Ứng dụng mô hình canh tác lúa cải tiến

Xây dựng mô hình trình diễn

Mô hình trình diễn là phương pháp chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật tới hộ nông dân nhanh nhất, đồng thời là hình mẫu để nông dân áp dụng vào sản xuất đại trà. Vụ đông xuân 2019 - 2020, Nam Trà My xây dựng 10 mô hình trình diễn/10 thôn; ở mỗi thôn chọn 1 điểm ruộng làm điểm học tập (tập huấn lý thuyết kết hợp với thực hành ngay tại ruộng). Việc mở các lớp học hiện trường ngay tại ruộng giúp người dân dễ dàng tiếp thu kiến thức và thực hành tại đồng ruộng. Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn quy trình kỹ thuật canh tác lúa cải tiến theo từng bước, trong quá trình thực hiện ở mỗi thôn tổ chức 4 lần tập huấn gồm quá trình bắt mạ, cấy, làm cỏ sục bùn lần 1 lần 2 và kết hợp hướng dẫn cách làm phân hữu cơ.

Bà Lê Thị Thanh Hà - Phó Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp huyện Nam Trà My cho biết, trong vụ đông xuân 2019 - 2020, phòng phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp huyện và UBND các xã, tập huấn kỹ thuật canh tác lúa SRI trên địa bàn 10 thôn thuộc 6 xã với 300 hộ tham gia học tập. Tổng kinh phí thực hiện là 109 triệu đồng. “Người dân tham gia tập huấn được cung cấp tài liệu liên quan kỹ thuật canh tác lúa cải tiến. UBND huyện thực hiện chính sách như Dự án CAL-2, không hỗ trợ bất cứ nguồn kinh phí trực tiếp nào cho hộ dân tham gia tập huấn, chỉ hỗ trợ tập huấn kỹ thuật để người dân tự triển khai thực hiện sản xuất. Đây là cách làm hiệu quả để người dân dần thay đổi tư duy, nhận thức và không trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước” - bà Lê Thị Thanh Hà nói.

Nhân rộng

Vụ hè thu 2020, huyện tiến hành tổ chức tập huấn cho 10 thôn thuộc 7 xã với tổng kinh phí thực hiện là 135 triệu đồng. Từ khi kết thúc Dự án Cải thiện an ninh lương thực cho hộ nông dân sản xuất quy mô nhỏ trên địa bàn huyện Nam Trà My (từ tháng 3.2019 đến nay), UBND huyện tiến hành xây dựng kế hoạch 5 năm (2019 - 2023) tiếp tục triển khai duy trì và nhân rộng mô hình canh tác lúa cải tiến SRI trên địa bàn huyện. Đến nay, triển khai được 2 vụ là hè thu 2019 và đông xuân 2019 - 2020, bao gồm các hoạt động thông tin tuyên truyền, xây dựng mô hình trình diễn, tập huấn kỹ thuật và đang tiếp tục triển khai kế hoạch vụ hè thu 2020.

Trong vụ đông xuân 2019 - 2020, tổng số hộ áp dụng kỹ thuật canh tác lúa cải tiến SRI là 1.170 hộ/tổng diện tích 90,95ha thuộc 26 thôn trên địa bàn 10 xã; tăng 150 hộ so với vụ hè thu 2019; tăng 552 hộ kể từ khi kết thúc dự án. Những thôn mới lần đầu triển khai kỹ thuật SRI, số hộ ứng dụng ít, có thôn chỉ có 1 - 2 hộ. Thế nhưng từ vụ thứ 2 trở đi số hộ áp dụng theo mô hình tăng lên do người dân thấy được hiệu quả. Tiêu biểu thôn 2 xã Trà Don, vụ đông xuân 2019 - 2020 có đến 96% số hộ sản xuất lúa nước áp dụng theo kỹ thuật canh tác mới, năng suất bình quân 45,70 tạ/ha.

Trưởng phòng NN&PTNT Nam Trà My - Trịnh Minh Hải cho hay, sau khi kết thúc dự án vào cuối tháng 3.2019, UBND huyện có kế hoạch tiếp tục duy trì và nhân rộng biện pháp canh tác SRI trên địa bàn huyện đến hết năm 2023. Mô hình chứng minh tính ưu việt của tiến bộ kỹ thuật mới, làm thay đổi tư duy, thói quen canh tác lạc hậu của người dân, trang bị cho họ kiến thức khoa học kỹ thuật tiên tiến về quản lý nước, quản lý dinh dưỡng, quản lý dịch hại để nâng cao năng suất cây trồng, bảo đảm chất lượng nông sản, cải thiện thu nhập. “Ban đầu, việc triển khai mô hình gặp khó khăn do thói quen canh tác truyền thống lâu đời của người dân. Qua thực tế, những diện tích ứng dụng kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến năng suất, sản lượng đều tăng trong khi chi phí đầu tư của người dân giảm một cách rõ rệt. Từ việc e ngại ứng dụng kỹ thuật mới, người dân tham gia và chứng kiến mô hình thử nghiệm đã bày tỏ sự đồng tình và tự nguyện triển khai nhân rộng. Đối với cấp ủy, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân sản xuất lúa nước theo phương pháp mới này” - ông Trịnh Minh Hải nói.

MỸ HẠNH