Cá kho mùa lũ
Những ngày qua mưa khắp cả nước. Đà Lạt nơi tôi ở cũng vậy. Sáng nay đi chợ mua một ít cá nục về kho sả, nước sôi, mùi thơm bốc lên khiến tôi nhớ về tuổi thơ nơi miền quê Tiên Phước… Bởi mùa đông xứ Quảng đã ăn sâu trong tiềm thức chúng tôi.
Nhớ con suối Bình An chảy ra sông Tiên vốn dĩ hiền hòa thơ mộng nhưng khi lũ lên thì nhấn chìm cả căn nhà gỗ bé nhỏ của tôi và dì. Tôi sống với dì từ nhỏ và mê những món dì nấu đậm đà chất miền Trung lúc nào không hay.
Mùa lũ là mùa tôi thường được ăn cá nục mắm kho sả. Không cần phải chợ búa gì cả. Từ tháng 3, khi mua cá nục nhí tươi xanh về muối mắm, dì để riêng một hũ. Đến mùa lũ, cá bắt đầu thấm mềm, dì lấy vài con bỏ vào nồi đất, gia vị sả ớt tiêu gừng, đường đen hay mật mía đều được.
Xứ Tiên quê tôi chuộng đường đen bát, ăn bao nhiêu cạo ra bấy nhiêu rồi kho cho tới khi cá thấm hết gia vị, khô săn lại. Vị ngọt thanh của đường mía, béo béo của cá, thơm thơm mùi mắm quyện với nhau là hương vị theo tôi đến tận bây giờ. Sau đó chỉ cần luộc một nồi rau ăn cùng là ngon “bá cháy”. Đơn giản vậy thôi là qua mùa lũ cả vài tháng. Thỉnh thoảng, tôi cũng bắt chước dì kho cá nhưng cái kiểu ham chơi lơ đễnh nên vài lần cá bị cháy. Cơ mà như vậy lại thành ra ngon, cạo phần cháy thêm vào ít cơm là no căng bụng, rồi lại ngó ra suối và nghĩ “sắp phải dọn đồ chạy lụt”...
Mùa lũ, căn nhà gỗ dì ngập một nửa hoặc có năm không thấy nóc nhà đâu, nhưng sao lúc đó không quá lo lắng. Ừ, lũ về thì chạy thôi, người ta còn cực hơn mình vì lũ cuốn mất nhà... mình đi chạy lụt mà thỉnh thoảng nghĩ lại thấy ấm áp vì tình làng nghĩa xóm lúc này trân quý biết nhường nào. Nay mưa gió ở xa quê, tôi lặng người ngồi nhớ xứ Tiên, xứ sở của yêu thương đong đầy nỗi nhớ, trong đó có món cá nục muối kho sả ngào ngạt ký ức.