Các dự án, công trình trọng điểm: Gỡ từng “nút thắt” mặt bằng

Chạy đua với thời gian

Tại địa bàn huyện Thăng Bình, có 2 dự án lớn triển khai là công trình đường nối từ đường cứu hộ, cứu nạn đến quốc lộ 1 (tại ngã ba Cây Cốc) và dự án cầu Bình Đào trên tuyến quốc lộ 14E.

Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình Võ Văn Hùng cho biết, hiện đã GPMB và bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công hơn 8,1km; còn lại chỉ vướng 1 nhà thờ tộc Đặng (xã Bình Đào) và 2 hộ dân ở thị trấn Hà Lam. Trước đây nhà thờ tộc Đặng thống nhất ủy quyền cho ông Đặng Văn Khanh được đại diện gia tộc giải quyết hồ sơ liên quan đến GPMB.

Ông Khanh thống nhất với phương án BT-HT, đồng thời đề nghị bố trí 1 lô tái định cư (TĐC) để xây dựng lại nhà thờ. Tỉnh thống nhất bố trí 1 lô TĐC nộp 100% tiền sử dụng đất. Tuy nhiên sau khi phê duyệt phương án BT-HT, dù các cấp chính quyền nhiều lần đối thoại, vận động nhưng nhà thờ tộc Đặng vẫn chưa thống nhất bàn giao mặt bằng, lý do là đưa ra đơn giá BT thấp, đề nghị HT tiền sử dụng đất đối với lô đất được bố trí lại cho nhà thờ. Một rắc rối nữa là gia tộc không thống nhất ủy quyền cho ông Đặng Văn Khanh.

Một dự án ảnh hưởng nhiều đến diện tích thu hồi đất của người dân là quốc lộ 40B. Với dự án này, riêng đoạn qua xã Tam Dân (Phú Ninh), trong số 590 hộ bị ảnh hưởng thu hồi đất thì hiện còn 80 hộ chưa thống nhất nhận tiền BT-HT.

Trong khi đó, tại xã Tiên Thọ (Tiên Phước) còn 1,6km chưa có mặt bằng thi công, 35 hộ chưa thống nhất nhận tiền BT. Còn đoạn qua thị trấn Tiên Kỳ (Tiên Phước) mặt bằng thi công đường gom, nút tránh lũ và đường dân sinh qua hầm chui (phần điều chỉnh) chưa phê duyệt hồ sơ trích đo.

Theo Sở Tài nguyên - môi trường, trong các dự án, công trình thuộc diện theo dõi của ban chỉ đạo thì dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp Thaco Chu Lai quy mô 451ha đang gặp vướng mắc vì hàng trăm trường hợp xây dựng công trình trái phép nhằm trục lợi chính sách BT;  chậm điều chỉnh mục đích sử dụng đất ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ).

Trong phạm vi dự án triển khai tại xã Tam Anh Nam, cùng một khu vực nhưng có thửa đất trước đây được cấp bìa đỏ theo Nghị định 64 của Chính phủ là đất trồng cây lâu năm, có thửa đất được cấp bìa đỏ trong giai đoạn 2012 - 2014 là đất rừng sản xuất, có thửa đến nay chưa được cấp bìa đỏ vì nhiều lý do khác nhau thì được xác định là đất trồng cây lâu năm để thực hiện BT-HT. Trong khi đơn giá BT-HT của 2 loại đất này có sự chênh lệch lớn (đất rừng sản xuất BT 24.000 đồng/m² và HT 1,5 lần; đất trồng cây lâu năm BT 46.000 đồng/m² và HT 2 lần) nên nhiều hộ không chịu nhận tiền BT bàn giao mặt bằng.

Tại cuộc họp, các huyện Tiên Phước, Phú Ninh, Núi Thành đều cam kết cho kéo dài thời gian GPMB đến ngày 15.6, sẽ bàn giao dứt điểm mặt bằng cho chủ đầu tư.

Củng cố đội ngũ cán bộ

Sớm GPMB dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà

Đề cập nguyên nhân phổ biến người dân chưa chịu nhận tiền vì cho rằng giá BT thấp, Giám đốc Sở Tài chính Đặng Phong cho rằng, qua khảo sát ở các địa phương trong cả nước thì giá BT của Nhà nước thực tế chỉ bằng 50% giá BT so với giá thị trường nhưng hợp lý vì Nhà nước hài hòa giữa quyền lợi và nghĩa vụ.

Nếu Nhà nước tăng BT thì giá thị trường sẽ tăng lên, trong khi giá thị trường biến ảo không lường.  Nhiều ý kiến cho rằng, mấu chốt của GPMB là cần lực lượng làm công tác GPMB chuyên nghiệp, sẽ “trôi chảy công việc” nếu đội ngũ này có năng lực chuyên môn và có cơ chế chính sách đãi ngộ phù hợp.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu kiến nghị, cần thiết phải thành lập Ban Chỉ đạo và tổ giúp việc BT-HT, GPMB ở cấp huyện; đồng thời nâng cao chất lượng cán bộ làm công tác BT. Nói về tiến độ GPMB nhanh hay chậm, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng cho rằng, tất cả nằm ở năng lực chuyên môn và tinh thần trách nhiệm của cán bộ trực tiếp làm công tác BT-HT.

Ban chỉ đạo và tổ giúp việc không thể nắm bắt từng vụ việc cụ thể ở cơ sở. Thực tiễn cho thấy vướng mắc chủ yếu ở hiện trạng đất đai, cán bộ đo đạc đất đai thiếu chính xác; lúng túng xác định nguồn gốc đất của hội đồng xét duyệt đất đai cấp xã.

“Tại huyện Tiên Phước và Phú Ninh, 2 đồng chí vừa mới bổ nhiệm Phó Chủ tịch UBND huyện nắm bắt công việc GPMB nhanh, sâu sát chỉ đạo công tác BT rất năng động và hiệu quả. Chúng ta cần mẫu cán bộ như vậy, đồng thời phải nghiêm khắc kỷ luật với cán bộ thiếu trách nhiệm, lơ là công việc” - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng nói.

Xác định hiệu quả của phân công đứng điểm cán bộ chủ chốt đồng hành với địa phương đốc thúc đẩy nhanh tiến độ GPMB, theo Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh, ban chỉ đạo cấp huyện phải giải quyết từng trường hợp cụ thể, phân việc từng thành viên trong ban chỉ đạo theo dõi từng tuyến đường, từng ki lô mét, trực tiếp xử lý vướng mắc.

Hiện nay, Quảng Nam có văn phòng đăng ký đất đai 1 cấp để thống nhất xử lý; trong đó văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện phải linh hoạt điều động cán bộ làm công tác BT. Chú ý phân công thành viên trong ban chỉ đạo GPMB cấp huyện đến giúp hội đồng xác nhận nguồn gốc đất cấp xã bởi ách tắc kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ đất đai chính là đây.

“Về cơ chế chính sách BT-HT, TĐC, tỉnh đang giao Sở Tài nguyên - môi trường hoàn chỉnh bổ sung điều chỉnh, cơ quan Mặt trận sẽ tổ chức phản biện để sớm phê duyệt. Đối với dự án, công trình trọng điểm thuộc diện ban chỉ đạo theo dõi, từng địa phương, chủ đầu tư phải ký cam kết tiến độ GPMB. Cho nên, sẽ nghiên cứu bổ sung thêm viên chức cho trung tâm BT-HT, GPMB tại các huyện đồng bằng để họ an tâm làm việc” - Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nói.  

Về đề xuất của UBND huyện Núi Thành điều chỉnh bìa đỏ ghi đất rừng sản xuất sang đất trồng cây lâu năm ở dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp Thaco tại xã Tam Anh Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh khẳng định, tỉnh đồng ý với đề xuất điều chỉnh của địa phương vì lý do vừa có lợi cho người dân vừa đúng với quy định pháp luật.

Bởi từ năm 2017, khu vực 451ha phạm vi thực hiện dự án đã đưa ra khỏi quy hoạch 3 loại rừng, lẽ ra từ thời điểm đó huyện Núi Thành và các ngành chức năng của tỉnh tham mưu điều chỉnh bìa đỏ từ đất rừng sản xuất sang đất trồng cây lâu năm. Đây là thiếu sót của cơ quan chức năng và huyện Núi Thành nên bây giờ phải khắc phục.

Tổ chức lễ ký cam kết tiến độ GPMB

Theo Bí thư Tỉnh ủy Phan Việt Cường, tại các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh, cần thiết các địa phương, chủ đầu tư phải tổ chức ký cam kết GPMB bởi GPMB thời gian qua luôn là thách thức lớn cho tỉnh.

Nguyên nhân dẫn đến bất cập trong GPMB là việc vận động, tuyên truyền còn hạn chế; năng lực cán bộ làm công tác BT yếu và thiếu. Cho nên các địa phương cần nhanh chóng thành lập ban chỉ đạo và tổ giúp việc GPMB như cấp tỉnh, thực hiện đồng bộ phát triển triển kinh tế, vừa phòng chống dịch Covid-19 vừa đẩy nhanh tiến độ GPMB.

“Đối với các hồ sơ thực hiên đúng quy định của pháp luật, đã vận động giải thích nhiều lần nhưng không được thì tiến hành bảo vệ thi công, cưỡng chế theo quy định” – đồng chí Phan Việt Cường lưu ý.

TRẦN HỮU