Giữ đất làng Triêm Tây
Thôn Triêm Tây ở xã Điện Phương (Điện Bàn) không chỉ là một rốn lũ mà còn là vùng sạt lở trầm kha ở vùng hạ lưu sông Thu Bồn từ hàng chục năm nay. Thêm vào đó, nạn khai thác cát trái phép đã khiến cho hàng chục ngôi nhà, vườn tược khu vực này bị cuốn phăng theo dòng chảy. Từ khi dự án Làng du lịch sinh thái Triêm Tây do kiến trúc sư - viện sĩ Bùi Kiến Quốc (Việt kiều Pháp) triển khai ở Triêm Tây, cùng với nỗ lực ngăn chặn nạn khai thác cát trên sông Thu Bồn, tình trạng sạt lở đã cơ bản được khắc phục. Không những vậy, đất nơi ven sông bị cuốn đi, nay dần được bồi lấp lại và chủ nhân của dự án Triêm Tây đã bắt đầu xây dựng một hai ngôi nhà chống xói lở, chống bão lũ mang tính thí điểm sát bờ sông bằng những biện pháp đơn giản đến không ngờ.
 |
| Ngôi nhà do ông Bùi Kiến Quốc xây dựng ở Triêm Tây.Ảnh: T.Đ.T |
Thoạt tiên, kiến trúc sư - viện sĩ Bùi Kiến Quốc lợi dụng mùa nước cạn, dùng bao cát chồng lên nhau, đóng cọc tre bảo vệ để ngăn lở, đổ thêm đất bên trong và trồng các loại cỏ có bộ rễ sâu để giữ đất. Nơi nào đất ổn định thì trồng tre. Từ bờ dựng bao cát, những đoạn tre ngắn là là trên mặt nước được kết nối với một hàng rào tre phía mặt nước chừng 2m giúp phá những đợt sóng ập vào, ngăn chặn xói lở và tạo điệu kiện để cát bồi thêm. Chỗ nào cát bồi vào, được trồng loại cỏ vetiver để giữ đất. Mỗi bụi cỏ trồng cách nhau 30cm. Đây là loại cỏ chống xói lở rất hiệu quả đã được sử dụng chống lở tại các vị trí ta-luy dương trên đường Hồ Chí Minh do có bộ rễ rộng và bám sâu trong đất.
Trên khoảng đất “giành được của thủy thần”, ông Bùi Kiến Quốc xây dựng một ngôi nhà hai tầng trên mặt bằng 30m2, trụ dầm bê tông, bên dưới thả trống, chỉ dành độ 6m2 xây dựng nhà vệ sinh bằng gạch thẻ. Mùa đông, đây là nơi có thể trú ẩn an toàn trước những cơn bão lớn. Tầng trên là một phòng ngủ, nhà bếp, phòng khách nhỏ. Với vốn đầu tư khoảng 100 triệu đồng, thi công trong 6 tuần lễ. Với công trình này, ông Bùi Kiến Quốc cho hay, “không còn lo sạt lở và cả bão lớn nữa!”.
Hiện nay, cạnh ngôi nhà, ông Bùi Kiến Quốc tiếp tục thi công rào chắn sóng, đóng cừ tre giữ đất và trồng cỏ chống lở để tiếp tục xây dựng thêm một ngôi nhà khác rộng hơn 50m2. “Ngoài công năng đón du khách đến homestay ở Triêm Tây, đây còn là mô hình trình diễn nhà chống sạt lở để những ai quan tâm có thể đến tham quan, ứng dụng…” - ông Quốc chia sẻ. Mô hình giữ đất làng ở Triêm Tây của ông Bùi Kiến Quốc là một trường hợp điển hình chống xói lở vừa kết hợp kinh nghiệm dân gian và hiện đại, lại ít vốn đầu tư, có thể nhân rộng ở những vùng có địa hình thích hợp.
TRƯƠNG ĐIỆN THẮNG