Gấp rút kiểm kê sử dụng đất
Sở TN&MT đang phối hợp với các địa phương gấp rút rà soát, kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2019 và khắc phục những vướng mắc từ khi thực hiện Luật Đất đai 2013 đến nay.
Vướng từ khâu quy hoạch, sử dụng đất
Sở TN&MT cho biết, nội dung kiểm kê đất năm 2019 tập trung vào các loại đất, loại đối tượng sử dụng đất và đối tượng quản lý đất; các chỉ tiêu loại đất, loại đối tượng sử dụng đất và đối tượng được Nhà nước giao quản lý đất phải kiểm kê, tổng hợp được quy định tại Thông tư số 27 năm 2018 của Bộ TN&MT. Mới đây, ngày 17.6.2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 15, trong đó tập trung vào kiểm kê tình hình quản lý, sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa; quản lý, sử dụng đất của các ban quản lý rừng và các doanh nghiệp sản xuất nông, lâm nghiệp; quản lý, sử dụng đất tại các dự án xây dựng nhà ở thương mại; quản lý, sử dụng đất xây dựng các công trình sự nghiệp ngoài công lập, công trình công cộng có mục đích kinh doanh; quản lý, sử dụng quỹ đất nông nghiệp vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn. Đồng thời, tiến hành kiểm kê đối với diện tích đất sạt lở, bồi đắp trong 5 năm qua. Thời điểm kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất tính đến hết ngày 31.12.2019.
Nhiều địa phương cho hay, việc kiểm kê đất đai, lập bản đồ sử dụng hiện trạng đất thời gian qua gặp không ít khó khăn từ khâu lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (SDĐ) hàng năm. Theo UBND TP.Tam Kỳ, trên địa bàn tồn tại nhiều quy hoạch chồng chéo lẫn nhau. Một số dự án phát sinh khi chưa có trong quy hoạch, kế hoạch SDĐ. Khi lập quy hoạch SDĐ, các địa phương xây dựng nhu cầu đất đai không sát thực tế và khả năng đầu tư. Thêm nữa, thời gian qua thành phố phát sinh cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp làm thay đổi không nhỏ các chỉ tiêu SDĐ. Trong quá trình thực hiện quy hoạch, do ngân sách hạn chế, chưa thu hút được nhà đầu tư theo kế hoạch nên không triển khai các dự án đồng bộ theo quy hoạch được duyệt dẫn đến tình trạng “quy hoạch treo”. Việc quản lý quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố, nhất là quy hoạch phân khu 1/2.000 chưa được lập theo đúng định hướng quy hoạch chung. Tại Tam Kỳ, do có nhiều quy hoạch tồn tại chồng chéo nhau như quy hoạch tầm nhìn đến năm 2030, quy hoạch xây dựng, quy hoạch chuyên ngành gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai.
Tương tự, tại thị xã Điện Bàn, quy hoạch SDĐ đô thị tập trung vào 52 dự án ở Đô thị mới Điện Nam – Điện Ngọc với tổng diện tích thực hiện là 1.309ha. Tuy nhiên, các quy hoạch không gian đô thị, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội có SDĐ chồng lấn diện tích.Giám đốc Sở TN&MT Trần Thanh Hà cho biết, còn tình trạng chồng chéo, cản trở lẫn nhau trong quản lý và thực hiện quy hoạch SDĐ ở các địa phương. Trong khi đó, khâu xử lý vi phạm về quy hoạch, kế hoạch SDĐ còn bất cập.
Cần chỉnh lý biến động kịp thời
Theo Tổng cục Quản lý đất đai, Thông tư số 27 được sửa đổi, bổ sung từ Thông tư số 28, năm 2014 của Bộ TN&MT. Trước đây, khi sử dụng Thông tư 28, việc kiểm kê đất đai năm 2014 đã tạo lập được bộ bản đồ kết quả điều tra kiểm kê đất đai của các xã, có giá trị sử dụng lâu dài trong thống kê, kiểm kê đất định kỳ. Nhiều địa phương đã chỉnh lý biến động hàng năm vào bản đồ kết quả điều tra kiểm kê để tổng hợp số liệu thống kê định kỳ bằng phần mềm kiểm kê. Thông tư số 28 đã được thực hiện qua 1 kỳ kiểm kê và 3 kỳ thống kê đất đai. Kết quả, đã tạo sự thay đổi lớn về chất lượng số liệu do khắc phục được tình trạng thống kê trùng, sót diện tích và bảo đảm được tính trung thực, thống nhất số liệu thống kê.
Thông tư số 27 ban hành kỳ vọng sẽ khắc phục thống kê, kiểm kê theo hiện trạng sử dụng đối với cả trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chưa thực hiện. Thực tế tại Quảng Nam và nhiều địa phương khác của cả nước, dù đã có quyết định giao đất, cho thuê đất nhưng diện tích đất chưa sử dụng vẫn nhiều; vướng mắc khi sử dụng số liệu cho xây dựng quy hoạch SDĐ. Theo Sở TN&MT, Thông tư số 27 có nhiều đổi mới như về nguyên tắc thống kê, kiểm kê đất đai vẫn giữ nguyên tắc kiểm kê theo hiện trạng tính đến thời điểm thống kê, kiểm kê. Tuy nhiên, một số sửa đổi, bổ sung như trường hợp có quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chưa sử dụng theo quyết định thì thống kê, kiểm kê theo loại đất, loại đối tượng ghi trong quyết định. Về nội dung, phương pháp thực hiện thống kê, bổ sung việc rà soát, cập nhật, chỉnh lý các biến động đất đai trên bản đồ kiểm kê đất đai. Việc thống kê sẽ được thực hiện trên cơ sở rà soát chỉnh lý bản đồ kiểm kê đất đai dạng số đối với các trường hợp biến động đã thực hiện xong thủ tục hành chính về đất đai trong kỳ thống kê và sử dụng phầm mềm thống kê đất đai của Bộ TN&MT để tổng hợp số liệu.