Quê tôi mùa lũ
Tháng Chín, mưa ngút ngàn. Cánh đồng trắng xóa, đục ngầu nước lụt, đục như ánh mắt mỏi mòn của bao người dân quê tôi.
Mùa đến, lũ réo quanh nhà. Lũ sục sôi khắp ngõ. Chẳng còn dịu dàng như thu vốn dĩ, chẳng báo trước điều gì. Cả làng gồng mình chống đỡ, đón những dòng nước cuồn cuộn, những cơn gió rít tốc mái nhà. Kèo cột cũng oằn mình, kêu răng rắc. Có khi chỉ một đêm thôi, lũ đã cuốn trôi tất cả, không kịp trở mình.
Lũ tràn lên khắp xóm làng, băng qua những thửa ruộng chưa kịp gặt về nhà. Nước xô lúa mà đi, lúa ngập mình trong nước. Mưa gió ầm ì, nước nổi lên loang loáng. Mấy chị em tôi giúp bố mẹ khuân vác đồ đạc lên gác xép nhỏ. Và cho dù thế nào thì mẹ vẫn luôn dặn chúng tôi rằng phải bọc sách vở trong túi ni lon kỹ nhất, áo quần ướt rồi sẽ khô, nhưng sách vở ướt là không dùng được nữa đâu con ạ. Mẹ bao giờ cũng vậy, cho dù nghèo đến mấy cũng đặt việc học hành của chúng tôi lên hàng đầu. Sau khi đã thu dọn đồ đạc xong, cả nhà ngồi xúm lại trên cái gác nhỏ, nhìn dòng nước đang dâng lên. Thỉnh thoảng nghịch ngợm, chúng tôi lại khua chân xuống nước và tưởng tượng đang chèo thuyền trên sông.
Mùa mưa năm nào mẹ tôi cũng chuẩn bị mấy hũ muối mè hay đậu phụng để ăn dần. Tôi thích nhất là cảm giác cả nhà ngồi quây quần bên cái mâm, mà trên đó chỉ có nồi cơm nóng hổi được nấu từ những thanh củi thấm ướt, khói bay mù mịt, phải khó khăn lắm mới nấu chín được, và rang một bát mè nhỏ. Chỉ có vậy thôi mà mấy chị em chúng tôi ăn đến hạt cuối cùng. Cho đến tận bây giờ, khi cuộc sống đã có phần đủ đầy, thì đối với tôi, không có bữa cơm nào ngon như bữa cơm những ngày lụt. Có lẽ, vì dẫu rằng ngoài kia bão dông lạnh lẽo, nhưng trong căn nhà nhỏ bé đơn sơ này, nồi cơm nóng và tình cảm gia đình thân thương đã đủ sưởi ấm mọi người.
Thường thì những ngày sau trận mưa xối xả, nắng có phần chói chang hơn và trong vườn nhà, cây cối đều ngã rạp xuống, những ổi, khế, mãng cầu, bòng bưởi... rụng tả tơi dưới đám đất bùn. Mấy chị em thi nhau đi nhặt những quả chín để ăn. Thảng hoặc có bầy kiến con lần tìm lối mòn cũ, nháo nhác tìm nhau. Mẹ hối hả ra đồng, lúc này nước đã rút đi một phần, trồi lên những bờ cỏ nhấp nhô. Mẹ cố mót một ít niềm vui trên những bông lúa còn sót lại. Cánh đồng trở nên rộng rãi, đặc quánh, ẩn kín những nỗi niềm. Cha trũng sâu hốc mắt, ném ánh nhìn về phía xa xa. Bông lúa chưa kịp chín rồi đi theo dòng nước, bỏ lại cánh đồng trơ vơ giữa trời, cô đơn và im vắng...
Mùa đi tháng đến, có khi không hẹn cũng lên, người dân quê tôi đã quen với lũ lụt, với những mất mát, đau thương, như là lẽ thường nhiên trong cuộc sống. Vẫn luôn nói với nhau rằng chớ than phận khó ai ơi, còn da lông mọc còn chồi nảy cây.
Và... có những sáng mai thức dậy sau đêm mưa dài, tiếng chim vẫn lanh lảnh hót ríu ran. Thoảng trong gió thu, mùi hương cau ngan ngát, mùi khoai nướng, ngô rang theo làn khói bay lên theo mái nhà... Mới hay, sau những cơn vần vũ của đất trời, làng quê bao đời vẫn bình yên đến lạ. Cây vẫn cứ đâm chồi nảy lộc và hoa vẫn nở sau vườn nhà an nhiên. Mặc gió mưa bão táp, mặc dông tố ngút trời...
CHÂU AN