Dựng gươl trong trường học
Việc xây dựng gươl tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú (PTDTNT) Nam Giang không chỉ là nơi vui chơi, sinh hoạt, giải trí của thầy và trò mà còn là nơi lưu giữ bản sắc văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào Cơ Tu.
CÔ giáo Lê Cảnh Phương Hạnh - Hiệu trưởng Trường PTDTNT Nam Giang cho biết, gươl được các nghệ nhân xã Tà Pơ thiết kế theo kiểu nhà sàn với chiều cao 8m gồm 1 cây cột cái ở giữa và 12 cây cột con xung quanh. Mái nhà lợp bằng lá, sàn nhà được làm bằng 2 lớp gỗ và 1 lớp tre lồ ô. Những tấm vách chạm trổ điêu khắc hình ảnh các con vật không thể thiếu như đầu trâu, gà trống, tắc kè, trăn, chim… Tổng diện tích gươl 20m2, kinh phí đầu tư gần 100 triệu đồng. “Để có vật liệu mây rừng, tre nứa, cỏ tranh, lá cọ… dựng gươl, nhà trường đã huy động sự đóng góp của cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh học sinh. Với sự cố vấn, giám sát của già làng, trưởng bản có uy tín, am hiểu về gươl, công trình gươl đã hoàn thiện và đưa vào sử dụng sau 5 tháng thi công” - cô Hạnh nói.
Được biết, đây là gươl thứ 4 được xây dựng trong trường học trên địa bàn huyện vùng cao Nam Giang trước sự vui mừng khôn xiết của thầy và trò nhà trường. Không giấu được niềm hạnh phúc, thầy giáo Vương Đăng Khánh - Tổng phụ trách Đội Trường PTDTNT Nam Giang cho hay: “Sau khi khánh thành, gươl sẽ là nơi để các em vui chơi, sinh hoạt sau những giờ học căng thẳng trên lớp. Đồng thời đây cũng là nơi bố trí không gian trưng bày hiện vật gồm những sản phẩm văn hóa như đồ trang sức, gùi, nỏ, cồng chiêng, đinh tút, chum, ché để các em tham quan, tìm hiểu nguồn gốc và sử dụng trong các ngày diễn ra lễ hội”.
Trường PTDTNT Nam Giang là mô hình trường học đặc biệt, ở đây tập trung đông đảo học sinh dân tộc thiểu số như Ve, Cơ Tu, Tà Riềng… Vì vậy, việc xây dựng gươl trong khuôn viên trường là hết sức cần thiết giúp học sinh hiểu hơn về giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc mình. Đang đùa vui trước gươl xinh xắn, em BNướch Thị Diễm, học sinh lớp 9/3 thổ lộ: “Những lúc rảnh rỗi, em và các bạn thường tụ tập ở gươl để học bài, múa hát vì rất thoáng mát, sạch sẽ và giúp chúng em vơi đi phần nào nỗi nhớ bố mẹ, bản làng khi phải sống xa gia đình”. Cùng với việc dựng gươl trong trường học, Trường PTDTNT Nam Giang còn tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa bổ ích, thiết thực như lễ hội âm vang cồng chiêng, liên hoan văn hóa ẩm thực, lễ hội mừng lúa mới, nét đẹp đội viên với trang phục của người đồng bào và duy trì việc mặc trang phục truyền thống vào các ngày lễ trong tuần nhằm tái hiện những nét đặc trưng văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số. Ngoài ra, Trường PTDTNT Nam Giang còn được đánh giá là lá cờ đầu của ngành giáo dục huyện, được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Đặc biệt, trường đã đoạt ngôi vô địch trong Hội thi Văn hóa - thể thao các trường PTDTNT toàn tỉnh lần thứ IV - 2009.
Ông Nguyễn Văn Bình - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Nam Giang cho biết, việc phụ huynh học sinh phối hợp với thầy cô giáo các Trường PTDTNT xây dựng gươl trong khuôn viên trường học là việc làm mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, không chỉ phát huy giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương mà còn thể hiện công tác xã hội hóa chăm lo cho sự nghiệp giáo dục của chính đồng bào các dân tộc nơi đây. Cách làm này đang được nhiều trường trên địa bàn huyện học tập, nhân rộng mô hình, xem đó như một nét riêng biệt đối với các ngôi trường vùng cao. “Phòng GD&ĐT huyện khuyến khích các trường tổ chức hoạt động ngoại khóa ngay tại gươl, góp phần xây dựng môi trường học tập thân thiện với các em. Gươl cũng trở thành không gian gắn bó với cả những thầy cô giáo từ dưới xuôi lên đây ươm mầm gieo chữ” - ông Bình nói.
THIÊN THU