Bao giờ cho vay tiêu dùng giá rẻ?
Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Quảng Nam công bố tăng trưởng tín dụng 8 tháng qua khá “hồng hào” khi tổng dư nợ cho vay nền kinh tế hơn 39.617 tỷ đồng, tăng gần 17% và tăng hầu hết lĩnh vực ưu tiên. Số vốn này đã đổ vào nền kinh tế ngày càng thực chất và doanh nghiệp không quá khó khăn để có thể tiếp cận nguồn lực này.
Tuy nhiên, trên thị trường tài chính, doanh nghiệp không phải là khu vực duy nhất cần được “cứu”. Không ít doanh nghiệp than phiền khó có thể giải quyết được hàng tồn kho hiện vẫn khá lớn. Hầu hết doanh nghiệp đều cắt giảm sản lượng, thu hẹp sản xuất, giảm giá bán nhưng vẫn không thu hút được khách. Lý do đơn giản là đẩy lượng hàng ra ngoài thị trường lại phụ thuộc chính và sức mua của người tiêu dùng. Trên thực tế, với các ngân hàng, xếp đầu bảng ưu tiên vay vốn là các đơn vị xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ, nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng nhiều lao động… Còn khách hàng vay tiêu dùng hầu như bị xếp cuối bảng. Gần như con số tăng trưởng tín dụng của khu vực này không được thể hiện trên các báo cáo của ngân hàng nhà nước chi nhánh Quảng Nam hay của các ngân hàng thương mại (kể cả kế hoạch, phương hướng cho tương lai). Hàng loạt gói tín dụng ưu đãi đưa ra nhưng chủ yếu vẫn là cho doanh nghiệp hay vay sản xuất kinh doanh còn tiêu dùng hầu như không “khuyến khích” (?).
Các ngân hàng vẫn đang “dòm ngó”, hứa hẹn tiềm năng phát triển thị trường tín dụng cá nhân trong vòng 5 hay 10 năm tới, khi tốc độ gia tăng dân số, sự phát triển tài chính trong dân chúng sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nhưng tỷ lệ cấp tín dụng cá nhân, tiêu dùng vẫn đang khá thấp. Thực tế, tín dụng tiêu dùng không phải là chuyện mới mẻ. Khi nhu cầu của người dân tăng cao cộng với việc trả lương cho người lao động thông qua hệ thống tài khoản ngân hàng đang được đẩy mạnh, khuyến khích các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt… là một trong những điều kiện cho vay tiêu dùng phát triển, thì nợ tiêu dùng là chuyện bình thường. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các ngân hàng phải tìm đầu ra cho đồng vốn thì việc vay vốn tín chấp của nhiều người đã trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, lãi suất tiêu dùng ít khi nào hấp dẫn người vay. Khi tổng hợp lãi suất trả xong nợ sẽ khiến nhiều người giật mình! Không ít câu hỏi mong mỏi các ngân hàng có thể thay đổi hay đúng hơn là hạ lãi suất cho vay tiêu dùng phù hợp vì đây cũng là đối tượng cần kích cầu.
Có thể nói rằng cấp tín dụng là nguồn gốc sâu xa của lợi nhuận và sự phát triển các ngân hàng. Tín dụng tiêu dùng vẫn sẵn “lợi thế” ít mất vốn, lợi nhuận nhiều, không phải lo trích lập dự phòng rủi ro nhiều, thì tại sao không đưa ra những gói tín dụng tiêu dùng ưu đãi giá rẻ hướng về khách hàng cá nhân, kích thích tăng trưởng tín dụng? Đây cũng là cách người tiêu dùng “tránh được bẫy” cho vay giá cao của các công ty tài chính hay tín dụng đen khó có mảnh đất để nảy nở để có một thị trường tài chính lành mạnh, dễ bề kiểm soát. Mong đợi của người tiêu dùng bao giờ thành hiện thực, khi cho vay tiêu dùng chưa là lựa chọn ưu tiên của giới ngân hàng?
TÙY PHONG