Gật gù cá đối kho dưa
Cá đối thân dài, tròn, vảy bạc, vây không sắc nhọn, thường sinh sống ở vùng biển gần bờ, nhất là cửa sông, lạch, đầm phá. Các vùng nước mặn pha ngọt như Cửa Đại (TP.Hội An), Cửa Lở, cửa An Hòa (Núi Thành) được cho là xứ sở của cá đối.
Cá đối sinh sản rất nhanh, chóng lớn, đi kiếm ăn từng đàn nên việc săn bắt không khó. Vì thế nên bất kể mùa nào trong năm, hễ ghé vào hàng cá ở các chợ vùng ven biển vẫn có cá đối bày bán.
Ngư dân miền biển bắt cá đối bằng nhiều cách như cất rớ, rọ, te xúc, giăng lưới khi sóng yên, biển lặng. Việc bắt cá đối còn có một kiểu câu không giống với bất cứ loài cá nào, có thể gọi là độc nhất vô nhị. Đó là dùng một cái chai nhựa nhỏ, kẹp miếng chì rồi buộc dây cước với cái ống quấn để thu dây.
Mỗi lần câu chỉ cần xúc muỗng bột mì đổ vào chai nước, khuấy đều, trắng như sữa rồi ném xuống biển. Những con cá đối háu ăn khi thấy chai chứa nước bột mì trắng xóa thì chúng sẽ chui ngay vào. Điều rất lạ là loài cá đối đã vào trong chai rồi thì chúng cứ nhằm phía trước mà tông thẳng chứ ít khi lui trở ra phía miệng chai.
Mỗi lần cá rúc vào chai chúng sẽ làm động dây cước đang cầm trên tay, người câu ung dung quấn cước từ từ để kéo chai lên. Có khi cá đối nhiều, chúng tranh ăn chui vào cùng lúc hai, ba con nằm cứng ngắc trong chai trông thật thích thú.
Cá đối câu bỏ vào giỏ lưới ngâm nước, khi mang ra chợ chúng vẫn còn nhảy tưng tưng, làm cho các chị, các mẹ nội trợ phải để mắt tới. Chính vì vậy mà cá đối câu chai bao giờ cũng là sự lựa chọn trước tiên của những người đi chợ.
Cá đối không hiếm nên giá không đắt, có người mua vài ký cá đối mang về đánh vảy, xẻ ruột, cắt bỏ đầu, trộn với các thứ gia vị thơm cay cùng với vài lạng thịt heo nạc rồi xay nhuyễn, làm từng lát chả thả vào nồi nước sôi tỏa mùi thơm phức. Cá đối loại nhỏ ngoài việc làm chả ra còn có thể để nguyên con, y vảy bạc chiên xù giòn rụm chấm nước mắm tỏi ớt thì có mấy ai chê.
Theo kinh nghiệm của người sành ăn thì những con cá đối to bằng cổ tay không nên chế biến món chả và chiên giòn mà phải kho với dưa cải hoặc dưa gang muối mới ngon.
Để có món này, trước hết, cá được đánh vảy, làm ruột, rửa thật kỹ để khỏi bị hôi rong. Dùng dao, thớt cắt từng lát cá ướp thấm gia vị, châm nước mắm vừa ăn, đổ vào nồi chiên sơ cho cá đổi màu thì rót nước sôi để nguội vào nồi kho chín. Sau cùng là dưa cải hoặc dưa gang muối xắt lát cho vào nồi cá kho đang sôi, đậy vung um một lúc thì nhắc ra khỏi bếp.
Thịt cá đối kho dưa trắng chắc, ít xương, thấm đượm mùi vị cay nồng của tiêu, tỏi làm cho mâm cơm gia đình thêm phần ấm áp. Cá đối kho với dưa cải, dưa gang muối béo ngậy, thơm ngon được người ăn khó tính đến mấy cũng không thể từ chối nhưng cũng có nhiều người lại ghiền dưa cải, dưa gang kho hơn cá đối, bởi mùi vị của cá đối được hòa trộn vào những lát dưa cải, dưa gang muối chua, cay, lạ miệng làm cho người ăn càng thích thú món dân dã này.