Phát triển hợp tác xã vận tải: Nhiều việc phải làm

Có tiềm năng để phát triển nhưng các hợp tác xã (HTX) vận tải trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Tại hội thảo về thực trạng và giải pháp củng cố, phát triển HTX vận tải do Liên minh HTX Quảng Nam vừa tổ chức, nhiều ý kiến cho rằng các HTX vận tải cần có chiến lược phát triển cụ thể, gắn kết với xã viên và nâng cao chất lượng phục vụ trong thời gian tới.
Thiếu và yếu

Quảng Nam có nhiều tuyến giao thông huyết mạch nối liền giữa các vùng trong và ngoài tỉnh, tuy nhiên các HTX vận tải trên địa bàn tỉnh vẫn chưa thể khai thác hết tiềm năng để phát triển. Hiện trên địa bàn tỉnh có 16 HTX vận tải, trong đó có 13 HTX đang hoạt động, 1 HTX đã ngừng hoạt động và 2 HTX từ khi thành lập đến nay không hoạt động. “Các HTX vận tải đang gặp rất nhiều khó khăn, trong đó cái khó nhất là chưa thực sự làm chủ được mà chỉ đóng là vai trò trung gian. Các HTX vận tải hoạt động chủ yếu theo mô hình dịch vụ hỗ trợ, nghĩa là chỉ cung cấp cho xã viên một số dịch vụ nhất định như đăng ký hợp đồng vận chuyển hàng hóa… Còn lại đa số phương tiện đều do xã viên làm chủ sở hữu, tự quản lý và khai thác phương tiện kinh doanh của mình, mỗi xã viên đều tự nộp thuế” - ông Võ Bảy, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết. Cũng theo ông Bảy, do xã viên làm chủ phương tiện nên HTX vận tải không thể chủ động trong việc phát triển kinh doanh. Cũng vì thế, sự gắn kết giữa xã viên và HTX rất lỏng lẻo.

Các HTX vận tải trên địa bàn hoạt động rất khó khăn. Ảnh: Công Tú

Theo đánh giá của các chuyên gia quản lý vận tải, hiện nay cung trong hoạt động vận tải đã cao hơn cầu, nghĩa là khả năng đáp ứng phương tiện đã vượt so với nhu cầu vận chuyển. Từ đó gây nên tình trạng cạnh tranh khốc liệt giữa các HTX vận tải với các loại hình doanh nghiệp tư nhân. Ông Hồ Tấn Ba, Chủ nhiệm HTX Vận tải Tam Kỳ nói: “Vốn ít, chưa thể tiếp cận các nguồn vốn vay nên việc chuyển giao công nghệ, nâng cấp phương tiện để cạnh tranh với các doanh nghiệp tư nhân là điều rất khó khăn cho các HTX vận tải hiện nay. HTX vận tải chỉ cung cấp một số dịch vụ nhất định cho xã viên, chủ yếu là các dịch vụ hành chính - pháp lý, còn các hỗ trợ dịch vụ kinh tế - kỹ thuật rất hạn chế”. Còn theo ông Võ Duy Tín, Chủ nhiệm HTX Vận tải Nam Trà My, các HTX đều có quy mô nhỏ lẻ, thiếu các nguồn lực cần thiết cũng như thiếu sự liên kết để nâng cao cạnh tranh và phát triển. “Cơ hội để các HTX vận tải tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước còn nhiều hạn chế, vì tài sản của các HTX không có hoặc không đủ cơ sở pháp lý để thế chấp vay. Nguồn nhân lực của các HTX vẫn còn thiếu và yếu, chưa đủ sự năng động để có chiến lược kinh doanh cụ thể, không xây dựng được thương hiệu mạnh nên khó lôi cuốn được khách hàng….” -  ông Tín nói.

Gắn kết HTX với xã viên

Tại cuộc hội thảo vừa qua, Liên minh HTX tỉnh cùng các sở, ban, ngành và nhiều HTX đang hoạt động cùng thảo luận và đưa ra những kiến nghị, đề xuất để phát triển HTX vận tải trong thời gian tới. Theo ông Võ Bảy, điều cần làm hiện nay là tăng cường sự hợp tác giữa các HTX vận tải với nhau, tạo nên sức mạnh tập thể để cạnh tranh với các doanh nghiệp tư nhân. “Hiện nay, sự cạnh tranh giữa các HTX đang diễn ra rất quyết liệt, dẫn đến tình trạng chồng chéo, lấn tuyến, phóng nhanh, vượt ẩu… Ngay giữa các xã viên cùng một HTX với nhau cũng có sự cạnh tranh thiếu lành mạnh thì làm sao có thể phát triển được? Chính vì vậy, cần phải tính đến phương án liên kết giữa các HTX, tạo sự phát triển hài hòa, đồng đều” - ông Bảy nói.

Vấn đề về nhân sự cũng được chú trọng trong định hướng phát triển HTX vận tải trong thời gian tới. Theo ông Hoàng Văn Thùy – Chủ nhiệm HTX Vận tải thủy bộ và du lịch Hội An, những người trong ban quản trị HTX phải năng động, dám nghĩ, dám quyết và dám làm vì lợi ích của xã viên và lợi ích đơn vị, từ đó mới tạo được sự tin tưởng đối với xã viên của mình. Ông Thùy cũng kiến nghị về việc các HTX vận tải trong tỉnh nên mở rộng luồng tuyến, đổi mới phương tiện để phát triển bền vũng hơn. “HTX vận tải cần phải mở rộng thêm dịch vụ kinh doanh, đa dạng các dịch vụ thuộc sở hữu tập thể và xem đây là nguồn thu nhập chính trong chi phí tổ chức điều hành để vừa tạo ổn định vừa tạo thêm việc làm cho xã viên. HTX cũng sẽ chủ động trong hoạt động tài chính chứ không quá phụ thuộc vào nguồn đóng góp của các phương tiện xã viên…” - ông Thùy nói thêm.

Trên cơ sở những ý kiến đóng góp của các đại diện sở, ban, ngành cũng như các chủ nhiệm HTX trên địa bàn, Liên minh HTX tỉnh cho biết sẽ phối hợp với Sở GTVT và UBND các huyện có kế hoạch giúp cho các HTX tiếp tục kiện toàn bộ máy quản lý, xây dựng các chương trình, nội dung tập huấn, đào tạo phù hợp cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo cũng như người lao động. Đồng thời cũng yêu cầu các HTX cần quan tâm, nghiên cứu xây dựng kế hoạch mở rộng ngành nghề kinh doanh, nâng cao nguồn thu nhập cho xã viên và người lao động; đổi mới, nâng cấp phương tiện và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải…

NGUYỄN DƯƠNG

NGUYỄN DƯƠNG