Mùa cá nục
Mùa hè cũng là thời điểm vụ cá nam đang rộ. Trời càng nắng dân làm ghe mành càng trúng cá nục nhiều. Buổi sáng sớm, những chiếc ghe mành thường cập bờ với những rổ cá nục chuối tròn lẳn, tươi xanh. Cá nục là cá nổi, không có giá trị xuất khẩu, giá bán không cao nên các bà đi chợ vẫn hay gọi cá nục là cá nhà nghèo. Giá cá nục chỉ bằng 1/3 thậm chí 1/4 các loại cá khác. Ở nhiều vùng quê biển như Cù Lao Chàm, cá nục không bán ký mà bán theo đơn vị mớ hoặc rổ. Sáng sớm ra bãi Làng chờ ghe biển về, mua một rổ cá nục tươi ngon chừng vài chục ngàn. Cả nhà ăn suốt ngày, vừa nấu canh vừa kho mặn vẫn không hết.
 |
| Ghe mành cập bờ với những rổ cá nục tươi xanh. Ảnh: PHƯƠNG THẢO |
Gọi cá nục là cá nhà nghèo bởi lẽ nó gần như thích nghi được với tất cả loại gia vị và các thức nấu. Hình như không có loại cá nào có thể nấu được với nhiều thứ như cá nục. Từ canh chua cá nục, đến canh cá nục nấu với dưa hồng, khổ qua, khế, thơm cà rồi tất tần tật các loại rau có tên và không tên trong vườn nhà. Cách nấu canh cá nục khá đơn giản. Bạn chỉ cần ngắt bỏ mang, làm sạch ruột cá, rửa sơ qua rồi ướp mắm muối gia vị. Bắc nồi nước sôi lên bếp. Nước vừa sôi cho cá vào, chờ sôi lại nêm nếm vừa ăn thì cho dưa hồng hoặc khổ qua, thơm, cà, khế hoặc rau gì đó bạn thích. Sôi lại lần nữa bắc xuống. Nếu nấu với dưa hồng, khổ qua, thơm cà... thì cho thêm vào vài cọng lá hành hoặc rau quế cho thơm. Canh cá nục phải ăn nóng mới ngon. Cá nục nấu canh là món ăn khá phổ biến vào những ngày hè nóng nực của người dân miền biển ở xứ tôi. Cá nục nấu canh nước rất ngọt. Cái ngọt lừ của cá tươi mang đậm vị mặn của biển không lẫn vào đâu được.
Cá nục nấu canh ngon. Song nếu đem kho mặn thì vị ngon của loại cá nhà nghèo này như được nhân lên gấp nhiều lần. Muốn kho cá nục ngon, khi ướp gia vị nhớ bẻ thêm một vài trái ớt tươi cho vào. Nồi cá nục chín tới khô cong, nước cá màu nâu cánh gián đặc quánh xâm xấp dưới đáy nồi. Mấy lát ớt chín nẫu nằm trên lườn cá mỡ màng nhìn đã thấy muốn ngồi vào mâm ngay. Trời nắng nóng, món cá nục kho khô ăn kèm với rau muống luộc thêm bát nước rau xanh ngắt vắt tí chanh rất dễ đưa cơm. Cá nục kho khô có thể ăn được nhiều bữa mà không hề thấy ngán.
Cá nục nấu canh ngon, kho lại càng ngon. Song nếu ai chưa một lần ăn cá nục hấp cuốn bánh tráng và rau muống thì xem như chưa hề biết đến vị ngon rất khó quên của loại cá này. Cá nục làm sạch cho vào tô hoặc đĩa sâu lòng ướp mắm muối, gia vị, nhớ cho thêm vào chút xì dầu, tí giấm (giấm sẽ làm cho xương cá mềm và thơm hơn), để chừng 15 phút cho thấm rồi đem hấp (chưng cách thủy). Hấp chừng 5 - 7 phút là vừa. Rau muống chọn loại rau muống cạn, thân mảnh. Lặt bỏ gốc già, để đoạn dài và rửa sạch theo lớp cho vào đĩa. Nước chấm là nước mắm nguyên chất dầm ớt xanh. Khi ăn mỗi người tùy theo khẩu vị của mình chế thêm nước cá hấp vào cho vừa miệng. Bánh tráng chọn loại bánh tráng gạo, để sống hoặc nướng tùy thích. Nhưng theo tôi, ngon nhất vẫn là bánh tráng sắn. Cầm miếng bánh tráng đã nhúng nước cho dẻo, cho vào nửa con cá, một ít cọng rau muống, cuốn lại cho gọn rồi chấm vào chén nước mắm pha chút nước cá hấp và dầm ớt xanh. Chỉ cắn một miếng thôi, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt của cá kết hợp với cái giòn của cọng rau muống, vị mặn mòi của nước mắm pha vừa miệng, vị cay nồng của ớt xanh như quyện vào nhau. Ai muốn một lần được thưởng thức món bánh tráng sắn cuốn cá nục, mùa hè này hãy chịu khó về Quảng Nam.
KIM EM