Từ trận đầu đánh Mỹ đến Chiến dịch Hồ Chí Minh - Kỳ cuối: Ca khúc khải hoàn
Chiến dịch Hồ Chí Minh diễn ra từ ngày 26 - 30.4.1975, là đòn tiến công chiến lược lớn nhất, cuối cùng của quân và dân Việt Nam đánh vào đầu não và lực lượng quan trọng nhất của chính quyền và quân ngụy Sài Gòn, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chiến dịch do Đại tướng Văn Tiến Dũng làm Tư lệnh; Phạm Hùng làm Chính ủy.
Sau khi chọc thủng tuyến phòng thủ từ xa của quân đội Sài Gòn, 5 cánh quân gồm 4 Quân đoàn chủ lực và Đoàn 232 của ta đã tập kết tại nơi quy định, hình thành thế bao vây Sài Gòn.
Trước sức tấn công như vũ bão của quân và dân ta trên khắp các chiến trường, ngày 21.4.1975, Nguyễn Văn Thiệu tuyên bố từ chức, Trần Văn Hương lên thay và 5 ngày sau cũng đã phải tuyên bố nhường chức Tổng thống cho Dương Văn Minh.
Đúng 17 giờ 26.4.1975, quân ta nổ súng mở màn Chiến dịch Hồ Chí Minh, tiến công đồng loạt trên các hướng, các mục tiêu đã định, tiến thẳng vào trung tâm Sài Gòn. Đến 17 giờ ngày 28.4, ngay sau khi Dương Văn Minh tuyên bố nhận chức Tổng thống và hô hào binh lính “bảo vệ lãnh thổ”, “không buông vũ khí”, thì ta tổ chức biên đội 5 chiếc máy bay A37 - phi đội Quyết Thắng của binh chủng Không quân tập kích sân bay Tân Sơn Nhất. Tiếp đó, pháo binh ta dội bão lửa, làm tê liệt mọi hoạt động của sân bay Tân Sơn Nhất, địch hoảng loạn.
Ngày 29.4.1975, quân ta tổng công kích trên toàn mặt trận. Tất cả cánh quân của ta, gồm 15 Sư đoàn chủ lực, đồng loạt tiến công và chỉ trong một ngày đã đập vỡ tuyến phòng thủ vòng ngoài của quân đội Sài Gòn, làm tan rã các Sư đoàn chủ lực 5, 7, 25, 18 và 22 của địch; ngăn chặn và tiêu diệt các sư đoàn chủ lực của địch ở Tây Ninh, Đồng bằng sông Cửu Long, không cho chúng co cụm về Sài Gòn. Các binh đoàn của ta thọc sâu, tiến vào cách trung tâm thành phố từ 10 đến 20km. Rạng sáng 30.4.1975, đại sứ và các nhân viên quân sự, binh lính cuối cùng của Mỹ lên máy bay trực thăng rút khỏi Sài Gòn.
Đúng 5 giờ sáng 30.4.1975, theo kế hoạch đã định, với khí thế dũng mãnh, quân ta mở đợt tiến công cuối cùng, giải phóng và chiếm lĩnh thành phố, tước vũ khí, giải tán chính quyền các cấp của đối phương, đập tan mọi sự chống cự của chúng.
Các binh đoàn chủ lực của ta từ nhiều hướng đồng loạt tiến vào nội thành, phối hợp với lực lượng bên trong, đánh chiếm các mục tiêu của đối phương như phủ tổng thống, bộ tổng tham mưu, bộ tư lệnh biệt khu thủ đô, đài phát thanh, tổng nha cảnh sát, căn cứ hải quân, cảng Bạch Đằng...
Và vào lúc 10 giờ 45 phút ngày 30.4.1975, chiếc xe tăng 834 do Trung úy Bùi Quang Thận - Đại đội trưởng Đại đội 4 xe tăng chỉ huy và xe tăng 390 Lữ đoàn 203 dẫn đầu lực lượng đột kích thọc sâu của Quân đoàn 2 đánh chiếm dinh Độc Lập. Cán bộ chiến sĩ Trung đoàn Bộ binh 66 Sư đoàn 304 và Lữ đoàn xe tăng 203 Quân đoàn 2 là những đơn vị đầu tiên, cùng một số chiến sĩ biệt động đánh vào sào huyệt địch, buộc Tổng thống Dương Văn Minh và toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.
Lúc 11 giờ 30 phút ngày 30.4.1975, lá cờ cách mạng tung bay trên nóc dinh Độc Lập, báo hiệu sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Cùng với đại quân của ta tiến vào giải phóng Sài Gòn, ở đồng bằng sông Cửu Long, phối hợp với chiến dịch Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, ngay từ ngày 13.3.1975, thực hiện đợt 2 kế hoạch tác chiến chiến lược trên phạm vi toàn miền, lực lượng vũ trang Quân khu 7 và Quân khu 9 đẩy mạnh tiến công địch, phối hợp với quần chúng nổi dậy mở rộng vùng giải phóng, tạo thế trận mới. Trong thời gian các quân đoàn chủ lực chuẩn bị và thực hành chiến dịch giải phóng Sài Gòn, lực lượng vũ trang Quân khu 7 và Quân khu 9 đã áp sát các thành phố, thị xã, cắt đường số 4 và các đường giao thông quan trọng, kìm giữ Quân đoàn 4 của địch. Trên cơ sở thắng lợi đã giành được, trong các ngày từ 30.4 đến 2.5.1975, bộ đội chủ lực Quân khu 7 cùng Quân khu 9 và lực lượng vũ trang các tỉnh đã kết hợp tiến công quân sự với phát động quần chúng nổi dậy, tiêu diệt và làm tan rã Quân đoàn 4, Quân khu 4 và lực lượng kìm kẹp của địch, giải phóng hoàn toàn các tỉnh đồng bằng Nam Bộ, vùng biển, giải phóng Côn Đảo, đảo Phú Quốc và các vùng biển Tây Nam của Tổ quốc.
Đến ngày 2.5.1975, lực lượng vũ trang và bộ máy chính quyền của địch từ trung ương đến địa phương trên toàn miền Nam hoàn toàn tan rã. Đất nước hoàn toàn thống nhất. Non sông thu về một mối. Toàn dân tộc ca khúc khải hoàn.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân kết thúc bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa Xuân năm 1975. Đó là cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại, cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc tiêu biểu của nhân dân ta. Cuộc chiến tranh đã kéo dài hơn 20 năm, dài hơn bất cứ cuộc chiến tranh nào trong lịch sử và phải chống lại một đế quốc hùng mạnh nhất thế giới.
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã mở ra kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên đất nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.