Quế Lộc và Quế Trung, lãnh đạo huyện Nông Sơn cho biết đến nay huyện đã huy động từ nhiều nguồn lực hơn 71 tỷ đồng đầu tư phát triển sản xuất và xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu (nếu so với tổng kinh phí được phê duyệt tại đề án xây dựng NTM ở 2 xã thì đạt 43%). Hiện xã Quế Lộc đạt 10/19 tiêu chí và xã Quế Trung đạt 12/19 tiêu chí, mục tiêu đến cuối năm 2015 cả hai xã đạt 16/19 tiêu chí… Ông Mai Văn Tám - Phó Chủ tịch UBND huyện Nông Sơn cho biết, với 3 tiêu chí còn lại của các xã điểm rất khó đạt là tiêu chí thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo và chuẩn văn hóa, mà cả 3 tiêu chí này đều là mục đích chính hướng đến của quá trình xây dựng NTM. Theo đó, để đạt chuẩn là xã NTM vào năm 2015 thì tiêu chí thu nhập bình quân đầu người/năm là 23 triệu đồng, trong khi đó 2 xã điểm chỉ mới đạt khoảng 50% và tiêu chí hộ nghèo giảm còn 5% thì hiện nay xã Quế Trung là 53% và Quế Lộc 48%. Như vậy, rõ ràng năm 2015, mục tiêu xây dựng 2 xã điểm Quế Lộc và Quế Trung đạt chuẩn xã NTM là không hoàn thành theo lộ trình đã đề ra.

Nhân dân Nông Sơn tập trung xây dựng giao thông nông thôn. Ảnh: H.S

Để tháo gỡ vấn đề này, cũng như các tiêu chí đã đạt được mang tính bền vững, thời gian tới Nông Sơn sẽ tập trung triển khai các giải pháp hỗ trợ phù hợp cho từng đối tượng như: đất sản xuất, vốn, việc làm, tập huấn chuyển giao kỹ thuật, cây con giống và đầu tư hạ tầng đồng bộ… Đồng thời có cơ chế cụ thể trong quản lý quy hoạch, các tiêu chí đã đạt được cần tiếp tục củng cố và trong đầu tư cần tính đến hiệu quả sử dụng của các công trình… Theo ông Nguyễn Đình Tân - Chủ tịch UBND xã Quế Lộc, để đạt tính bền vững trong xây dựng NTM, cần tránh các “bệnh” như chạy theo thành tích, kiểu phong trào, “bệnh” vô trách nhiệm trước dân, trước công việc… Thực tế, với những nguồn lực đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn trên địa bàn huyện, những năm qua, cùng với tiềm năng và lợi thế thì kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng, khi nông nghiệp phát triển còn kém bền vững, sức cạnh tranh thấp, chuyển giao khoa học - công nghệ còn hạn chế, đời sống vật chất, tinh thần của nông dân vẫn còn khó khăn… Đồng thời để đạt mục tiêu NTM có 5 nội dung cơ bản: nông thôn có làng xã văn minh, sạch đẹp, hạ tầng hiện đại; sản xuất bền vững, theo hướng hàng hóa; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao; bản sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn và phát triển; xã hội nông thôn được quản lý tốt và dân chủ thì huyện cần xác định rõ tính bền vững của từng tiêu chí mà định hướng cụ thể cho các địa phương trong quá trình xây dựng NTM.

Thay đổi nhận thức

Quế Trung là xã điểm xây dựng NTM, cũng là xã nằm ở trung tâm hành chính huyện nhưng tính bền vững trong mỗi tiêu chí NTM chưa thật chắc chắn. Theo ông Nguyễn Văn Hai - Chủ tịch UBND xã Quế Trung, mũi nhọn trong phát triển kinh tế của địa phương là ngành nghề dịch vụ, nhất là làng nghề trầm hương, trồng rừng kinh tế, các mô hình cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa… nhưng không có tính ổn định. Lo lắng của ông Hai là có cơ sở, nhất là trong giai đoạn hiện nay người dân Quế Trung có những thay đổi cơ bản trong cách nghĩ, cách làm. NTM đã mở ra cánh cửa để người dân tự tin hơn trong xu hướng hội nhập với đời sống đô thị, nhưng sự mất cân đối, thiếu đa dạng trong đào tạo nghề nên không thu hút được người dân tham gia. Một khi tháo gỡ được vấn đề này sẽ là đòn bẩy tăng thu nhập cho hộ, góp phần giảm nhanh hộ nghèo. Khi nguồn kinh tế đảm bảo thì việc huy động nguồn lực trong dân để xây dựng hạ tầng sẽ không còn khó khăn như lâu nay.

Khó khăn về xây dựng NTM hiện nay đối với huyện Nông Sơn là tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao (52,81%), hệ thống cơ sở vật chất còn thiếu và xuống cấp, sự đóng góp của nhân dân còn hạn chế. Theo ông Mai Văn Tám, thời gian tới những tồn tại cần tháo gỡ trong quá trình triển khai như: nhận thức trong xây dựng NTM vẫn chưa thực sự chuyển biến trong một số bộ phận nhân dân, chuyển biến trong thay đổi tập quán canh tác, sản xuất, sinh hoạt vẫn chưa thực sự bắt nhịp với sự phát triển… Vì thế, xây dựng NTM quan trọng nhất là làm cho đời sống vật chất của người dân được nâng cao, cơ sở vật chất hạ tầng nông thôn phải được cải thiện và phát triển hơn. Vấn đề tiên quyết lúc này là làm thay đổi nhận thức cho nhân dân, làm cho người dân hiểu và làm theo những chủ trương đúng đắn, sản xuất và phát triển nông nghiệp dựa trên tính bền vững.

Để đạt chuẩn NTM theo bộ tiêu chí, huyện Nông Sơn đang đặt ra các giải pháp như: tập trung chuyển đổi phương thức sản xuất mới, hiệu quả; định hướng sản xuất tập trung theo quy trình khép kín, từ đó xây dựng thương hiệu và tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm nông sản của bà con; tập trung xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu vùng nông thôn; xây dựng NTM trên cơ sở hiệu quả và bền vững.

HUỲNH SƠN