Tóp mỡ ngày mưa dông
Chẳng biết tự bao giờ, trong tiềm thức của tôi món tóp mỡ giòn rụm đã trở thành “món nhớ, món thương” không dễ gì thay thế, dẫu có bao nhiêu của ngon vẫn không bằng món dân dã má nấu từ hồi xửa hồi xưa.
Từ phía góc trời xa mây kéo về bao trùm cả thành phố. Mưa! Mưa xối xả. Ngày đầu hạ, những cơn mưa dông thường đến bất thình lình, lại rất to. Cứ mỗi lần trời chuyển mưa dông thế này lại thấy thèm thèm, nhơ nhớ món ăn má thường nấu ở quê - tóp mỡ rang.
Không cầu kỳ, từng miếng tóp mỡ béo ngậy, thêm vị thơm nồng của tỏi, vị cay của ớt, hòa quyện lại với nhau, giòn tan trong miệng như xóa đi cái lạnh chiều mưa xứ núi, sưởi ấm cả những trái tim người xa quê mỗi khi nhớ về.
Tôi không biết những năm tôi còn là một đứa con nít, ở vùng miền khác có món tóp mỡ như ở vùng nông thôn, miền núi xứ Quảng của tôi không. Chỉ biết rằng hễ những ngày trời chuyển mưa dông, tóp mỡ không thể thiếu trong chái bếp. Mỡ heo sau khi mua về đem rửa sạch với nước muối, sau đó chần qua nước sôi cho săn lại, vớt lên xả lại bằng nước lạnh cho sạch, để ráo nước, xắt hạt lựu.
Tiếp đó, cho toàn bộ phần mỡ heo đã xắt vào chảo, để vừa lửa rồi đảo đều tay để phần mỡ ra từ từ, đảo cho đến khi tóp mỡ vàng đều và săn lại thì vớt ra. Phần nước mỡ còn lại trong chảo để cho thật nguội rồi cho vào hũ bảo quản, dùng để kho cá, khử nén thay cho dầu ăn.
Những miếng tóp mỡ có khi bị rán kiệt, vàng ruộm chỉ còn bé tý có thể ăn liền hoặc để dành ăn dần. Cứ đơm cơm nóng đầy chén, thêm ít tóp mỡ lên trên, chan ít nước mắm cay ngọt. Lùa một miếng cơm thật lớn, nhắm mắt nghe vị ngọt của cơm hòa quyện với vị mằn mặn, thơm bùi, béo béo, giòn giòn của tóp, ăn đến bữa thứ bao nhiêu cũng không biết chán.
Thỉnh thoảng chị em tôi vẫn gắp tóp mỡ ăn vụng vì thèm. Tóp mỡ còn có thể trở thành nguyên liệu cho nhiều món ngon khác nhau như tóp mỡ kho cá, tóp mỡ rang muối ớt, tóp mỡ xào dưa, tóp mỡ rim cà chua, tóp mỡ xào hành lá.
Có những lần ba đi tát mương được nhiều cá tràu, cá rô. Má làm sạch cá, ướp thấm thía rồi mở vại dưa cải muối, múc ra cả bát. Quê tôi đất trồng cải hợp, nên má trồng cả vườn cải vừa lấy củ vừa lấy lá làm dưa muối cải thiện thêm bữa ăn gia đình. Những vại dưa được má cẩn thận cất ở nơi khô ráo, có nắp đậy tránh bụi bẩn bên ngoài, chừng một tuần mở nắp ra dưa dậy mùi chua là được.
Vì “mát tay” nên dưa má muối bao giờ cũng ngả sang màu vàng ruộm, giòn, chua ngọt dễ chịu. Má xếp một lớp dưa cải dày ở đáy nồi rồi mới cho cá vào và không quên thêm vài thìa tóp mỡ trước khi bắc lên bếp kho.
Cá kho bếp củi sôi liu riu, hương thơm tỏa ra khắp gian bếp nhỏ. Má cứ om thật nhỏ lửa đến khi cá nhừ xương, cạn nước, khô quện nồi. Ai đi ngoài ngõ gặp lúc má kho cá với tóp mỡ thế nào xuýt xoa “nhà nào nấu món gì mà thơm ngon, ăn sang quá!”.
Tóp mỡ đã “hồn nhiên” đi vào cuộc sống của người quê tôi, là hương vị dân dã mà ai đã từng gắn bó chắc khó quên. Chiều nay trời mưa, tôi gọi điện về nhà bảo dù không ngon bằng má nhưng nhất định phải ra tay làm món ruột. Và rồi sau một hồi loay hoay trong bếp, tóp mỡ hoàn thành thơm thiệt là thơm, tôi cứ hít hơ hít hà rồi vội vàng thưởng thức cho vơi nỗi nhớ quê mà không cần để ý các món khác.