Sách hướng dẫn định loại các loài rùa ở Việt Nam
Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV) và Chương trình bảo tồn rùa châu Á (ATP) vừa phát hành tập sách “Sách hướng dẫn định loại các loài rùa cạn và rùa nước ngọt Việt Nam 2022”.
Đây là nguồn tài liệu hữu ích hỗ trợ các cơ quan chức năng, trung tâm cứu hộ động vật hoang dã định dạng 26 loài rùa cạn và rùa nước ngọt bản địa tại Việt Nam. Từ đó đảm bảo điều kiện chăm sóc, môi trường tái thả phù hợp cũng như hướng dẫn quy định pháp luật và hình thức xử phạt với hành vi buôn bán rùa trái phép.
Hiện nay, hầu hết loài rùa bản địa của Việt Nam đều được đưa vào danh mục bảo vệ theo quy định của pháp luật. Trong số 26 loài rùa phân bố tự nhiên tại Việt Nam, có 8 loài bị cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.
Ngoài ra, 24 loài rùa của Việt Nam cũng được liệt kê trong các Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) đòi hỏi phải được cấp phép khi buôn bán, vận chuyển quốc tế.
Cùng với đó, Sách đỏ về các loài nguy cấp của Liên minh Quốc tế bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (IUCN) cũng phân loại 23 loài rùa của Việt Nam ở mức độ nguy cấp và cực kỳ nguy cấp.
Bà Bùi Thị Hà - Phó Giám đốc ENV, chia sẻ: “Dù được pháp luật bảo vệ nhưng hầu hết loài rùa bản địa của chúng ta đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên. Chúng tôi hy vọng với sự hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật, các nhà hoạch định chính sách cũng như sự ủng hộ của cộng đồng, có thể phục hồi và bảo vệ các loài rùa hiệu quả”.
Từ năm 2018 đến nay, Phòng Bảo vệ động vật hoang dã của ENV đã ghi nhận hơn 1.890 trường hợp vi phạm (bao gồm 2.644 hành vi vi phạm cụ thể) liên quan đến các loài rùa cạn và rùa nước ngọt. Cùng với đó là hơn 3.500 cá thể rùa được giải cứu từ 475 vụ bắt giữ vi phạm.
Riêng trong năm 2021 đã có 1.071 cá thể rùa còn sống được giải cứu từ 79 vụ vi phạm bao gồm nhiều loài nguy cấp, quý hiếm. Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2021 và 2022, nhiều mức án nghiêm khắc từ 9 tháng lên tới 10,5 năm tù được áp dụng với các đối tượng buôn bán rùa trái phép cũng đã cho thấy những nỗ lực đáng kể trong công tác đấu tranh, ngăn chặn tình trạng buôn bán rùa trái phép.
Bản in “Sách hướng dẫn định loại các loài rùa cạn và rùa nước ngọt Việt Nam 2022” đã được phát hành rộng rãi tới các cơ quan trung ương và địa phương như sở NN&PTNT, sở TN-MT, chi cục kiểm lâm các địa phương, một số trường đại học và các trung tâm cứu hộ động vật hoang dã. Bên cạnh bản trực tuyến, cá nhân hay các đơn vị có thể nhận bản in bổ sung từ ENV hoặc Chương trình bảo tồn rùa châu Á.