Doanh nghiệp nước ngoài đầu tư trồng rừng: Kiến nghị chấm dứt cho thuê đất
Trước việc một doanh nghiệp Trung Quốc phủ xanh rừng với tỷ lệ quá thấp so với diện tích được thuê và do khu vực trồng rừng khá nhạy cảm, nên các ngành chức năng của tỉnh thống nhất kiến nghị sớm chấm dứt cho thuê đất.
 |
| Diện tích trồng rừng của doanh nghiệp quá nhỏ so với diện tích đất được thuê. Ảnh: TRẦN HỮU |
Thuê đất nhiều, trồng rừng ít
Triển khai chủ trương trồng mới 5 triệu héc ta rừng của Chính phủ, từ năm 2007, UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế chính sách thông thoáng kêu gọi đầu tư phát triển vùng nguyên liệu tập trung ở các huyện miền núi. Năm 2008, UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty TNHH Innovgreen (Trung Quốc) đăng ký thực hiện dự án trồng rừng nguyên liệu tại 9 huyện miền núi (gồm Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Quế Sơn, Hiệp Đức, Nam Trà My, Bắc Trà My và Tiên Phước) với diện tích đất dự kiến sử dụng 30.000ha. Thời gian hoạt động của dự án là 50 năm, doanh nghiệp này được miễn tiền thuê đất khi thực hiện tại các huyện Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức, Nam Trà My, Bắc Trà My, Tiên Phước; còn tại huyện Quế Sơn chỉ được hưởng ưu đãi miễn tiền thuê đất trong 7 năm.
Theo Sở NN&PTNT, thời điểm hơn 7 năm về trước không dễ dàng thu hút doanh nghiệp vào trồng rừng ở miền núi, trong khi tỉnh luôn khao khát có vùng nguyên liệu quy mô lớn đáp ứng cho thị trường chế biến nguyên liệu công nghiệp. Bên cạnh cho thuê đất, tỉnh còn tạm giao đất trồng rừng cho công ty này với diện tích hơn 1.133ha (Nam Trà My hơn 962ha, Tây Giang 170,8ha). Hai năm 2009 - 2010, UBND tỉnh cho công ty thuê đất và tạm giao hơn 1.300ha tại các xã Lăng, A Tiêng, Bha Lêê, A Vương (Tây Giang). Ngoài diện tích được tạm giao và cho thuê nói trên, công ty còn được các huyện Tây Giang, Đông Giang, Nam Giang, Quế Sơn, Hiệp Đức, Bắc Trà My, Tiên Phước thỏa thuận theo quy hoạch 3 loại rừng, đất rừng được duyệt và cấp giấy chứng nhận đầu tư nhưng chưa cho thuê đất là 19.308,5ha.
| Năm 2015, Bộ Quốc phòng tiếp tục yêu cầu 8 địa phương gồm Bình Phước, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Nghệ An, Bình Định, Phú Yên, Kon Tum và Quảng Nam có biện pháp giám sát các dự án trồng rừng của các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam. Nếu dự án nào làm sai, ảnh hưởng tới môi trường và quốc phòng, an ninh thì phải thu hồi giấy phép… |
Cho thuê đất với diện tích lớn nhưng doanh nghiệp này chỉ tiến hành trồng được 70ha cây bạch đàn tại huyện Nam Trà My và gần 17ha ở Tây Giang. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn, việc đầu tư trồng rừng của công ty quá chậm tiến độ thời gian ghi trong giấy chứng nhận đầu tư đã được UBND tỉnh cấp; diện tích đầu tư trồng rừng của công ty đạt tỷ lệ rất thấp so với tổng diện tích được tạm giao và cho thuê. Vì vậy, năm 2013, UBND tỉnh đã thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH MTV Innovgreen Quảng Nam.
Đề nghị chấm dứt cho thuê đất
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc thanh tra sử dụng đất trồng rừng của doanh nghiệp nước ngoài, năm 2013, Sở Tài nguyên - môi trường đã tiến hành thanh tra thực tế sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Innovgreen Quảng Nam. Kết luận thanh tra có nội dung: do không đảm bảo cơ sở pháp lý để thực hiện thu hồi đất của Công ty TNHH MTV Innovgreen Quảng Nam, kiến nghị cho phép công ty tiếp tục triển khai thực hiện việc đầu tư trồng rừng nguyên liệu trên phần diện tích đã được cho thuê nhưng chưa sử dụng là hơn 993ha. Theo ông Nguyễn Viễn, Giám đốc Sở Tài nguyên – môi trường, căn cứ theo Luật Đất đai năm 2013 thì chưa đủ cơ sở pháp lý để thu hồi đất của công ty. Diện tích đất doanh nghiệp đã trồng rừng rất khó thu hồi vì họ đã bỏ vốn đầu tư phải xem xét cẩn trọng.
Trước đó, ngày 6.1.2009, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh có ý kiến về việc dự án trồng rừng nguyên liệu của Công ty TNHH Innovgreen ảnh hưởng đến vùng an toàn khu CT229. Sau đó, UBND tỉnh có văn bản điều chỉnh vùng dự án trồng rừng nguyên liệu của công ty. Cụ thể, thu hồi lại phần diện tích UBND tỉnh đã thỏa thuận và tạm giao đất cho công ty tại 5 xã thuộc huyện Nam Trà My (Trà Dơn, Trà Mai, Trà Don, Trà Vân, Trà Tập) do trùng với khu vực an toàn khu CT229. Tại cuộc họp hội đồng tư vấn giải quyết việc cho thuê đất của Công ty TNHH MTV Innovgreen Quảng Nam vào ngày 1.6.2015 do UBND tỉnh chủ trì, tất cả thành viên của hội đồng tư vấn và 2 đơn vị là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đều thống nhất đề nghị chấm dứt việc cho thuê đất để trồng rừng nguyên liệu của công ty và thực hiện việc bồi thường cho đơn vị theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn, việc có tiếp tục cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất hay giải quyết ra sao, đang chờ ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
TRẦN HỮU