Phát triển cây quế Trà My
Quế là cây trồng truyền thống ở huyện Nam Trà My và là nguồn thu nhập chính của đồng bào các dân tộc Ca Dong, Xê Đăng, Mơ Nông từ bao đời nay. Quế Trà My đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý vào tháng 10.2011.
Những ngày đầu năm 2017, chúng tôi đến xã Trà Leng, nơi được xem là thủ phủ quế của huyện Nam Trà My trong ngào ngạt hương quế. Đang là thời điểm thu hoạch nên người dân tranh thủ lột vỏ quế bán cho thương lái. Dưới cái nắng oi ả, những giọt mồ hôi thấm đẫm nhọc nhằn cũng không làm vơi đi niềm vui trên gương mặt người dân, vì năm nay quế được giá. Ông Nguyễn Thành Tiêu (ở thôn 1) hồ hởi cho biết: “Năm nay quế có giá cao, nên người dân chúng tôi ai cũng mừng. Tùy theo chất lượng vỏ quế mà có giá bán khác nhau, hiện nay vỏ quế tươi có giá bán bình quân 15 - 17 nghìn đồng/kg, quế đã phơi khô có giá bán 36 - 37 nghìn đồng/kg”. Gia đình ông Tiêu có hàng trăm cây quế đang cho thu hoạch, trong tổng số hơn 1.000 cây trồng trên rẫy. Tương tự, ông Hồ Văn Nhầy (ở thôn 3) cũng rất phấn khởi vì những năm gần đây quế được giá, gia đình ông có nguồn thu nhập ổn định từ cây trồng truyền thống này. “Từ đầu vụ đến giờ, nhà mình đã thu hoạch và bán được hơn 10 triệu đồng tiền quế. Nhờ đó mà mình có điều kiện trang trải cuộc sống, lo cho các con ăn học đầy đủ hơn” - ông Nhầy nói.
Mặc dù quế có giá cao, nhưng năm nay do ảnh hưởng của thời tiết (mưa nhiều, trời lạnh kéo dài) nên quế chậm tróc vỏ, dẫn đến sản lượng bà con thu hoạch chưa được nhiều. “Mọi năm, tầm này, mỗi ngày tôi thu mua khoảng tấn quế, nhưng năm nay dù chịu khó thu gom cũng chỉ được tầm 500kg. Hy vọng thời gian tới thời tiết nắng ráo, người dân lên rẫy lột quế rầm rộ, sản lượng thu mua sẽ tăng cao hơn. Những năm gần đây, nhờ đầu ra cây quế rất ổn định nên sản lượng tôi thu mua về đều được vận chuyển tiêu thụ nhanh chóng” - bà Nguyễn Thị Tâm, chủ quán tạp hóa cũng là một cơ sở thu mua quế ở xã Trà Leng cho hay.
Hiện nay, hầu như nhà nào ở Nam Trà My cũng trồng quế, hộ ít nhất cũng hơn vài trăm cây, nhiều thì tới vài héc ta. Trong thời gian đến Nam Trà My định hướng phát triển, mở rộng vùng chuyên canh quế nhằm quản lý, bảo tồn nguồn gen quý, tạo nên hệ sinh thái đa dạng về thành phần loài, giữ vững được vốn rừng hiện có. Đồng thời đẩy mạnh công tác xã hội hóa nghề rừng ở địa phương, tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân. Nam Trà My cũng đã xây dựng “Đề án đầu tư phát triển vùng chuyên canh cây quế” với diện tích lên tới hơn 2.864ha, sẽ được triển khai tại 10/10 xã, trong đó 3 xã Trà Mai, Trà Leng và Trà Dơn chiếm 1.888ha. Giống quế được huyện chọn trồng là giống quế gốc Trà My, mục tiêu của dự án là đến năm 2020 nâng tổng diện tích trồng quế toàn huyện lên 6.000ha (2.796ha tập trung và 3.206ha phân tán), trong đó hơn 2.500ha vùng chuyên canh; hàng năm cung ứng ra thị trường hơn 3.600 tấn vỏ quế và 16.000 tấn cành, lá, nhánh để phục vụ nhu cầu chế biến sản phẩm thủ công mỹ nghệ, chưng cất tinh dầu. Nhiều doanh nghiệp đang có nhu cầu rất lớn về nguồn nguyên liệu quế phục vụ cho việc chế biến xuất khẩu. Đây là điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển thương hiệu quế bản địa Trà My trong tương lai.
NGỌC SÁNG