Nuôi tôm nước lợ vùng triều 2019: Dịch bệnh tràn lan

Thất bát

Nuôi tôm nước lợ ở vùng triều có 2 vụ nhưng từ đầu năm 2019 đến nay, gia đình anh Ngô Văn Hải (thôn An Lạc, xã Duy Thành, Duy Xuyên) đã 4 lần thả nuôi tôm thẻ chân trắng trong 2 ao có tổng diện tích 1.500m². Anh Hải cho biết, tháng 2.2019, sau khi cải tạo kỹ ao nuôi, gia đình thả 10 vạn tôm giống. Sau hơn 1 tháng, tôm chết hàng loạt.

“Quan sát kỹ, ban đầu tôi thấy vỏ tôm có màu trắng nhợt nhạt. Sau đó tôm lờ đờ, ruột rỗng vì không chứa thức ăn, thân tôm xuất hiện vết màu đen rồi nổi lên mặt ao chết hàng loạt. Các triệu chứng xảy ra với tôm rất nhanh dù cho tôi đã bổ sung nhiều khoáng chất, vitamin nhưng không thể cứu được” - anh Hải nói.

Sau đó, anh Hải đã có thêm 3 lần thả nuôi tôm tiếp theo nhưng đều thất bại, thua lỗ 150 triệu đồng và quyết định dừng lại từ giữa tháng 9 này. Theo anh Hải, sau mỗi lần thấy tôm xuất hiện những triệu chứng bất thường, đã báo cho các ngành chức năng của tỉnh, huyện. Sau đó, cán bộ thủy sản đến lấy mẫu xét nghiệm. Các kết quả thông báo là tôm chết do bệnh hoại tử gan tụy, vi bào tử trùng.

Ông Lê Trung Thưởng - Phó ban Nông nghiệp UBND xã Duy Thành cho biết, trên địa bàn xã có 21,5ha ao nuôi tôm thẻ chân trắng ở 2 thôn An Lạc và Nhơn Bồi nhưng tổng số diện tích tôm nuôi bị mất trắng trong 2 vụ là... 54ha. Hễ tôm chết là người dân lại cải tạo ao nuôi, mua giống về thả nuôi tiếp mong thành công nhưng càng thả nuôi thì tôm càng chết bởi các bệnh hoại tử gan tụy, đốm trắng, vi bào tử trùng.

“Nuôi tôm nước lợ đã dừng lại từ đầu tháng 9 này. Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho tôm chết vì dịch bệnh. Có thể do chất lượng tôm giống kém nhưng không được kiểm dịch nên người nuôi không biết mầm bệnh đã có sẵn trong tôm giống. Có thể do môi trường nước ngày càng bị ô nhiễm, hay cách thức chăm sóc, quy trình kỹ thuật nuôi tôm không đảm bảo. Nuôi tôm ngày càng khó khăn hơn trước” - ông Thưởng nói.

Theo ông Trần Văn Sành - Phó Chủ tịch UBND xã Duy Vinh (Duy Xuyên), trên địa bàn có 88ha ao nuôi tôm thẻ chân trắng. Ở vụ 1, có 80% diện tích nuôi tôm bị thiệt hại nặng do dịch bệnh. Sau đó, ở vùng bị dịch bệnh, người nuôi tiếp tục thả nuôi tôm nhưng đều thất bại. Trong số 20% số diện tích nuôi tôm thành công chủ yếu là ở thôn Vĩnh Nam - khu vực người dân nuôi tôm hầu như không thất bại. Còn ở vụ 2, do nuôi tôm thất bát nên đã sớm dừng lại từ hơn 2 tháng trước.

“Ở vùng nuôi tôm tập trung thôn Hà Đước chung cho nông hộ Duy Vinh và Duy Phước (Duy Xuyên), với các điều kiện nuôi tôm tập trung, lót bạt rất thuận tiện nhưng thất bại nặng nề. Từ đầu vụ đến nay, nhiều hộ dân không chịu nộp tiền thuê đất nuôi tôm. Cần có giải pháp hữu hiệu mới mong cứu nghề nuôi tôm” - ông Sành nói.

Cần cơ cấu lại

Theo Chi cục Thủy sản Quảng Nam, tổng số diện tích nuôi thủy sản nước lợ từ đầu năm đến nay là 2.860ha, trong đó nuôi tôm lót bạt khoảng 650ha (Núi Thành 450ha, Thăng Bình 200ha). Diện tích nuôi tôm nước lợ ở vùng triều từ đầu năm đến nay là 1.810ha, phân bố ở 6 địa phương là Điện Bàn, Duy Xuyên, Núi Thành, Tam Kỳ, Thăng Bình, Hội An. Còn lại là các loại cá, cua...

Ông Lê Tấn Bảo - Phó Chủ tịch UBND xã Duy Thành cho rằng, các vùng nuôi tôm nước lợ trên địa bàn đều tạm thời, UBND tỉnh chỉ cho phép địa phương gia hạn từng năm đối với nông hộ vì vùng này đã có các dự án xin phép và tỉnh có chủ trương cho đầu tư. Chính vì nuôi tôm thẻ chân trắng tạm thời nên các nông hộ không dám đầu tư nhiều nên các điều kiện nuôi tôm hết sức sơ sài.

“Con tôm rất nhạy cảm với môi trường nên muốn thành công đòi hỏi phải có hệ thống lắng lọc, xử lý nguồn nước bài bản... Trong khi đó, do đầu tư quá tốn kém, nông hộ nuôi tôm theo kiểu được chăng hay chớ nên thất bát liên tục từ đầu năm đến nay. Nên chăng, các ngành chức năng qua tổ chức tập huấn, khuyến cáo nông hộ chuyển nuôi tôm sang nuôi cua, nuôi cá cho phù hợp, giảm thiểu thất bát” - ông Bảo nói. 

Theo bà Ngô Thị Kim Huệ - cán bộ phụ trách nuôi trồng thủy sản (Phòng Kinh tế TP.Hội An), trên địa bàn có 123ha ao nuôi tôm nước lợ. Trong đó, tập trung chủ yếu ở các địa phương Cẩm Châu, Cẩm Thanh, Cẩm An, Cẩm Hà, Cẩm Nam. Đến thời điểm này, chỉ có nông hộ ở phường Cẩm Châu là còn nuôi tôm.

“Ở các địa phương khác, nuôi tôm không đạt nên đã dừng lại từ lâu. Còn ở phường Cẩm Châu, người dân nuôi tôm xen với cá, cua hoặc chuyển nuôi tôm sang nuôi cua hoặc nuôi cá nên khá thành công. Nhận thấy nuôi tôm quá rủi ro nên chúng tôi khuyến cáo nông hộ nên nuôi cá, nuôi cua vì ít chịu tác động xấu của môi trường nước” - bà Huệ nói. 

Bà Phạm Thị Hoàng Tâm - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ, trong năm 2019, trên địa bàn tỉnh có xấp xỉ 98ha ao nuôi tôm bị dịch bệnh đốm trắng, bệnh do vi khuẩn hoại tử gan tụy cấp, bệnh do vi bào tử trùng và bệnh do thay đổi các yếu tố môi trường.

Bà Tâm nói: “Cán bộ thủy sản không thể thống kê hết diện tích nuôi tôm bị chết vì dịch bệnh. Chủ yếu thống kê được thực hiện từ các địa phương có nuôi tôm báo cáo về. Có thể người dân giấu bệnh xảy ra nên báo cáo không thể cập nhật hết thiệt hại do nuôi tôm”.

Bà Tâm cũng khuyến cáo, chỉ khu vực nuôi tôm nào đảm bảo hoàn thiện hạ tầng, có đầy đủ hệ thống xử lý nước thì nông hộ mới nên nuôi tôm và cần áp dụng các quy trình kỹ thuật chặt chẽ, khắt khe. Với các khu vực có điều kiện nuôi tôm không đảm bảo, nông hộ nên chuyển sang nuôi cua, nuôi cá dìa, cá chẻm...

VIỆT NGUYỄN