Tấm huy chương
Có đến 70 tấm huy chương vàng, bạc được trao tối 26.5 để khép lại hơn một tuần công diễn của 11 đoàn tuồng, dân ca kịch trên đất Quảng Nam, ấy là chưa kể 4 giải thưởng dành cho đạo diễn, nhạc sĩ, họa sĩ, tác giả kịch bản. Tâm thế của người dự thi là mong bộc lộ tài năng, để được hội đồng giám khảo ghi nhận và “cụ thể hóa” qua các giải thưởng. Nhưng đại diện hội đồng giám khảo cuộc thi sân khấu tuồng - dân ca chuyên nghiệp toàn quốc năm 2013 lại không hẳn đã nghĩ vậy.
Với lối nhận xét dí dỏm nhưng sắc sảo, PGS. Tất Thắng - chủ tịch hội đồng giám khảo cuộc thi đã dành một phần ngắn trong bài tổng kết để “nói với các em diễn viên”. Nhà lý luận phê bình sân khấu, nguyên Tổng Biên tập tạp chí Sân khấu ấy đã nói về tình trạng sân khấu chuyên nghiệp đang có xu hướng nghiệp dư, về xu thế lễ hội hóa sân khấu, về cấu trúc phi trò diễn… Nhưng đọng nhất vẫn là những tâm sự của ông về huy chương. Ông bảo, vẫn biết tấm huy chương tại các hội diễn, cuộc thi sẽ giúp nghệ sĩ trong việc lập hồ sơ phong tặng danh hiệu sau này. “Nhưng càng chen vào tìm huy chương, chúng ta càng dễ sa vào tính nghiệp dư, và vì thế càng dễ tuột mất huy chương”, PGS. Tất Thắng nói về cái vòng lẩn quẩn của tấm huy chương.
Tựu trung, ông chủ tịch hội đồng giám khảo ngụ ý về tính say nghề, về niềm đam mê, về ngọn lửa nơi trái tim mỗi nghệ sĩ chuyên nghiệp.
Nếu ai dự khán đêm bế mạc hội thi, sẽ nhận ra cách “kính thưa” khá lạ của ông chủ tịch hội đồng giám khảo trước khi trình bày phần nhận xét của mình. Ông “kính thưa” các diễn viên, nghệ sĩ và khán giả trước, mãi rồi mới đến “kính thưa” lãnh đạo tỉnh và Bộ VH-TT&DL. Cũng như cách khen ngợi đặc biệt của hội đồng giám khảo về “một số cái mới” (từ đề tài được khai thác, khám phá, sáng tạo đến những mảng đề cập như S.O.S chạy chức, loạn luân, suy đồi nhân cách…), nhưng vẫn không né tránh khi bàn thẳng về những khiếm khuyết bộc lộ về nỗi lo tha hóa sân khấu tuồng, dân ca kịch. Tất cả vấn đề nảy sinh, đều dồn nén cả vào một vị trí giữ vai trò tiên quyết: người nghệ sĩ.
Tấm huy chương mà người nghệ sĩ của sân khấu chuyên nghiệp cần hướng đến, không phải làm thành tích được long trọng xướng danh và trao tặng sau mỗi cuộc thi nào đó, mà đôi khi lại chờ ở chặng cuối của hành trình cống hiến không mệt mỏi.
CHU THỤY