Trả nợ vốn vay đóng tàu ở Núi Thành: Tránh tình trạng trông chờ, ỷ lại
Huyện Núi Thành đang triển khai nhiều giải pháp để ngư dân tăng cường trách nhiệm trả nợ ngân hàng từ khoản vay ưu đãi đóng mới, cải hoán tàu cá theo chính sách phát triển thủy sản.
Núi Thành là địa phương trọng điểm về nghề đánh bắt hải sản, đã phát triển được đội tàu cá hùng hậu từ chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Đến nay toàn huyện có tổng số tàu cá 2.260 chiếc, trong đó tàu thuyền gắn máy là 1.937 chiếc; trong đó có 410 tàu hoạt động ở vùng biển xa.
Ông Nguyễn Đình Sơn – Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Núi Thành cho biết, nhìn chung đội tàu 67 ở Núi Thành phát huy được hiệu quả; huyện đã phối hợp với các ngân hàng thương mại và địa phương tuyên truyền, vận động các chủ tàu đóng mới, nâng cấp theo Nghị định 67 trả nợ gốc và lãi vay ngân hàng; hướng dẫn, tiếp nhận và chuyển tỉnh 101 hồ sơ đăng ký hoạt động thường xuyên vùng biển xa bờ theo Quyết định 48/2010 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chính sách, đặc biệt là chính sách tín dụng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế.
Cụ thể, một số chủ tàu cá vay vốn đóng mới theo Nghị định 67 hoạt động khai thác thủy sản không đạt hiệu quả, nhất là tàu hành nghề lưới rê hỗn hợp, tàu gặp sự số như cháy tàu, chìm tàu, bị kiện tụng…; chính sách chuyển đổi, chuyển nhượng, việc kế thừa nghĩa vụ tài chính tín dụng đối với chủ tàu mới có nhiều trở ngại; thủ tục hỗ trợ chi phí sửa chữa tàu vỏ thép chưa được bộ, ngành Trung ương hướng dẫn kịp thời nên ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng.
Bên cạnh đó, một số ngư dân có tư tưởng trông chờ, ỷ lại, coi đây là nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước nên thiếu trách nhiệm trong việc trả nợ ngân hàng mặc dù đang khai thác hải sản đạt hiệu quả, gây khó khăn cho các ngân hàng trong việc thu hồi vốn. Qua báo cáo của các ngân hàng, đến nay trong tổng số 65 chủ tàu vay vốn đóng mới, nâng cấp tàu trên địa bàn tỉnh thì có đến 20 chủ tàu trả nợ vay và lãi suất không đúng hạn, bị liệt kê vào danh sách “nợ xấu”. Riêng huyện Núi Thành có 6 đến 7 chủ tàu nợ quá hạn. Ngoài ra, nhiều chủ tàu chưa đến hạn trả nợ nhưng hoạt động cầm chừng cũng tiềm ẩn nguy cơ mất khả năng chi trả vốn vay cho ngân hàng.
Theo ông Nguyễn Văn Thịnh – Phó Chủ tịch UBND huyện Núi Thành, địa phương đang triển khai đồng bộ các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các tàu cá đóng mới theo chính sách tín dụng ưu đãi. Trước hết là củng cố, bổ sung Tổ công tác hỗ trợ các ngân hàng thương mại thu hồi vốn vay, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định liên quan cho ngư dân hiểu và chấp hành, tránh tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước; tập trung vào việc phối hợp, hỗ trợ các ngân hàng thương mại thực hiện tốt việc thu hồi nợ vay trên địa bàn, bàn bạc cùng nhau tháo gỡ khó khăn cho các chủ tàu cá.
Một giải pháp khác là mới đây, UBND tỉnh thống nhất chủ trương chung để các ngân hàng thương mại được khởi kiện dân sự các chủ tàu không thực hiện đúng cam kết trả nợ, nhưng chỉ nên thực hiện đối với các chủ tàu cá sản xuất có hiệu quả mà trốn tránh nghĩa vụ trả nợ hoặc các chủ tàu thiếu trách nhiệm trong việc tổ chức sản xuất để có doanh thu, có điều kiện trả nợ ngân hàng.
UBND tỉnh cũng thống nhất chủ trương chuyển tiền hỗ trợ nhiên liệu theo Quyết định 48/2010/NĐ-CP về tài khoản của chủ tàu mở tại ngân hàng. Đối với các chủ tàu cá chưa mở tài khoản tại ngân hàng cho vay thì ngân hàng cùng UBND huyện làm việc với chủ tàu để thống nhất lập thủ tục mở tài khoản; bàn bạc với chủ tàu về cam kết hoàn trả khoản vay đến hạn từ nguồn kinh phí hỗ trợ nhiên liệu theo Quyết định 48. Ngân hàng chỉ được trích tiền hỗ trợ nhiên liệu để hoàn trả khoản vay đến hạn khi được sự thống nhất của chủ tàu.
Đối với những chủ tàu hoạt động khai thác thường xuyên không hiệu quả, không còn tha thiết đi biển và có nhu cầu chuyển nhượng lại tàu cho người khác, thực hiện theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, huyện Núi Thành sẽ đề nghị Sở NN&PTNT cùng các các ngân hàng hỗ trợ, giới thiệu để các chủ tàu nhượng lại tàu cá cho chủ sở hữu mới…