Khó nhận biết và quản lý sơn giả
Thông tin sơn nước, bột trít tường giả trộn lẫn với sơn thật rất khó nhận biết khiến cơ quan quản lý đau đầu và người tiêu dùng bất an.
Khó nhận biết
Anh Nguyễn Hoàng Vũ (thôn Liễu Trì, xã Bình Nguyên, huyện Thăng Bình) xây nhà vào năm 2013. Thời điểm xây dựng gặp nắng ráo, rất phù hợp với việc sơn trít tường. Tuy nhiên, khi đưa vào sử dụng chưa đầy một năm, các mảng tường bị bong tróc phía ngoài, bên trong thấm nước. “Sau khi sơn tường sơn được vài tháng tôi mới biết mình đã mua nhầm sơn giả. Do ngại các loại sơn thương hiệu chưa mạnh nên tôi mua sơn Dulux cho chắc ăn; nào ngờ tiền vẫn mất mà nhà thì loang lổ vì thấm nước, phai màu”. Không riêng anh Vũ là dân xây dựng mà nhiều đại lý phân phối chính hãng lâu năm cho sơn Jotun, Dulux, Expo, Nippon… và các thợ sơn tường lâu năm cũng gần như bó tay vì rất khó phân biệt hàng thật, hàng giả bằng mắt thường.
 |
| Lực lượng chức năng kiểm tra các loại sơn, bột trít tường. Ảnh: THỤC ANH |
Anh Lương Trung Tín (thị trấn Tiên Kỳ, huyện Tiên Phước) làm thợ sơn gần 6 năm, có tay nghề cao trong việc sơn nước cũng lắc đầu chào thua khi nhìn vào thùng sơn. “Chỉ khi nào lăn sơn lên tường mới có thể xác nhận 80% sơn giả, sơn thật chứ chỉ nhìn thùng sơn, bột trít tường mà phân biệt thì rất khó vì kẻ gian làm sơn giả khá chuyên nghiệp, không thể bằng mắt phân biệt được. Sơn giả khi cho con lăn chạy trên tường thường nhanh hơn sơn thật do độ kết dính thấp. Ngoài ra, sơn giả cũng nhanh bay màu hơn”. Với những người làm kinh doanh trong ngành sơn lâu năm, chuyện phân biệt sơn thật giả cũng là câu hỏi khó. Anh Nguyễn Hữu Ân từng phụ trách mảng kinh doanh cho sơn Lippton, Dulux, nay làm nhà phân phối chính cho sơn Wab tại Quảng Ngãi, Quảng Nam và Đà Nẵng, nói: “Tôi kinh doanh sơn, bột trít tường lâu năm cũng không phân biệt được đâu là sơn thật, đâu là sơn giả. Bởi các cơ sở làm giả thường lấy sơn, bột trít tường chính hãng trộn với sản phẩm không rõ nguồn gốc rồi hạ giá. Chính điều này gây khó cho người trong và ngoài nghề nhận biết bằng mắt thường và chỉ phát hện sau 5 - 8 tháng sử dụng sản phẩm”.
Khó quản lý
| Theo thống kê sơ bộ, các sản phẩm sơn nước trên thị trường vật liệu xây dựng xuất hiện rất nhiều loại giả. Ở Hà Nội tỷ lệ sơn nước, bột trít tường giả xuất hiện chiếm 45% thị trường; ở TP.Hồ Chí Minh con số này khoảng 65%. Có rất nhiều kiểu làm giả nhưng thường ở 4 dạng chủ yếu: nhái nhãn hiệu; người sản xuất mua hóa chất tự sản xuất sơn giả; mua sơn rẻ tiền cho vào vỏ thùng sơn đắt tiền; rút bớt khối lượng, dung tích trong thùng sơn. |
Ông Lê Cần - Chi cục phó Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh, thành viên đoàn kiểm tra chống buôn bán hàng giả, hàng lậu tỉnh, cho hay: “Từ đầu năm đến nay, lực lượng QLTT đã tiến hành kiểm tra các cửa hàng buôn bán vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, đa số chỉ kiểm tra hóa đơn, chứng từ để biết xuất xứ nguồn gốc của hàng hóa là chính. Chúng tôi cũng nhận được thông tin xuất hiện bột trít tường, sơn giả nhưng chưa phát hiện được”. Theo ông Cần, bằng nghiệp vụ thông thường không thể phát hiện sơn giả mà phải đưa mẫu đi kiểm định chất lượng. Ngoài ra, khi nào công ty sơn bị làm giả yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc thì lực lượng mới có thể tiến hành kiểm tra và xử lý.
Thông thường, một cửa hàng vật liệu xây dựng khi phát hiện buôn bán sơn, bột trít tường giả bị tịch thu sản phẩm và xử phạt hành chính tối đa 20 triệu đồng. Trong khi đó, theo thống kê hiện nay, thị trường sơn trong nước có hàng trăm loại sơn. Giá các mặt hàng khá đa dạng và phong phú, dao động từ vài chục ngàn đến cả triệu đồng/lít đối với loại sơn tường. Điều này khiến người tiêu dùng rất khó chọn được sơn chất lượng, không bị mua nhầm hàng giả, hàng nhái. Còn đối với người bán, mức xử phạt quá thấp so với lợi nhuận thu về nên sẵn sàng làm giả. Anh Nguyễn Văn Kiên - phân phối hãng sơn Alkaza tại Quảng Nam, cho biết: “Đến nay, tôi chưa nhận được phản hồi của khách hàng mua phải hàng giả với loại sơn mình đang kinh doanh mà chủ yếu từ những thương hiệu lớn. Có thể, do sơn Alkaza mới tham gia thị trường vật liệu xây dựng được bốn năm nên kẻ gian chưa để mắt đến”.
Nhiều những người làm công tác QLTT đều cho rằng, mức xử phạt đối với việc làm giả, hàng nhái sơn không cao, chưa đủ sức răn đe nên nhiều người sẵn sàng tham gia làm và buôn bán sơn giả. “Các loại bột trít, sơn nước được sản xuất trong nước theo công nghệ tiên tiến của các nước đang có mặt trên thị trường hiện nay khá chất lượng nên người tiêu dùng có thể yên tâm mua và sử dụng. Đồng thời nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và phải lấy hóa đơn khi mua hàng, nếu gặp sự cố có thể khiếu nại yêu cầu nhà sản xuất hỗ trợ thiệt hại”, anh Nguyễn Hữu Ân, khuyến cáo.
CHIÊU THỤC ANH