Triển vọng sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam, theo các nhà khoa học quốc tế đánh giá, trong củ, thân và lá có chứa hàm lượng vi chất saponin rất đa dạng có tính năng vượt trội so với các loại sâm khác.
Sâm Ngọc linh - sâm Việt Nam không những bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực mà còn chữa được nhiều bệnh nan y, được xếp vào một trong 5 họ sâm đặc hữu quý hiếm có giá trị bậc nhất thế giới. PGS-TS. Trần Công Luận với hơn 30 năm nghiên cứu cây sâm Ngọc Linh khẳng định: “Không có một loài sâm nào trên thế giới cho tới bây giờ mà lại có nhiều thành phần hợp chất saponin đã phân lập được 52 cấu trúc như ở sâm Ngọc Linh”. Sự nổi tiếng của cây sâm Ngọc Linh giờ đây đã được quốc tế biết đến. Nhiều đoàn chuyên gia nước ngoài, thậm chí là những vị khách từ xứ sở trồng sâm truyền thống như Hàn Quốc vẫn tìm đến những vườn sâm Ngọc Linh để nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm và muốn được “mắt thấy, tay sờ” củ sâm Ngọc Linh mà họ biết là rất quý hiếm. Mọi bộ phận của sâm từ thân, lá, củ, hạt đều được lùng mua với giá cao ngất ngưởng. Riêng củ sâm Ngọc Linh còn tươi tại vườn sâm gốc, giá bán dao động 100 - 500 triệu đồng/kg, tùy vào độ tuổi và độ đẹp của nó.
Sâm Ngọc Linh về mặt giá trị kinh tế là cây trồng số một ở Việt Nam, không loại cây trồng nào có thể sinh lời tiền tỷ như cây sâm. Một héc ta rừng trồng sâm xen kẽ dưới tán lá sau 5 - 7 năm thu về 30 - 40 tỷ đồng, tương đương 2 triệu đô la Mỹ. Đây không phải là con số mơ ước của mọi người mà là con số thực được nhiều nông dân bản địa đã thực hiện làm thay đổi bộ mặt làng bản. Ông Hồ Văn Du, ông Nguyễn Văn Lượng , ông Hồ Văn Bông… là những hộ nông dân Xê Đăng đã ý thức sớm về giá trị cây sâm và đi đầu trong việc trồng bảo tồn phát triển sâm từ những năm trước, giờ họ là những đại gia chân đất có tổng tài sản hàng trăm tỷ đồng trên vùng đất thiêng huyền ảo này. Cây sâm Ngọc Linh là loài thảo mộc sống cộng sinh giữa rừng già đại ngàn. Nó dựa vào tán lá rừng để tránh cái nắng gay gắt, dựa vào môi trường trong lành của rừng để tích tụ dược chất quý hiếm, dựa vào thảm thực bì từ lá rừng rơi rụng để bám rể sinh tồn và phát triển. Sâm Ngọc Linh chỉ sống được ở vùng lõi của các khu rừng già. Mở rộng vùng trồng sâm đồng nghĩa mở rộng phạm vi bảo vệ rừng tự nhiên một cách nghiêm ngặt. Cư dân Xê đăng, Ca Dong vùng sâm quanh núi Ngọc Linh có ý thức bảo vệ rừng rất cao. Họ đặt ra luật riêng để phạt nặng những ai chặt phá đốt rừng làm nương rẫy.
Cây sâm Ngọc Linh có 3 giá trị đặc hữu mà không loại cây nào có được. Đó là giá trị về dược liệu tăng cường sinh lực sức khỏe cộng đồng, giá trị về kinh tế đem lại giàu có ấm no cho mọi nhà và giá trị nữa là bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường xanh bền vững - đây là tiêu chí cốt lõi được thế giới tôn vinh và khuyến khích nhân rộng. Đề án về bảo tồn và phát triển sâm gốc Ngọc Linh đã được Chính phủ phê duyệt, trên cơ sở đó, tỉnh và huyện Nam Trà My cũng sớm ban hành nhiều cơ chế cởi mở thông thoáng về môi trường trồng sâm, về vốn vay ưu đãi, về cây giống… đã được người dân và doanh nghiệp đồng tình ủng hộ. Hiện có 6 doanh nghiệp được tỉnh cho phép khảo sát trên diện tích hơn 1.500ha môi trường rừng và sẵn sàng bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng trồng sâm. Đồng thời các doanh nghiệp cũng cam kết sẽ liên doanh xây dựng nhà máy chế biến ngay tại vùng Ngọc Linh để làm tăng chuỗi giá trị, đủ sức cạnh tranh trên thị trường.
LÊ GÂN