Xây dựng vườn sinh thái xứ Tiên

Chủ trương phát triển kinh tế vườn theo mô hình “vườn nhà xanh - sạch - đẹp - hiệu quả”, gắn với phát triển du lịch sinh thái làng quê, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, được huyện Tiên Phước triển khai thực hiện bước đầu đạt được những kết quả khả quan.

Ngõ đá, nét đặc trưng của vùng quê Tiên Phước đang được huyện khuyến khích tu sửa, phục hồi. Ảnh: P.HOÀNG

Hỗ trợ mô hình điểm

Tận dụng lợi thế đất đai phù hợp với cây tiêu lại chủ động nguồn nước tưới, anh Nguyễn Đình Lăng ở thôn 3 xã Tiên Hiệp (Tiên Phước) đã quy hoạch, chất bờ đá giữ đất và trồng tiêu cách đây hơn 20 năm. Hiện nay, với trên 250 choái tiêu đang phát triển xanh tốt, bình quân mỗi năm vườn tiêu cho sản lượng 130 - 180kg hạt tiêu khô,  thu nhập hơn 100 triệu đồng. Khu đất thấp ở cuối vườn, anh đào ao nuôi cá, vừa cải thiện bữa ăn gia đình, vừa tạo cảnh quan đẹp cho khu vườn. Đặc biệt, ngõ nhà dài gần 30m được anh lát đá tự nhiên, còn trụ cổng được làm bằng hai cây gỗ trai tạo nét độc đáo cho cảnh vườn nhà. Với mô hình này, anh đã được UBND huyện Tiên Phước hỗ trợ 10 triệu đồng từ dự án phát triển cây tiêu. Anh Lăng cho hay: “Tôi vốn ham làm vườn, mong muốn xây dựng được một khu vườn đẹp mắt, hiệu quả. Do vậy, khi huyện có chủ trương hỗ trợ phát triển cây tiêu, rồi chỉnh trang vườn tược,  tôi phấn khởi bắt tay xây dựng khu vườn theo các tiêu chí đề ra”. Xóm Bàu (thôn 2 xã Tiên Cảnh) là vùng đệm phục vụ du khách sau khi tham quan làng cổ Lộc Yên, nơi có địa hình gợi sự tò mò: “Trước suối, sau sông, bên hông là bàu”. Bà con nơi đây thành lập câu lạc bộ (CLB) “Nhà sạch, ngõ đẹp, kinh tế gia đình khá giả”. Ông Đào Minh Chỉnh - Chủ nhiệm CLB khoe với chúng tôi: “Mới thành lập nhưng CLB đã có 20 thành viên. Hiện nay, các gia đình đều thực hiện được các tiêu chí nhà sạch, ngõ đẹp, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế gia đình. Vừa qua, Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước - Hường Văn Minh đã đến dự sinh hoạt định kỳ và đánh giá cao hoạt động của CLB”. Cảnh quan xóm Bàu với những bờ chè tàu được cắt tỉa gọn ghẽ, những bờ đá được chất ngay hàng thẳng lối, rồi những ngõ đá uốn lượn trong vườn cây trái sum suê đã tạo nên nét đặc trưng của vùng quê Tiên Phước.

Một trong những mô hình được UBND huyện chọn để tác động xây dựng thành mô hình điểm là mô hình tưới tiêu của chị Trà Thị Văn ở tại thôn Thanh Tân xã Tiên Châu. Với khu vườn rộng hơn ba sào trồng trên 170 choái tiêu, chị Văn được huyện hỗ trợ 10 triệu đồng theo Dự án hỗ trợ phát triển cây tiêu Tiên Phước để đầu tư mua máy bơm, xây dựng bể chứa nước, lắp đặt hệ thống dây dẫn nước tưới tiết kiệm đến từng gốc tiêu. Chị Văn tâm sự: “Trước đây mỗi lần tưới cây phải hì hục bơm nước, kéo dây đến từng gốc tiêu vất vả vô cùng. Với hệ thống này, tôi chỉ cần mở van là hệ thống tự động tưới đều khắp khu vườn. Tôi có thể tranh thủ làm việc nhà và canh chừng khoảng 10 - 15 phút ra đóng van nước lại là xong”. Hơn nữa, mô hình này còn giúp người dân tiết kiệm đáng kể lượng nước vừa không bị ảnh hưởng sức khỏe do phải dầm hơi đất khi trực tiếp tưới nước vào từng gốc cây như trước đây.

Khuyến khích nhân rộng

Ông Lê Văn Phụng - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Tiên Phước cho hay: “Trên cơ sở các mô hình điểm đã được chọn và hỗ trợ, chúng tôi tham mưu cho UBND huyện xây dựng cơ chế khuyến khích người dân tiếp tục chỉnh trang vườn nhà theo tiêu chí xanh, sạch, đẹp và hiệu quả, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, vừa phục vụ phát triển du lịch”. Theo đó, “vườn nhà xanh - sạch - đẹp - hiệu quả” phải đáp ứng các tiêu chí: Có diện tích tối thiểu 1.500 m2 trở lên, cây trồng xanh tốt, bố trí hợp lý, có hệ thống tưới tiêu nước, có ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ trong sản xuất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón theo hướng sinh học, an toàn, có đường đi nội bộ đảm bảo thuận tiện cho quá trình canh tác, sản xuất và phục vụ tham quan du lịch. Về tổng thu nhập phải có khả năng đạt bình quân mỗi năm 200 triệu đồng/ha. Ngoài ra, các công trình phục vụ khác như cổng ngõ, hàng rào xanh, giếng nước, công trình vệ sinh, chuồng trại gia súc phải được bố trí hài hòa, hợp lý, đảm bảo mỹ quan, không gây ô nhiễm môi trường.

Về cơ chế hỗ trợ nhằm khuyến khích nhân dân triển khai thực hiện mô hình, ông Tống Phước Thuần - chuyên viên phòng NN&PTNT huyện cho biết: “Theo chỉ đạo của UBND huyện, chúng tôi đã xây dựng phương án hỗ trợ sau đầu tư cụ thể cho từng hạng mục trên cơ sở lồng ghép với các cơ chế hiện có phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và tổ chức đối thoại với nhân dân để tìm ra phương án tối ưu, giúp việc triển khai thực hiện đạt kết quả cao nhất. Hàng năm, các gia đình đăng ký và thực hiện mô hình đạt được tất cả các tiêu chí đề ra hoặc đạt được các tiêu chính sẽ được UBND huyện cấp giấy chứng nhận nhận “Hộ gia đình thực hiện chỉnh trang vườn nhà xanh - sạch - đẹp - hiệu quả”, kèm theo tiền thưởng một triệu đồng. Sau ba năm thực hiện, sẽ tổ chức cuộc thi “Vườn nhà xanh - sạch - đẹp - hiệu quả” trên quy mô toàn huyện để tôn vinh, khen thưởng cho những gia đình thực hiện tốt công tác này”. Được biết, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Tiên Phước lần thứ XVI (nhiệm kỳ 2015 - 2020) mà UBND huyện tập trung triển khai thực hiện là xây dựng mô hình “chỉnh trang vườn nhà xanh, sạch, đẹp, hiệu quả”, gắn với phát triển du lịch sinh thái làng quê góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, qua đó thực hiện có hiệu quả mục tiêu xây dựng  Tiên Phước trở thành vùng trọng điểm kinh tế vườn, kinh tế trang trại với nét đặc trưng của vùng trung du xứ Quảng theo chủ trương của tỉnh.

PHẠM HOÀNG