Tăng thu ngân sách

Chưa có quyết định chính thức nhưng kế hoạch buộc phải tăng thu ngân sách để có thêm nguồn đầu tư phát triển, xử lý nợ đọng… vẫn là yêu cầu đặt ra cho dự toán năm 2015.

Chạm mốc kế hoạch dự toán

UBND tỉnh công bố tổng thu ngân sách nhà nước đến cuối tháng 10 khoảng 6.790 tỷ đồng, bằng 98% dự toán. Nổi bật số thu này thuộc về thu thuế xuất nhập khẩu với 1.760 tỷ đồng, vượt dự toán đến 12% và thu nội địa hơn 4.808 tỷ đồng, đạt 96,2% dự toán. Xét tổng thể, số thu ngân sách khả quan nhưng chi tiết cho từng khu vực thì dấu hiệu bấp bênh vẫn xảy ra. Theo ông Lương Đình Đường - Phó Cục trưởng cục Thuế Quảng Nam, ngoài số thuế thu của khu vực kinh tế ngoài quốc doanh tăng trưởng vượt khoảng 13% dự toán và doanh nghiệp (DN) nhà nước trung ương vượt thu (384 tỷ đồng/370 tỷ đồng kế hoạch) thì hầu hết đều không đạt chỉ tiêu dự toán.

Kiểm soát thu thuế qua các cửa khẩu. Ảnh: T.PHONG

Cụ thể, DN nhà nước địa phương được giao 220 tỷ đồng thuế, chỉ thực hiện khoảng 194 tỷ đồng, FDI giao 637 tỷ đồng nhưng chỉ thu khoảng 420 tỷ đồng và các sắc thuế, nguồn thu như trước bạ, phí lệ phí chưa thể hoàn thành kế hoạch. Lý do sự thiếu hụt này là năng lực các DN nhà nước địa phương yếu, số lượng hàng hóa tồn kho còn khá lớn và chưa thể thu hồi được nợ của các công ty vàng. Còn số thu từ các huyện đều vượt thu dù không được bao nhiêu. Chỉ có 3 huyện không đạt dự toán là Phước Sơn, Phú Ninh do ảnh hưởng nợ của các công ty vàng và Nam Giang hụt vì không thể thu được từ xi măng Xuân Thành khi con số ấn định là 40 tỷ đồng, nhưng chỉ thu được khoảng 17 tỷ đồng. Ngoài ra, hiện vẫn còn khoảng 749 tỷ đồng nợ thuế của các DN chưa thể thu hồi được. Nếu thu hồi được thì số vượt sẽ lớn, nhưng điều này rất khó có khả năng xảy ra. Tuy nhiên, ông Đường cũng cho rằng số thuế còn sẽ tăng trong vòng hai tháng cuối năm, nhất là số thu từ ô tô Trường Hải. Khả năng số thu ngân sách sẽ đạt khoảng hơn 5.600 tỷ đồng. Cục Hải quan Quảng Nam cũng cho biết hiện thu ngân sách đã vượt và khả năng số thu sẽ đạt đến khoảng 2.000 tỷ đồng vào cuối năm nay (kể cả số thu tiền gia hạn thuế từ ô tô Trường Hải).

Chưa có một thống kê chính thức, nhưng các nguồn thu liên quan trực tiếp đến DN đều tăng cho thấy Quảng Nam vẫn còn nhiều DN đủ khả năng trụ vững trên thị trường, ổn định sản xuất. Khả năng thu ngân sách vượt dự toán năm 2014 là điều chắc chắn xảy ra đã khiến nhiều người lạc quan đưa con số dự toán thu ngân sách năm 2015 lên khoảng hơn 6.300 tỷ đồng.

Tăng thu cho dự toán ngân sách

Theo Sở Kế hoạch - đầu tư, hiện tại một số công trình lớn, trọng điểm, cấp thiết đều có nguồn vốn bố trí quá thấp. Kể cả nguồn vốn kế hoạch trung hạn đến năm 2015 cũng không đảm bảo so với tổng mức đầu tư, nợ khối lượng xây dựng cơ bản các công trình qua các năm còn khá lớn... thì yêu cầu tăng thu ngân sách là chuyện buộc phải đặt ra. Việc thu thuế nhập khẩu dù hiện có tỷ trọng cao, nhưng đó không bao giờ là điều mong muốn của bất cứ nền kinh tế nào vì bản chất thuế nhập khẩu là bảo hộ hàng hóa sản xuất trong nước, vì vậy tất cả đều trông chờ vào khoản thu lớn nhất của ngân sách nhà nước là thu nội địa (bao gồm thu từ khu vực DN, các loại thuế, phí, lệ phí, các khoản thu từ nhà, đất...). Theo Chủ tịch UBND tỉnh Lê Phước Thanh, quan điểm của chính quyền là phải tăng thu ngân sách vì nếu không có khoản vượt thu thì không thể có tiền để cung ứng vốn cho đầu tư phát triển, nhất là tiến hành xây dựng cấp bách cầu Giao Thủy ngay trong năm 2015. Quan trọng nhất là việc xác định cụ thể kế hoạch dự toán cho năm 2015 và kế hoạch trung hạn 2016 - 2020, xác định nhiệm vụ chi năm 2105, đừng để phát sinh thêm dự toán, bổ sung vốn, ngoại trừ những vấn đề khẩn cấp. Nguồn ngân sách theo dự toán cần phải được phân bổ hết, chấm dứt cơ chế xin cho và chủ động tìm nguồn đầu tư.

Quyết định chính thức cho dự toán ngân sách năm 2015 sẽ được công bố trong vòng một tháng tới, nhưng chắc chắn sẽ phải tăng thu ngân sách để bù đắp sự thiếu hụt vốn đầu tư phát triển là điều đã được dự báo. Theo các cơ quan quản lý, để thực hiện được điều này, họ sẽ phải đối mặt với nhiều áp lực trong việc tích cực thu hồi các khoản nợ. Ông Lương Đình Đường nói hiện Cục Thuế đang tiến hành đánh giá, rà soát các nguồn thu, sắc thuế và phát sinh kinh tế trên địa bàn, nỗ lực tăng thu, dự lường con số thuế thu theo kế hoạch một cách tương đối chính xác để xác định dự toán cho năm 2015. Riêng số nợ đọng thuế ngày càng gia tăng, nếu cấp thẩm quyền không xử lý thì cơ quan thuế cũng không biết làm thế nào để thu hồi số nợ này trong hiện tại.

Có thể khẳng định nền kinh tế Quảng Nam hiện vẫn dựa chủ yếu vào yếu tố vốn. Đó là điều kiện tiên quyết để đầu tư, mở rộng phát triển kinh tế. Cơ quan quản lý đã tính toán và đưa ra những biện pháp để tăng thu ngân sách, nhưng hiệu quả của thu đúng, thu đủ, chống thất thu khó hay dễ lại không phụ thuộc vào nỗ lực của cơ quan thuế mà chính là sức khỏe của DN. Điều quan trọng hơn phải được tính đến là việc sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách cho các công trình, dự án đầu tư, khôi phục sức mua thị trường, giúp DN giảm chi phí cùng với các sự hỗ trợ khác thay vì chỉ việc “tăng thu” trong tầm nhìn ngắn hạn.

TÙY PHONG

TÙY PHONG