Gỏi cá tràu chuối cây
Mỗi lần đi nhà hàng, quán ăn sang trọng, tôi vẫn thường hay cố ý nhìn vào thực đơn tìm các món từ cá tràu. Có đến hàng chục món cách điệu như cá tràu nướng ống tre, cá tràu chiên xốt me, cá tràu hấp nước dừa…
Nhưng đảo mắt tìm hoài vẫn không thấy món gỏi cá tràu chuối cây. Là tôi nhớ, món gỏi cá tràu chuối cây của ba tôi, mẹ tôi thuở nào. Thế mới biết, có những món ngon chỉ có thể tìm thấy ở nơi duy nhất, đó chính là quê hương của mình, nơi nuôi ta lớn trong những ngày cơ cực.
Hồi trước, cá đồng nhất là cá tràu nhiều vô kể, chỉ cần ba tranh thủ xuống chặn mấy rãnh nước là đã thấy cá tràu. Thịt cá tràu đồng con nào cũng trắng phau, ngọt lịm, giàu chất dinh dưỡng nên dễ chế biến thành nhiều món ngon.
Má thường chế biến các món đơn giản như làm sạch cá, nướng mọi chấm nước mắm chua ngọt hoặc muối tiêu kèm rau răm. Muốn thưởng thức vị đậm đà thì có cá tràu kho, um, nấu canh chua thơm nức mũi.
Nhưng với tôi ngon “nhất xứ” phải kể đến món cá làm gỏi với chuối cây. Hồi trước phải thật hiếm mới được má ra tay chuẩn bị món này. Má bảo gỏi cá tràu không chỉ công phu mà tốn nhiều nguyên liệu, lại chỉ như một món ăn chơi không thể ăn kèm với cơm như món cá tràu kho, um.
Nhưng phải nói, gỏi cá tràu chuối cây lôi cuốn người thưởng thức không chỉ nhờ thịt cá ngọt, béo, những sợi chuối sừn sựt, mặn mà và đậm đà hương vị tự nhiên mà còn có sự phối hợp tinh tế giữa gia vị và nhiều nguyên liệu.
Cá mang về nhanh tay trống nước vào thùng để thải bớt chất bẩn trong ruột, sau đó đánh vảy rửa sạch, giữ lấy bộ lòng. Dùng muối rửa sạch hết nhớt. Tiếp tục cho vào xoong để luộc chín, sau đó vớt cá ra, để nguội và dùng dao nhỏ lóc hết thịt ra khỏi xương.
Chuẩn bị sẵn gia vị như hạt nêm, muối, mì chính, nước mắm, tiêu và ớt giã nhỏ trộn đều vào thịt cá, ướp khoảng nửa tiếng đồng hồ. Tiếp tục dùng chảo phi nén với dầu phụng cho hơi vàng là bỏ nhưn cá đã ướp vào chảo, để rim nhỏ lửa, trộn đều cho nhưn quyện với dầu phụng và nén bốc hơi thơm lừng là được.
Riêng chuối cây non, thường dùng là thân cây chuối hột non chặt sát gốc, lột bỏ bớt bẹ ngoài già, lấy phần non, dùng dao xắt mỏng, ngâm với nước pha muối cho chuối trắng. Sau đó, rửa sạch và dùng tay vắt chuối cho hết nước, khô ráo, chuẩn bị sẵn sàng. Nếu có thêm vài trái khế chua thái mỏng là đủ đầy nguyên liệu.
Bỏ cá tràu vào chuối trộn đều và gia thêm rau thơm thường là rau ngò, rau húng trắng (rau quế), hành lá xắt nhỏ và thêm vào một ít đậu phụng rang đã làm sạch vỏ lụa, chanh, ớt trái và tỏi kèm theo. Vậy là đã xong món gỏi cá tràu chuối cây dân dã mà hương vị khó quên.
Mấy hôm nay trời trở, bất chợt những bữa cơm thơ ấu ùa về. Tôi ngồi trong phố thương nhớ gỏi cá tràu chuối cây, không đơn giản chỉ là vị ngon mà con cả tâm tình của ba, của má và một miền quê xưa thanh bình...