Trắc trở quốc lộ 14G
Là trục huyết mạch giao thông chiến lược phía tây bắc Quảng Nam nhưng thời gian dài quốc lộ (QL) 14G qua địa phận huyện Đông Giang vẫn chưa được đầu tư bài bản, kìm hãm phát triển kinh tế - xã hội vùng núi và gây mất an toàn giao thông.
Đường xấu
Tuyến ĐT604 có lý trình từ huyện Hòa Vang (TP.Đà Nẵng) đến điểm giao nhau với đường Hồ Chí Minh tại thị trấn Prao (Đông Giang), đã được Bộ GTVT ban hành quyết định nâng cấp thành QL14G vào tháng 5.2012. Đây là trục giao thông chiến lược mà đi từ đồng bằng lên địa bàn huyện Đông Giang và Tây Giang có cự ly ngắn nhất.
Mỗi ngày, người dân miền cao về xuôi học tập, khám chữa bệnh, giao thương hàng hóa và ngược lại chủ yếu trên tuyến đường này. Năm 2020, Bộ GTVT cho triển khai thi công xây dựng các cây cầu như Sông Vàng (xã Ba), Sông Kôn (xã Sông Kôn) và Dốc Rùa 2 (xã A Ting) nhằm thay thế các ngầm, tràn hiện hữu trên QL14G.
Các công trình cầu thuộc dự án tín dụng ngành GTVT để cải tạo mạng lưới đường quốc gia lần thứ 2, nguồn vốn vay Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã hoàn thành, đưa vào khai thác cải thiện phần nào chức năng lưu thông và an toàn giao thông (ATGT) cho QL14G.
Gần 11 năm qua, QL14G qua địa phận Quảng Nam (dài 41km) vẫn chưa được nâng cấp, quanh quẩn kết cấu chủ yếu là mặt đường láng nhựa. Nền sụt lún, mặt đường được xây dựng từ trước những năm 2000 rộng chỉ 4,5 - 5,5m bị hư hỏng, bong tróc, lề bị xói lở.
Hệ thống đường gom đối với các điểm dân cư tập trung ở khu trung tâm các xã Ba, A Ting, Sông Kôn, Jơ Ngây, Tà Lu chưa được xây dựng. Cùng với đó, hệ thống cảnh báo chưa đảm bảo an toàn cho phương tiện lưu thông khiến nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra.
Theo thống kê của Đội Cảnh sát giao thông - trật tự cơ động Công an huyện Đông Giang, 2 vụ tai nạn chết người xảy ra năm 2021 thuộc địa bàn các xã Jơ Ngây và xã A Ting đều nằm trên QL14G.
Vào tháng 1.2022, một vụ tai nạn giao thông khác xảy ra ở xã Ba khiến 1 người chết cũng nằm trên QL14G. Phân tích sơ bộ cho thấy, yếu tố kỹ thuật thấp cùng với mặt đường chật chội, quanh co gây ảnh hưởng đến tầm nhìn, khiến người điều khiển xe máy và lái xe tải va vào nhau dẫn tới hậu quả nghiêm trọng.
Một nguyên nhân khác khiến QL14G (trục đường kết nối với QL14B xuống cảng Tiên Sa, Đà Nẵng) luôn trong tình trạng báo động mất ATGT còn do hành vi vi phạm hành lang của các tổ chức, cá nhân.
Đơn cử, người dân phơi nông sản và khai thác tập kết keo ngay lề đường, xây dựng công trình trái phép. Nhiều điểm ven tuyến, người dân bày bán hàng hóa, sửa chữa máy móc, thiết bị, rửa xe gây cản trở tầm nhìn, thu hẹp lối đi của người tham gia giao thông...
Cần nâng cấp, mở rộng
Một nguyên nhân khách quan dẫn đến tình trạng xâm phạm hành lang đường bộ QL14G còn do về mặt lịch sử, nhà ở của các hộ gia đình dọc 14G đã có từ lâu và hầu hết nằm trong hành lang ATGT tuyến đường này. Vì thế, người dân có nhu cầu nâng cấp sửa chữa, mở rộng nhà ở để an cư thì bị xem là vi phạm.
Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang - ông Hồ Quang Minh cho biết, địa phương kiến nghị và UBND tỉnh đã từng nhiều lần có ý kiến lên Bộ GTVT về sự cần thiết bố trí vốn đầu tư nâng cấp, mở rộng QL14G. Qua đó nhằm giải bài toán mất ATGT, mở ra cơ hội phát triển, xóa đói giảm nghèo bền vững không chỉ riêng cho Đông Giang mà còn liên quan đến Tây Giang.
Ngoài ra, cấp có thẩm quyền quan tâm bố trí kinh phí để bồi thường giải tỏa, thu hồi đất hiện hữu của hộ dân ven đường QL14G để đảm bảo giữ vững hành lang an toàn đường bộ, tránh việc xây dựng lấn chiếm làm mất thời gian xử lý và tốn kém ngân sách khi cưỡng chế thu hồi.
Còn nhớ ngày 9.6.2016, tại buổi làm việc với Bộ trưởng GTVT và đoàn công tác, lãnh đạo tỉnh kiến nghị Bộ GTVT quan tâm bố trí danh mục đầu tư công giai đoạn 2016 - 2020 hoặc xúc tiến nguồn vốn ODA và các nguồn vốn khác để đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng QL14G.
Trong thông báo kết luận sau cuộc làm việc, Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết đã tổng hợp dự án nâng cấp mở rộng QL14G vào danh mục các dự án đầu tư công giai đoạn 2016 - 2020, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Nhưng cho đến nay, diện mạo trục ngang này chưa có chuyển động căn bản về chất, kéo theo tình trạng mất ATGT vẫn tiếp diễn.
Nhiều doanh nghiệp lên Đông Giang, Tây Giang tìm hiểu cơ hội đầu tư nhưng không mấy mặn mà do giao thông cách trở. Về phía địa phương, rất nhiều giải pháp mở hướng thoát nghèo bền vững, thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng núi đã đặt ra, vậy nhưng “huyết mạch” đi trước là hạ tầng giao thông đối ngoại yếu kém, trở thành lực cản cho sự phát triển.