Sản xuất vụ đông xuân 2013 - 2014: Khan hiếm giống lúa dài ngày

Vụ đông xuân 2013 - 2014 sắp tới toàn tỉnh tổ chức gieo sạ tổng cộng 42.500ha lúa. Theo kế hoạch, bắt đầu từ ngày 25.12 này sẽ triển khai xuống giống trà 1, tuy nhiên hiện nay trên thị trường đang khan hiếm trầm trọng những loại giống lúa dài ngày.

Cung không đủ cầu

Vụ đông xuân tới, ông Lê Đức Tuấn trú thôn Câu Nhi Đông (xã Điện An, huyện Điện Bàn) sẽ gieo sạ 6 sào lúa ngay trong trà 1. Theo cơ cấu, diện tích trên phải sử dụng loại giống dài ngày nguyên chủng Xi23. Tuy nhiên, những ngày qua ông không thể tìm mua được loại giống này. Ông Tuấn than phiền: “Chỉ còn vài ngày nữa thôi là phải đổ ải, ngâm ủ giống để triển khai gieo sạ trà 1 rồi mà tôi vẫn chưa mua được loại giống mình cần”.

Giống lúa dài ngày khan hiếm buộc nông dân phải mua các loại giống trung ngày. Ảnh: VĂN SỰ

Ông Nguyễn Đức Chơi – Trưởng phòng NN&PTNT Điện Bàn cho biết, theo kế hoạch, vụ đông xuân 2013 - 2014 nông dân trên địa bàn huyện sẽ xuống giống 5.700ha lúa. Trong đó, trà 1 cơ cấu khoảng 35 - 40% diện tích với những loại giống lúa dài ngày. Ông Chơi nói: “Từ sau cơn lũ xảy ra hồi giữa tháng 11 dương lịch đến nay, mặc dù đã tích cực chuẩn bị nhưng cho tới thời điểm này Điện Bàn vẫn còn ít nhất 350ha đất nằm trong diện gieo sạ trà đầu bị thiếu giống lúa dài ngày, chủ yếu là Xi23 và IR17494. Tình trạng trên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến quá trình chỉ đạo và tổ chức sản xuất trong thời gian tới”.

Tại Duy Xuyên, tình hình càng khó khăn hơn. Theo ông Phạm Đình Xuân – Phó phòng NN&PTNT huyện, vụ đông xuân tới nông dân địa phương sẽ gieo sạ tổng cộng 3.800ha lúa, trong đó khoảng 950ha được bố trí xuống giống trà 1 bằng những loại giống dài ngày chủ lực như Xi23, X21, NX30. Để sản xuất hết 950ha lúa trà 1 thì cần không dưới 76 tấn giống dài ngày nhưng hiện nay nguồn cung trên thị trường mới chỉ đáp ứng được 30% so với nhu cầu của nông dân.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thời điểm này nông dân ở huyện Thăng Bình và rất nhiều nơi khác trên địa bàn tỉnh cũng đang gặp khó khăn khi tìm mua những loại giống lúa dài ngày để chuẩn bị triển khai gieo sạ trà 1 vụ đông xuân. Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân dẫn đến thị trường khan hiếm trầm trọng nguồn giống lúa dài ngày là những vụ sản xuất gần đây Quảng Nam chủ trương cơ cấu đại trà các loại giống lúa trung và ngắn ngày, hạn chế tối đa việc sử dụng những loại giống lúa dài ngày nhằm chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng khô hạn kéo dài, mưa lũ xuất hiện bất thường. Vì vậy, các doanh nghiệp sản xuất và cung ứng những loại giống lúa dài ngày tỏ ra dè dặt trong chuyện phân phối nguồn giống cho các cửa hàng kinh doanh trên toàn tỉnh bởi sợ rằng nếu đưa lượng giống lúa dài ngày về Quảng Nam quá nhiều, lỡ không tiêu thụ được thì để lâu giống sẽ bị hỏng, kém phẩm chất. Trong khi đó, thực tế từ vụ đông xuân 2012 - 2013 đến nay cho thấy, do một số loại giống lúa trung và ngắn ngày mẫn cảm với thời tiết, bị sâu bệnh nguy hiểm gây hại nặng dẫn đến năng suất giảm nên hiện nay nhiều nông dân muốn quay lại sử dụng giống lúa dài ngày để gieo sạ vụ đông xuân 2013 - 2014, vì vậy nhu cầu tăng mạnh. Còn một lý do nữa là dùng giống dài ngày để sản xuất thì sau khi thu hoạch nhà nông bán lúa thương phẩm sẽ cao giá hơn so với việc sử dụng các loại giống trung và ngắn ngày...

Giải pháp tình thế

Trong trà 1 vụ đông xuân này, ông Hồ Cường (thôn Lang Châu Bắc, xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên) sẽ xuống giống 4 sào lúa bằng loại giống dài ngày Xi23. Tuy nhiên, loay hoay mãi vẫn không đủ nguồn giống nguyên chủng nên mấy ngày nay ông Cường phải lội khắp xóm tìm người đổi thóc thịt mang về để chuẩn bị ngâm ủ gieo sạ cho đúng khung thời vụ. Trước tình trạng những loại giống lúa dài ngày nguyên chủng đang khan hiếm trầm trọng, hiện rất nhiều nông dân ở các địa phương khác cũng đã tính đến giải pháp tình thế là đổi thóc thịt được thu hoạch trong vụ hè thu 2013 vừa rồi về phục vụ nhu cầu sản xuất.

Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Nam vào cuối tuần qua, ông Phạm Đình Xuân – Phó phòng NN&PTNT huyện Duy Xuyên nói, từ nay đến ngày 20.12, tức là trước thời điểm triển khai gieo sạ trà 1 khoảng 5 ngày, nếu nguồn cung các loại giống lúa dài ngày trên thị trường vẫn cứ khan hiếm, không đáp ứng được nhu cầu của nông dân thì chẳng còn cách nào khác là phải điều chỉnh lại diện tích sản xuất và cơ cấu giống. Theo đó, ngành nông nghiệp huyện sẽ khẩn trương phối hợp với chính quyền các địa phương vận động nông dân sử dụng các loại giống lúa trung ngày chất lượng cao để gieo trồng trên những chân ruộng mà trước đây đã bố trí xuống giống trong trà 1. Thời gian gieo sạ sẽ lùi lại từ ngày 1 - 5.1.2014 thay vì ngày 25 - 31.12.2013 như kế hoạch.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Chơi cho biết thêm, trước tình trạng nguồn giống lúa dài ngày bị thiếu hụt, các ngành liên quan ở địa phương đang khuyến cáo nông dân sử dụng giống lúa trung ngày HT1 để gieo sạ đối với những diện tích trước đây đã cơ cấu vào trà 1. Tương tự, thời điểm xuống giống cũng phải thay đổi cho phù hợp với tình hình thực tế ở từng vùng nhằm đảm bảo được quy trình thâm canh, chăm sóc, tưới tiêu, phòng trừ sâu bệnh.

Giải pháp tình thế chúng tôi vừa đề cập hiện cũng là phương án chung mà ngành nông nghiệp và chính quyền cơ sở ở nhiều địa phương khác đã tính đến trong hoàn cảnh nguồn giống lúa dài ngày trên thị trường đang bị thiếu hụt trầm trọng...

NGUYỄN VĂN SỰ

NGUYỄN VĂN SỰ