Tràm kho thịt heo
Tầm giữa tháng 11 dương lịch, qua rồi những trận bão lũ kinh hoàng, cuộc sống dần ổn định, người dân quê tôi vào rừng kiếm lộc vừa cải thiện bữa ăn vừa tăng thêm thu nhập. Lúc này, trái tràm (quả tràm) đang vào mùa thu hoạch. Cây tràm mọc ở ven suối, quả hình đậu, lớp vỏ cứng bao bọc bên ngoài, có màu nâu bóng khi già.
Ăn tràm rất nhọc công: phải mạnh tay bóc lấy phần ruột bên trong, sau đó xắt mỏng, rửa sạch rồi luộc thật kỹ nhiều lần để không bị đắng, rồi mới mang đi chế biến thức ăn. Tràm có vị bùi, nhẫn, hơi đắng, nhiều người lần đầu ăn không quen, nhưng với người quê tôi, món này lại trở thành món... nghiện.
Heo ở quê nuôi bằng cám, chuối, nên thịt ngon, săn chắc. Mẹ chọn thịt ba chỉ đem rửa sạch, để ráo rồi xắt lát thành từng miếng vừa ăn, ướp đầy đủ gia vị. Bắc chảo lên bếp, phi nén rồi cho thịt vào kho tầm 10 phút để thấm đều, sau đó cho tràm vào xào, đổ ít nước, vặn lửa liu riu, sôi lúp xúp, sình sịch, lúc này từng lát tràm bắt đầu dậy mùi. Khi ấy, cả không gian ngậy lên mùi thơm của dầu phụng, của nghệ tươi, của nén hòa quyện cùng hương vị đặc trưng của tràm lan tỏa khắp nơi.
Nhấc nồi thịt kho tràm ra khỏi bếp, mẹ đảo đều tay, rồi bài trí ra dĩa, rắc thêm nắm lá hẹ, lá nghệ, ngò tây hoặc lá gừng đã được thái nhỏ lên trên cho đậm vị. Ngoài món thịt heo kho tràm, thì tràm trộn cải cay non ăn với nước chấm cũng là món được nhiều người ưa thích.
Tràm là thức ăn “dễ chịu” nên kho với thịt gia cầm hay gia súc cũng đều mang lại cảm giác ngon miệng. Mùa tràm kéo dài hết tháng Chạp âm lịch nên năm nào nhà tôi cũng làm mứt tràm để chiêu đãi khách mỗi độ tết đến xuân về. Hiện, tràm bán với giá 100 nghìn đồng/kg. Vì là thức ăn sạch nên tràm được nhiều người chọn làm quà biếu vừa thắt chặt tình cảm vừa quảng bá sản phẩm quê nhà.
Bởi vậy, người dân quê tôi đều thuộc nằm lòng câu nói: “Thịt heo kho với tràm rừng/Nhắc người xa xứ xin đừng bỏ quê”.