Ai chịu trách nhiệm đầu tư xây dựng lưới điện tại các hợp tác xã kinh doanh điện?
(QNO) - Đến đầu năm 2022, trong số 8 hợp tác xã (HTX) kinh doanh bán lẻ điện năng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có 5 HTX đã thống nhất bàn giao cho ngành điện, hiện đang phối hợp với Công ty Điện lực Quảng Nam (PC Quảng Nam) lập hồ sơ bàn giao. Hiện vẫn còn 3 HTX là Đại Quang, Đại Hiệp (huyện Đại Lộc) và Duy Sơn (huyện Duy Xuyên) không bàn giao. Một trong những vấn đề đặt ra đối với các HTX đang bán lẻ điện năng này là việc đầu tư xây dựng, nâng cấp lưới điện từ nguồn nào?
Khó khăn trong đầu tư, kêu ngành điện?
Đầu tháng 8.2022, Liên minh Hợp tác xã (LMHTX) tỉnh Quảng Nam có công văn gửi Sở Công Thương Quảng Nam, PC Quảng Nam nêu kiến nghị của HTX Dịch vụ nông nghiệp - kinh doanh tổng hợp Đại Hiệp (sau đây gọi tắt: HTX Đại Hiệp) đề cập “trách nhiệm của ngành điện (!) về đầu tư đường dây điện trung thế và trạm biến áp trên địa bàn xã Đại Hiệp, huyện Đại Lộc”.
Vì sao kiến nghị ngành điện đầu tư? Theo Sở Công Thương Quảng Nam, HTX Đại Hiệp đang quản lý, vận hành 27,5km đường dây hạ áp (trong đó REII đầu tư bàn giao là 10,5km); 3.165 công tơ 1 pha và 72 công tơ 3 pha. Lợi nhuận hoạt động điện lực sau thuế của HTX năm 2020 là 532,9 triệu đồng, năm 2021 là 452,7 triệu đồng.
Tỷ lệ tổn thất điện năng của HTX Đại Hiệp hiện nay là rất cao: năm 2020 là 9,29%, năm 2021 là 9,31%. Trong 2 năm (2020 và 2021), HTX chỉ đầu tư 161 triệu đồng thay thế 910m dây trần (hạ thế) AC bằng cáp vặn xoắn. Đây là mức đầu tư nâng cấp, cải tạo lưới điện rất ít, theo đánh giá của Sở Công Thương.
Cũng theo Sở Công Thương Quảng Nam, qua kiểm tra hồi cuối năm 2021, các HTX (trong đó có HTX Đại Hiệp), hiệu quả kinh doanh điện năng thấp, chênh lệch giữa chi phí mua điện và bán điện chỉ đủ trả chi phí cho đội ngũ quản lý vận hành và chi phí quản lý; lợi nhuận rất ít không đủ để trích khấu hao để sửa chữa, nâng cấp, đầu tư xây dựng mới hoặc khắc phục sự cố do thiên tai, bão lũ gây ra. Về lưới điện “đường dây hạ thế của HTX dài, tiết diện nhỏ nhưng đầu tư nâng cấp, cải tạo lưới điện hằng năm của các HTX rất ít dẫn đến tổn thất điện năng cao, chất lượng điện chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất, sinh hoạt, dịch vụ của người dân”.
Trách nhiệm đầu tư, nâng cấp lưới điện do HTX quản lý, kinh doanh điện
Trong văn bản báo cáo của UBND huyện Đại Lộc gửi UBND tỉnh Quảng Nam ngày 11.6.2021 có nêu: “HTX Đại Quang và HTX Đại Hiệp đã cam kết tự chịu trách nhiệm trong quá trình hoạt động kinh doanh điện, đảm bảo nguồn vốn khắc phục kịp thời những thiệt hại, rủi ro xảy ra do mọi nguyên nhân”.
Ngày 29.3.2022, UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản số 1824/UBND-KTN về hoạt động điện lực trong lĩnh vực sản xuất, phân phối và bán lẻ điện của các hợp tác xã trên địa bàn tỉnh. Trong đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND các huyện Đại Lộc, Duy Xuyên “đôn đốc, chỉ đạo các HTX trích khấu hao để đầu tư duy tu, sửa chữa, nâng cấp hệ thống điện do HTX quản lý để đảm bảo tiêu chí 4 về điện và đảm bảo nhu cầu cấp điện cho nhân dân; đồng thời, tăng cường công tác an toàn, tuyên truyền vận động củng cố đường dây điện sau công tơ về đến hộ sinh hoạt để đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão”.