Chỉ số PAPI 2019: Người dân quan ngại nhất về nghèo đói, tăng trưởng kinh tế và môi trường

3 quan ngại lớn nhất

Báo cáo PAPI 2019 cho thấy ngay cả trước khi Việt Nam bị dịch Covid-19 tác động, nghèo đói, tăng trưởng kinh tế và môi trường là 3 vấn đề người dân quan ngại nhất.

PAPI 2019 khảo sát 14.138 công dân Việt Nam được lựa chọn ngẫu nhiên trên 63 tỉnh, thành. Kết quả khảo sát về mức độ hài lòng của người dân thông qua đo lường hiệu quả quản trị của chính quyền sẽ là dữ liệu cung cấp cho các chương trình nghị sự phát triển bền vững quốc gia, hoạch định chính sách trong điều kiện Việt Nam đang xây dựng chiến lược phát triển cho thập kỷ tới, cũng như giải quyết khủng hoảng kép về y tế và kinh tế toàn cầu do Covid-19 gây ra.

Bà Cailtin Wiesen - đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho rằng các kết quả mang tính đại diện quốc gia về những vấn đề người dân quan ngại nhất, bao gồm đói nghèo, mất việc làm và đánh giá của người dân về những ưu tiên cải cách gần đây trong kiểm soát tham nhũng và quản trị điện tử sẽ cung cấp góc nhìn hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách Việt Nam bước sang giai đoạn hồi phục sau đại dịch Covid-19.

Báo cáo PAPI chỉ ra trong 5 năm qua, nghèo đói luôn là mối quan ngại lớn nhất của người dân Việt Nam. Năm 2019 không ngoại lệ với 1/4 người tham gia khảo sát PAPI nhận định như vậy. Lao động và việc làm tiếp tục nằm trong nhóm 4 vấn đề người dân quan ngại nhất từ năm 2015, bất chấp nền kinh tế tăng trưởng nhanh và tạo ra nhiều việc làm mới.

Những quan ngại này có khả năng gia tăng trong những tháng tới khi có nhiều người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Nhất là những người không có bảo hiểm xã hội, thiếu nguồn lực dự phòng khiến người dân lo lắng và nhìn nhận đói nghèo là một vấn đề cấp bách.

PAPI 2019 cũng chỉ ra môi trường tiếp tục là mối quan ngại của người dân khi chỉ rõ chất lượng không khí và nguồn nước bị giảm sút.

Kênh thông tin quan trọng để điều hành, hoạch định chính sách

Quảng Nam tăng 22 bậc

Theo kết quả công bố, PAPI 2019 của Quảng Nam tăng điểm, thăng hạng khi đạt đến 44,33 điểm, đứng vị thứ 22, tăng 1,19 điểm và 22 bậc so với năm 2018. Chỉ trừ lĩnh vực tham gia của người dân cấp cơ sở và quản trị môi trường bị mất điểm, các chỉ số khác đều tăng điểm, kể cả chỉ số quản trị điện tử được đánh giá tất cả địa phương đều thấp.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Tân nói kết quả này thể hiện nỗ lực vượt bậc của Quảng Nam. Chính quyền đã điều hành, giải quyết tối đa, kịp thời các hồ sơ, thủ tục hành chính của người dân trên tinh thần một chính quyền phục vụ. Tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính đúng hoặc trước hạn của địa phương luôn luôn cao (98 - 99% trở lên).

Một phân tích cụ thể các lĩnh vực điều hành PAPI đo lường đều cải thiện. Cải thiện lớn nhất được ghi nhận ở lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong khu vực công và công khai, minh bạch trong ra quyết định tại địa phương. Đây là vấn đề tác động lớn nhất đến mức độ hài lòng của người dân, phù hợp với những nỗ lực cải cách thu hút sự quan tâm lớn của công luận với mũi nhọn là chiến dịch phòng chống tham nhũng.

Những cảm nhận, trải nghiệm thực tế của người dân về hiện trạng vòi vĩnh nhận hối lộ ở bệnh viện tuyến huyện và xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cải thiện đáng kể. Tuy chỉ số kiểm soát tham nhũng cải thiện, nhưng vẫn còn tỷ lệ đáng kể (20 - 45%), người dân cho biết tham nhũng còn phổ biến trong một số dịch vụ công.

Ngạc nhiên và bất ngờ lớn nhất là điểm số của thủ tục hành chính công gần như không thay đổi, thậm chí còn đi xuống ngay năm 2019, dù doanh nghiệp đánh giá có sự cải thiện và nỗ lực đẩy mạnh quản trị điện tử những năm gần đây để đơn giản hóa thủ tục cho người dân.

Khuyến cáo của PAPI là cần khuyến khích người dân truy cập và hưởng lợi từ việc chuyển sang sử dụng các dịch vụ công trực tuyến như đối với khu vực doanh nghiệp. Có thể hình dung, Cổng dịch vụ công quốc gia đã được Chính phủ cho ra mắt tháng 12.2019 đánh dấu một bước quan trọng trong định hướng đúng đắn này. Chính sách này đã thực sự được chứng nghiệm ngay thời Covid-19 khi việc sử dụng dịch vụ cổng thông tin tực tuyến đã tăng lên đáng kể từ hai phía.

Ông Nguyễn Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nói việc nghiên cứu, phân tích sự đánh giá hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh của người dân là một kênh thông tin quan trọng. Qua đó không chỉ phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân ở cơ sở mà còn là chỉ báo về hoạt động quản trị và hành chính công cấp tỉnh giúp cho các nhà hoạch định chính sách kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện các chính sách và phương pháp hoạt động cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Không chỉ đo lường cảm nhận của người dân về hiệu quả quản trị, hành chính công, PAPI 2019 còn phân tích, khảo sát cho thấy cử tri có định kiến mạnh mẽ với phụ nữ trong vai trò lãnh đạo, nhất là ở cấp thôn/tổ dân phố - nơi được coi là một trong những cấp thẩm quyền có tác động quan trọng nhất đến đời sống của người dân, cao hơn gấp 3 lần so với vị trí đại biểu Quốc hội!

Bà Robyn Mudie - Đại sứ Úc tại Việt Nam cho rằng cuộc bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp năm 2021 sẽ mang đến cơ hội cho nhiều phụ nữ được bầu vào các vị trí lãnh đạo cơ quan dân cử và lãnh đạo điều hành. Nâng cao bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là một trọng tâm của Chính phủ Úc tại Việt Nam. Cần khắc phục định kiến đối với phụ nữ được bầu vào vị trí lãnh đạo, nhằm có tiếng nói bình đẳng trong đời sống chính trị và kiến thiết phát triển của quốc gia.

TRỊNH DŨNG