Ứng dụng công nghệ phát triển cây dược liệu ở Nam Trà My
Cùng với mở rộng quy mô sản xuất, hình thành các mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng, huyện Nam Trà My chú trọng đầu tư, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, từng bước nâng cao chất lượng nguồn giống cũng như giá trị sản phẩm nông - lâm nghiệp cho người dân địa phương.
Mở rộng diện tích
Không chỉ được xem là “thủ phủ” của cây dược liệu, Nam Trà My còn là địa phương miền núi được tỉnh chọn quy hoạch phát triển mô hình kinh tế dựa vào rừng. Với độ che phủ rừng trên 60%, điều kiện thời tiết ở Nam Trà My được đánh giá có nhiều ưu điểm, rất thuận lợi trong việc phát triển cây dược liệu. Đây là cơ hội để địa phương mở rộng diện tích vùng nguyên liệu theo định hướng của tỉnh, nhằm đưa dược liệu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, giúp đồng bào vươn lên thoát nghèo bền vững.
Ông Trịnh Minh Hải - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Nam Trà My cho hay, thời gian qua, bên cạnh duy trì và mở rộng các vùng trồng cây sâm Ngọc Linh, chính quyền địa phương khuyến khích người dân hình thành các mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng, đảm bảo vừa phát triển kinh tế vừa giữ môi trường sinh thái tự nhiên. Đến nay, nhiều loại cây dược liệu đã và đang tiếp tục được trồng khắp các cánh rừng già, từ quế Trà My, đảng sâm cho đến đương quy, giảo cổ lam, sa nhân… Theo thống kê, hiện có khoảng 1.500 hộ tham gia trồng và phát triển cây dược liệu các loại với hơn 366/1.500ha theo quy hoạch trồng dược liệu của tỉnh.
Để đảm bảo nguồn giống cung ứng nhu cầu phát triển sản xuất của người dân, Nam Trà My hình thành trại ươm dược liệu tại thôn 3 (xã Trà Nam), tạo nguồn giống đảm bảo chất lượng, tăng khả năng sinh trưởng ở môi trường tự nhiên. Địa phương còn mở các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật, tư vấn các hộ có kinh nghiệm, có điều kiện kinh tế thành lập vườn ươm riêng ở các xã, phục vụ nhu cầu của người dân.
“Sau thời gian nỗ lực phục hồi và bảo tồn nguồn gen giống, đến nay quế Trà My được trồng ở 10/10 xã của huyện, với tổng diện tích hơn 3.600ha. Định hướng đến năm 2025, toàn huyện sẽ trồng phủ kín khoảng 6.000ha quế theo quy hoạch, từng bước hình thành các vùng quế chuyên canh, tạo vùng nguyên liệu cũng như phục hồi thương hiệu cao sơn ngọc quế” - ông Hải cho biết.
Nâng cao giá trị kinh tế
Xác định mở rộng, phát triển trồng cây dược liệu dưới tán rừng là một trong những giải pháp hữu hiệu giúp người dân ổn định đời sống, vươn lên thoát nghèo, những năm gần đây, Nam Trà My triển khai nhiều chương trình, dự án nhằm đẩy mạnh và nâng cao giá trị kinh tế nông - lâm sản địa phương. Bên cạnh mở rộng diện tích, người dân được hỗ trợ nâng cao kỹ năng chăm sóc, khuyến khích áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông - lâm nghiệp. Nhờ đó, từng bước nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, giúp thuận lợi trong việc kết nối tìm đầu ra thị trường tiêu thụ.
Như cây sâm Ngọc Linh, năm 2014, số hộ trồng sâm chỉ vỏn vẹn khoảng 110 hộ với diện tích chưa đầy 65ha, rải rác ở các xã Trà Linh và Trà Cang. Từ khi giá trị cây sâm được nâng cao, số hộ trồng sâm nay đã lên đến 1.200 hộ, hình thành 53 chốt và hơn 1.600ha sâm ở các xã trên toàn huyện. Điều đó, một phần nhờ cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích mở rộng diện tích, nâng cao giá trị cây sâm của chính quyền địa phương và doanh nghiệp trong việc thực hiện đầu tư theo Nghị định 57 của Chính phủ và Quyết định 331 của UBND tỉnh. Thêm vào đó, hàng loạt chương trình phối hợp thực hiện nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong việc bảo tồn, nâng cao chất lượng cây giống sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu khác, từng bước nâng cao giá trị sản phẩm dược liệu dưới tán rừng.
Cũng theo ông Hải, để nâng cao giá trị kinh tế từ cây dược liệu, bên cạnh đẩy mạnh việc giao khoán bảo vệ rừng tự nhiên cho các hộ dân chăm sóc và bảo vệ, cần tiếp tục phối hợp nghiên cứu triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ trong việc bảo tồn và nhân giống sâm Ngọc Linh, quế Trà My và các loại cây dược liệu khác trên địa bàn. Đồng thời quản lý, bảo vệ và khai thác hiệu quả hạt giống quế Trà My nhằm phục vụ cho việc gieo ươm, đảm bảo phát triển và tạo đầu ra cho sản phẩm theo định hướng chung.
“Để dược liệu thực sự là mô hình kinh tế giúp người dân thoát nghèo, cùng với địa phương, chúng tôi mong muốn tỉnh tiếp tục hỗ trợ và triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các loại cây dược liệu dưới tán rừng. Đồng thời, có cơ chế ưu đãi để kêu gọi, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, sản xuất dược liệu, hàng nông sản tập trung, giúp nâng cao giá trị sản phẩm, mở hướng thoát nghèo bền vững cho người dân miền núi” - ông Hải nói.