Thầu đâu tím trắng bời bời…
Tôi lại trở về cái làng nhỏ bé của quê hương rơm rạ đã nuôi mình từ tấm bé. Đi trên con đường ngoằn ngoèo, nho nhỏ chạy dọc triền sông Thu Bồn rợp bóng tre xanh râm mát, lòng tôi ngổn ngang bao nỗi tâm tư.
Làn gió từ xa ùa tới xào xạc lũy tre và đâu đây thoang thoảng mùi hăng hắc rất lạ mà chốn thị thành ít có hương vị này. Ngước nhìn lên mấy cây thầu đâu trước ngõ, tôi nhận biết cái mùi ngai ngái ấy được tỏa ra từ trên ngọn cao.
Mấy cây thầu đâu gốc sần sùi, già nua trước ngõ trong những tháng ngày đông giá rụng trụi lá, thân cành khô khốc, khẳng khiu làm cho người ta cứ tưởng cây bị chết đứng mà giờ đây đã phủ màu xanh rì ngút ngát.
Thông thường hoa thầu đâu nở rộ tháng ba nhưng năm nay còn độ Giêng, Hai mà hoa đã phủ kín. Từng chùm hoa tim tím tí xíu đung đưa nhịp nhàng theo những cơn gió nhẹ đã gợi cho tôi bao nỗi nhớ mênh mang.
Cũng vào giữa mùa thầu đâu nở năm nào, tôi xa nhà ra Đà Nẵng. Ngày ấy, vai mang chiếc ba lô với vài bộ quần áo cũ rích, mẹ tiễn tôi ra đầu ngõ, móc túi áo đưa tôi mấy tờ tiền làm lộ phí. Mắt bà ngân ngấn nước đã làm cho đôi mắt của tôi cũng cay xè. Thỉnh thoảng những cánh hoa thầu đâu rơi nhè nhẹ, bu bám trên mái tóc của tôi, bà lấy tay phủi phủi…
Trưa làng quê tĩnh lặng. Thi thoảng mới có tiếng xành xạch vài chiếc xe máy chạy qua con đường trước nhà rồi không gian trở lại im ắng. Chú trâu đen trũi nằm phủ phục dưới gốc thầu đâu phe phẩy đuôi xua đuổi ruồi nhặng, mồm trệu trạo nhai lại.
Những chú chim sâu bé tẹo cứ kêu chích chích, nhảy nhót trên từng chùm hoa để tìm sâu bọ càng làm cho cảnh trưa chốn quê thật yên ả, thanh bình. Khi đom đóm lập lòe quanh vườn, tiếng tu hú sau đồi sim cằn cỗi vọng lại rời rạc thì hoa thầu đâu bắt đầu tàn lụi, để lại trên các chùm hoa ấy lú nhú vô vàn quả non tơ.
Chim sẻ, chim dồng dộc tha rác từ đâu về xây tổ trên các cành cây um tùm lá biếc. Nếu ai đã từng thấy tổ chim dồng dộc rồi mới biết loài chim hoang dã thường kiếm ăn ở các bãi lau sậy ven sông này chính là những “kiến trúc sư” kiêm “người thợ” lành nghề đầy tinh xảo.
Chúng đan tổ vô cùng kỹ thuật, bố trí tổ có chỗ đẻ trứng, có “cửa vào, lối thoát hiểm”. Phía bên ngoài còn làm “chiếc võng” để con tập bay khi quay về đậu đỗ. Tổ chim dồng dộc treo lơ lửng, đung đưa trên các cành cây nên rất dễ thấy. Đợi khi nghe có tiếng chim non ríu rít, tôi sè sẹ trèo lên cây thầu đâu gỡ tổ, bắt chim non để nuôi làm cho mẹ không biết bao lần rầy la.
Tôi trải những bước chân trên con đường làng thân thương có những hàng thầu đâu già như để được đội những vòm hoa tím ngắt ở trên đầu. Dưới mặt đường, hoa thầu đâu cánh trấu vẫn rơi rụng bời bời trong nắng ấm. Màu tím trắng u buồn pha lẫn mùi hương đăng đắng ẩn khuất sự xót xa của hoa càng dội vào lòng những đứa con xa quê bao nỗi niềm thương nhớ…