Bước ngoặt từ chuyển đổi cơ cấu mùa vụ
(Xuân Nhâm Dần) - Khi mới tái lập tỉnh, ông Võ Văn Tiên giữ chức Giám đốc Sở NN&PTNT, sau đó là Phó Chủ tịch UBND tỉnh. Là người đứng đầu ngành, ông nói luôn trăn trở cho sự phát triển của lĩnh vực nông nghiệp trước hàng loạt khó khăn mà địa phương phải đối mặt. Và bước ngoặt mở ra sự thành công cho nông nghiệp xứ Quảng là chuyển đổi mùa vụ sản xuất lúa.
Khi mới “ra riêng”, Quảng Nam có khoảng 43.000ha đất canh tác lúa, phần lớn nhỏ lẻ, manh mún khiến việc sản xuất của nhà nông gặp nhiều trở ngại. Hạ tầng thủy lợi ở hầu hết địa phương cũng chưa được đầu tư hoặc xây dựng không đồng bộ nên nước tưới là “bài toán” khó.
Bên cạnh đó, nhiều loại giống lúa cũ bị thoái hóa nghiêm trọng, kỹ thuật sản xuất của nông dân còn hạn chế... Đặc biệt, thời điểm đó người dân bố trí gieo sạ mỗi năm 3 vụ lúa là không phù hợp. Bởi, cơ cấu thời vụ gieo trồng như vậy sẽ khiến việc sản xuất lúa rất bấp bênh vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ sâu bệnh và thiên tai gây thiệt hại nặng, dẫn đến mùa màng thất bát.
Ông Võ Văn Tiên cho biết, được sự động viên, hỗ trợ tích cực của cố Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Công Tạn và nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Huy Ngọ, một thời gian ngắn sau ngày tái lập tỉnh, Quảng Nam quyết định chuyển từ 3 vụ lúa bấp bênh sang sản xuất 2 vụ trong năm.
Để thực hiện việc này, tỉnh ban hành nghị quyết và xem đây là hướng mở tạo bước ngoặt cho cây lúa. “Khoảng năm 1998 - 1999, tỉnh triển khai thí điểm công tác chuyển đổi mùa vụ tại Điện Bàn, Đại Lộc, Quế Sơn, Thăng Bình, Tam Kỳ.
Được Bộ NN&PTNT quan tâm hỗ trợ hơn 1 tỷ đồng, ngành nông nghiệp tỉnh mua và cấp phát nhiều loại giống lúa mới có chất lượng tốt cho nông dân gieo sạ nhằm đảm bảo phù hợp với cơ cấu mùa vụ mới.
Từ thành công lớn ở các địa phương trên, năm 2000 toàn tỉnh chính thức chuyển sang sản xuất mỗi năm 2 vụ lúa và thực tế cho thấy những rủi ro do thiên tai, dịch bệnh gây ra đã được hạn chế rất nhiều” - ông Tiên kể.
Cùng với việc bố trí khung thời vụ phù hợp, trong nhiều năm qua Quảng Nam ưu tiên nguồn lực tài chính đầu tư xây dựng hạ tầng thủy lợi, đẩy mạnh công tác dồn điền đổi thửa, chuyển giao rộng rãi tiến bộ khoa học kỹ thuật và hỗ trợ người dân đưa vào gieo sạ những giống lúa có tiềm năng cho năng suất cao, ít bị nhiễm các loại sâu bệnh nguy hiểm.
Từ đó, xứ Quảng ngày càng có nhiều mùa vàng bội thu. Theo ông Võ Văn Tiên, những năm đầu mới tái lập tỉnh, năng suất lúa của Quảng Nam chỉ đạt chừng 40 – 45 tạ/ha, có không ít mùa thất thu lớn vì khô hạn hoành hành, ngập úng diện rộng, sâu bệnh bùng phát mạnh.
Đó là chuyện của ngày xưa, còn bây giờ đã khác. Năm 2021, năng suất lúa bình quân toàn tỉnh xấp xỉ 56 tạ/ha và tổng sản lượng đạt 461.925 tấn, tăng 9.733 tấn so với năm 2020...