Sáng suốt chọn nhà thầu
Một ngôi nhà được khởi đầu bằng những bản thiết kế, rồi phải qua quá trình xây dựng mới hoàn thành. Để xây ngôi nhà, các chủ nhà luôn vất vả khi lựa chọn nhà thầu.
 |
| Xây dựng khách sạn ven biển Đà Nẵng. |
Lòng vòng thiết kế, thi công
Khi làm nhà, không ít chủ nhà thuê thiết kế rồi tự thi công; hoặc thuê thiết kế và thuê thi công riêng biệt. Việc thuê kiến trúc sư (KTS) là tín hiệu tốt ở góc độ xã hội và nghề nghiệp. Khi bỏ ra một khoản tiền nhỏ thiết kế phí, chủ nhà có cái lợi mà không thể quy đổi bằng tiền, đó là giá trị của kiến trúc. Có KTS thiết kế sẽ yên tâm về chất lượng và tiết kiệm chi phí quản lý. Tuy nhiên, tự thi công là điều nên tránh một khi chủ nhà không có kiến thức về xây dựng, kinh nghiệm làm nghề, thời gian và nhất là hạn chế về sức khỏe.
Hiện ở các đô thị có nhiều đơn vị thầu nhà từ A đến Z. Chủ nhà chỉ cần thống nhất về giá từng hạng mục hay giá trọn gói công trình, còn lại nhà thầu đảm nhiệm hết. Hạn chế là nhà thầu không đáp ứng được những yêu cầu về thiết kế khó thi công, hoặc khó tìm vật liệu. Khi đó, nhà thầu hay đề nghị sửa thiết kế hoặc “lái” theo hướng thi công dễ cho mình. Mặt khác, đơn vị thiết kế lại hay có những phương án, giải pháp khó thi công, gây tốn kém không cần thiết. Thuê trọn gói thiết kế và thi công là cách làm mới, phù hợp nhất cho căn hộ chung cư. Nó tiết kiệm nhất bởi nhà thầu thiết kế kiêm thi công, bao giấy phép xây dựng, cả nội thất. Trở ngại thường gặp là có công ty chuyên về thiết kế nhưng năng lực thi công hạn chế và ngược lại. Có thiết kế nhà thầu không “khách quan” theo nhu cầu và ý muốn của chủ nhà mà hướng đến có lợi cho việc thi công như đưa những loại vật liệu tồn dư (ở công trình khác) vào, mà chưa hẳn là tốt ở công trình này.
Chọn thầu, niềm tin có kiểm soát
Một ngôi nhà, được khởi đầu bằng những bản thiết kế theo đúng quy trình xây dựng, nhưng nó chỉ thực sự hiện hữu sau khi việc thi công hoàn thành. Để làm được ngôi nhà, cần phải có sự quản lý chuyên nghiệp, một vị “chỉ huy trưởng”. Trên thực tế, vị “chỉ huy trưởng” này thường là chủ nhà, thiếu kiến thức chuyên ngành về xây dựng và quản lý. Trong khi đó, các nhà thầu thường làm “một mình một kiểu”, không quan tâm đến ai, không quan tâm đến việc khác. Một ngôi nhà không chỉ có xây móng, đổ bê tông, mà còn nhiều hạng mục khác như điện - nước, cầu thang, cửa kính… Vì vậy, cần một sự phối hợp đồng bộ theo quy trình, không để việc nọ cản trở việc kia. Nhà thầu nề là tiền đề cho các hạng mục khác làm theo. Đơn cử như người viết chứng kiến việc nhà thầu nề sau khi dỡ cốp pha tầng lầu thì tiện thể xây trát luôn tầng đó, trong khi các bức tường ở tầng trệt chưa xây nên điện nước không thi công được dây, ống. Hay khâu hoàn thiện, nhà thầu điện lắp mặt công tắc ổ cắm trước khi sơn, nên khi sơn tường thì sơn dính bết vào mặt công tắc, ổ cắm…
Song nói gì thì nói, vẫn cần phải tin nhà thầu chuyên nghiệp. Bởi có thiết kế hoàn hảo mà không có người thể hiện đầy đủ thì thật uổng phí mọi ý tưởng. Niềm tin còn ở chỗ, nhà thầu là người trực tiếp điều hành nhóm thợ “chân lấm tay bùn”, ăn, ở công trình nhà mình, không tin họ thì tin ai? Nhưng niềm tin ở nhà thầu lại phải kiểm soát một cách rất thực tế, không thể mơ hồ khoán trắng mọi thứ. Về cơ bản là 3 vấn đề kiểm soát: thời gian, chi phí và kỹ thuật. Về tiến độ, thời gian thi công và kỹ thuật đều phải thể hiện rõ trong hợp đồng xây dựng giữa chủ nhà và nhà thầu. Riêng chi phí có nhiều cách tính, song kiểu gì thì nhà thầu cũng phải báo giá với dự toán chi tiết, thấy chỗ nào chưa hiểu thì cùng nhau bàn bạc, thống nhất. Kiểm soát với sự hiểu biết về đặc thù công việc của nhà thầu để mình không xử ép họ mà họ cũng không qua mặt mình được. KTS. Nguyễn Hồng Nhân - Giám đốc Công ty Tư vấn thiết kế xây dựng Eye - house Đà Nẵng chia sẻ: “Suy cho cùng làm ăn gian dối trong xây dựng, người lao động và người sử dụng công trình thiệt thòi nhất. Cho nên, tôi thường chọn thầu nhà tư nhân để dễ kiểm soát công việc. Khi hành nghề trách nhiệm, có sáng tạo thì sẽ tiết kiệm nhân công hay vật tư cho chủ nhà, rồi chủ nhà thưởng thêm, giới thiệu tiếp công trình, mình sẽ sống khỏe mà không phải băn khoăn, áy náy trong lòng”.
NGUYỄN ĐẮC