Cụ thể hóa thi hành Điều lệ Đảng
Hơn 10 năm triển khai thi hành Điều lệ Đảng, tại Đảng bộ Quảng Nam phương thức lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng có sự chuyển biến mạnh mẽ theo hướng đổi mới, sâu sát cơ sở; các nguyên tắc về xây dựng Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ được phát huy.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đánh giá, qua các nhiệm kỳ, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp của tỉnh đã khắc phục khó khăn, nỗ lực vươn lên, đoàn kết, thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác xây dựng Đảng đạt nhiều kết quả tích cực. Nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng đầy đủ hơn. Chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên nâng lên.
Chuyển biến tích cực
“Có thể khẳng định, các nội dung cốt lõi của Điều lệ Đảng (khóa XI) vẫn còn nguyên giá trị và phù hợp với thực tiễn trong giai đoạn mới dù đã trải qua hơn 2 nhiệm kỳ, đảm bảo được vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị ngày càng được khẳng định, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, thực tiễn vẫn còn xuất hiện những vấn đề mới chưa được quy định, hướng dẫn cụ thể hoặc vượt trước quy định của Đảng, nhất là tại các chi bộ trực thuộc và các tổ chức cơ sở đảng. Xác định đây là thực tiễn sinh động để đúc kết trở thành vấn đề có tính lý luận, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thường xuyên chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng tổng hợp báo cáo.
Qua đó, đề xuất, kiến nghị với Trung ương nhiều vấn đề mới bằng văn bản cũng như tại các hội nghị, diễn đàn đã được Ban Tổ chức Trung ương và các cơ quan Trung ương hướng dẫn cụ thể, trao đổi tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Đồng thời ghi nhận nhiều nội dung mới để nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh trong thời gian đến”.
(Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Phan Việt Cường)
Theo Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Nguyễn Chín, căn cứ Điều lệ Đảng (khóa XI) và các văn bản hướng dẫn thi hành của Trung ương, gắn với tình hình thực tế tại Đảng bộ tỉnh, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức các hội nghị quán triệt đến các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên đảm bảo nguyên tắc, nghiêm túc.
Đồng thời cụ thể hóa các quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng (đã ban hành 9 nghị quyết, 18 quyết định, 14 chỉ thị, 49 quy định, 9 kết luận, 25 kế hoạch, 2 chương trình, 3 đề án và 7 quy chế…) để lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện thống nhất, đồng bộ, tạo thuận lợi cho các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả tích cực.
Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng đã ban hành các nghị quyết chuyên đề nhằm tập trung giải quyết những nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá, khắc phục điểm yếu, hạn chế trong công tác xây dựng Đảng của địa phương, đơn vị, góp phần đưa Điều lệ Đảng, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Quy định của Điều lệ Đảng về nhiệm vụ của đảng viên cơ bản được chấp hành nghiêm túc.
Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng đã cụ thể hóa và làm tốt việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên, phân công cấp ủy viên theo dõi, phụ trách các tổ chức đảng cấp dưới, trực tiếp dự sinh hoạt chi bộ. Công tác phát triển đảng viên là một trong những chỉ tiêu được đưa vào Nghị quyết Đảng bộ tỉnh trong các nhiệm kỳ để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy cụ thể hóa bằng quyết định giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên mới hằng năm cho các cấp ủy đảng trực thuộc. Trên cơ sở đó, các cấp ủy chủ động xây dựng kế hoạch phát triển đảng viên hằng năm.
Từ năm 2011 đến ngày 30/6/2023, toàn Đảng bộ kết nạp được 31.769 đảng viên mới, bình quân mỗi năm kết nạp hơn 2.541 đảng viên. Chất lượng đảng viên kết nạp được nâng lên đáng kể, nhất là về trình độ chuyên môn.
Đáng chú ý, một trong những cách làm mới của Quảng Nam từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025 đến nay là Ban Thường vụ Tỉnh ủy theo định kỳ hằng tháng, mỗi quý tổ chức hội nghị chuyên đề, giao ban công tác xây dựng Đảng với các cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy để thông tin tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh, cũng như trực tiếp giải đáp, giải quyết những vướng mắc liên quan đến lĩnh vực xây dựng Đảng. Sau hội nghị, ra thông báo kết luận đối với từng vấn đề làm cơ sở vận dụng vào thực tiễn công tác xây dựng Đảng tại các đảng bộ.
“Phát huy nguyên tắc tập trung dân chủ, các nghị quyết của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cấp ủy các cấp được chuẩn bị chu đáo, dự thảo nghị quyết được tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các tầng lớp trí thức có liên quan.
Các ý kiến tham gia, góp ý có tính khả thi đều được xem xét, tiếp thu hoặc giải trình rõ, tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên và được tập thể cấp ủy biểu quyết thông qua.
Nghị quyết được ban hành đúng với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phù hợp tình hình thực tiễn của tổ chức, địa phương; nhanh chóng đi vào cuộc sống và được triển khai thực hiện thuận lợi” - Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Nguyễn Chín nói.
Nhiều kiến nghị với Trung ương
Từ thực tiễn thi hành Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn thực hiện thời gian qua ở Đảng bộ tỉnh, tại cuộc khảo sát của Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có nhiều đề xuất, kiến nghị đối với một số vướng mắc, nội dung còn chưa cụ thể.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng cho rằng, trong việc quản lý hồ sơ đảng viên, Điều lệ Đảng có nêu nơi nào có đủ điều kiện thì cấp cơ sở quản lý, nơi nào không đủ điều kiện thì cấp trên quản lý.
Tuy nhiên, nếu để đảng bộ cơ sở quản lý thì rất khó, nhất là đối với các địa phương miền núi có cơ sở vật chất chưa được đảm bảo. Cấp xã cũng không có người chuyên trách làm công tác đảng, trong khi đó, hồ sơ ngày càng nhiều. Theo đó, Trung ương cần thống nhất quy định đảng bộ cấp trên cơ sở quản lý.
Cũng theo đồng chí Lê Văn Dũng, hằng năm một đảng viên phải kê khai bổ sung lý lịch, dù có thay đổi hay không thay đổi cũng phải kê khai. Vậy nên, để việc quản lý hồ sơ đảng viên được tốt hơn, Trung ương nên xây dựng phần mềm quản lý hồ sơ đảng viên áp dụng chung cho cả nước, giảm bớt giấy tờ, hồ sơ quản lý.
Về số lượng cấp ủy quy định trong Điều lệ Đảng, theo đồng chí Lê Văn Dũng, nhiều văn bản chỉ đạo làm cho cơ sở rất khó thực hiện. Ví dụ, cấp ủy xã quy định tối đa 15 người, như vậy nơi nào nhiều nhất thì có 5 ủy viên ban thường vụ cấp ủy, nhưng ngành nào cũng đề nghị được cơ cấu vào ban thường vụ cấp ủy.
Ban Bí thư ban hành văn bản yêu cầu phải cơ cấu trưởng công an xã vào ban thường vụ cấp ủy là rất khó thực hiện. Còn ở cấp huyện, bắt buộc nơi nào có 13 ủy viên ban thường vụ cấp ủy thì cơ cấu riêng các chức danh trưởng ban dân vận huyện và chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện; nếu chỉ có 11 ủy viên ban thường vụ cấp ủy thì phải cơ cấu trưởng ban dân vận kiêm chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện.
Đối với cấp ủy cấp tỉnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng cho rằng, nên quy định cụ thể theo số lượng đơn vị hành chính cấp huyện (đảng bộ trực thuộc) để hợp lý hơn, đảm bảo cơ cấu nhân sự từ các ngành.
Cùng với đó, việc giảm 5% là không nên, vì số lượng cấp ủy không phải là biên chế, tăng thêm cấp ủy là tăng sự lãnh đạo của Đảng và cần tăng cường cấp ủy cho cơ sở.
“Đối với phụ cấp 30% của khối Đảng, 3 cấp trên có nhưng ở cấp xã không có, cơ sở có ý kiến nhiều nhưng chưa được giải quyết. Hiện nay cũng không có định mức cán bộ làm công tác đảng ở cấp xã, trong khi nhiệm vụ ở lĩnh vực này của cấp xã rất nhiều” - đồng chí Lê Văn Dũng nói.
Ở lĩnh vực kiểm tra, giám sát của Đảng và ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp, theo Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Phan Thái Bình, Trung ương quy định tiêu chuẩn, điều kiện của ủy viên UBKT là cấp ủy viên, các quy trình bầu như bầu cấp ủy viên cùng cấp. Thẩm quyền của UBKT được kiểm tra, giám sát cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý, thậm chí giám sát đến các đồng chí thuộc diện cấp trên quản lý.
“Theo đó, tôi đề xuất quy định UBKT các cấp do đại hội cùng cấp bầu, để đồng bộ giữa quy định điều kiện, tiêu chuẩn ủy viên UBKT các cấp là điều kiện, tiêu chuẩn của cấp ủy viên và tương xứng với thẩm quyền được giao cho UBKT các cấp”.