Gia đình tuồng Diệu Thông
Gia đình nghệ sĩ Ngọc Huệ - Diệu Thông đã lặng lẽ giữ lửa tuồng trải qua 2 thế kỷ với nhiều thăng trầm trong cuộc sống….
Hồi nhỏ, mỗi lần sân bãi làng có gánh tuồng của vợ chồng ông Ngọc Huệ (nghệ danh Ngọc Sơn) - bà Nguyễn Thị Thông (nghệ danh Diệu Thông) từ Tam Kỳ lên biểu diễn, là một lần tâm hồn trẻ thơ tôi như mở hội. Hồi ấy, chẳng hiểu tuồng là gì nhưng cứ ngồi chăm chú xem các diễn viên làm quan làm tướng trên sân khấu. Càng thích hơn, cứ sau mỗi câu hát của vợ chồng ông bà Diệu Thông, từ phía dưới ông bà Tư Yến - một gia đình giàu có xóm Chợ - cầm một bị tiền đồng vải rào rào lên sân khấu để tưởng thưởng.
 |
| Thu Trang, con gái nghệ sĩ Diệu Thông, biểu diễn một trích đoạn tuồng. |
Giờ đây, gánh tuồng Tam Kỳ chỉ còn bà Diệu Thông và lớp diễn viên mới là những con trai, con gái. Ông Ngọc Huệ mất năm 1983 sau một thời gian đi diễn và lâm bệnh, bà Diệu Thông một nách nuôi 9 người con. Những năm ấy, đời sống khó khăn, thu nhập lại chỉ trông vào gánh tuồng, nhiều người phải tìm công việc khác để nuôi gia đình… nhưng bà Diệu Thông vẫn cố giữ. Kiên trì bám trụ sân khấu và từng bước đào tạo, bà đưa những người con lớn như Nguyễn Ngọc Việt, Nguyễn Thị Phụng… tập tành những vai đơn giản như quân lính, người hầu. Vừa say nghề, họ vừa “chiến đấu” với những trào lưu giải trí mới đang lấn át. Rồi các con của bà cũng dần chững chạc trên sân khấu, những vai phụ trao lại cho thế hệ đàn em như Nguyễn Ngọc Hoàng, Nguyễn Thị Thu Trang, Thu Trinh, Thu Thu, Ngọc Hùng… Không phụ tấm lòng của mẹ, 9 người con trong gia đình tuồng ấy nối tiếp nhau bước lên sân khấu và khẳng định tài năng bằng những bằng khen, huy chương tại các hội thi, liên hoan sân khấu không chuyên trong tỉnh.
| “Nếu mỗi địa phương ở Quảng Nam cố gắng duy trì một câu lạc bộ, hoặc một đoàn tuồng bán chuyên nghiệp như Duy Xuyên, thì không lo gì tuồng mai một. Tuy những diễn viên trong gia đình tuồng Sông Thu đều không chuyên, nhưng ở họ có cái tình yêu tuồng say đắm. Tình yêu ấy được hun đúc bởi truyền thống gia đình và sự yêu thương, bảo bọc của những người dân lao động”. (NSND TRầN ĐÌNH SANH, nguyên Giám đốc Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh) |
Năm 1997, Hội bảo trợ tuồng Duy Xuyên thành lập câu lạc bộ tuồng. Cảm cái niềm đam mê tuồng hết mực của ông Nguyễn Quỳnh - Chủ tịch Hội bảo trợ, mẹ con nghệ sĩ Diệu Thông về “đầu quân” cho câu lạc bộ. Từ đây Duy Xuyên trở thành quê hương thứ hai, nơi để mẹ con bà thăng hoa. Khi Câu lạc bộ tuồng Duy Xuyên đổi tên thành Đoàn tuồng bán chuyên nghiệp Sông Thu, cũng là lúc mẹ con nghệ sĩ Diệu Thông ghi dấu ấn bằng vở diễn “Lữ Bố hý Điêu Thuyền” tại Liên hoan sân khấu tuồng chuyên nghiệp toàn quốc năm 2003 với 2 HCV, 1 HCB cá nhân. Gia đình nghệ sĩ đặc biệt này cũng được trao HCV khi có đến 7 diễn viên thể hiện xuất sắc trong một vở diễn. Gia đình Diệu Thông trở thành “con cưng” của người dân say mê tuồng Duy Xuyên. Ông Nguyễn Một (xã Duy Châu) kể: “Rất nhiều lần mưa bão, chúng tôi phải chèo ghe vượt sông đưa mẹ con chị Diệu Thông lên ở trên khu vực cao ráo. Cứ đến bữa trưa, tối, vợ tôi lại nấu cơm mang qua tiếp tế cho đoàn”.
Năm 2006, trong một lần đi biểu diễn, nghệ sĩ Diệu Thông đột ngột qua đời ở tuổi gần 70, để lại bao tiếc thương cho người yêu tuồng. “Chúng tôi và gia đình đã tiến hành làm hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu nghệ nhân cho chị Diệu Thông, mọi chuyện đang được xúc tiến thì chị lại ra đi” - ông Nguyễn Quỳnh xúc động. Những người con trong gia đình tuồng Diệu Thông giờ đây lại trở thành trụ cột của Đoàn tuồng Sông Thu. Với cương vị trưởng đoàn, chị Nguyễn Thị Thu Trang (người con gái thứ 5) đã cùng anh em quyết tâm theo đuổi nghiệp diễn.
ĐẶNG TRƯƠNG KHÁNH ĐỨC