Từ trận đầu đánh Mỹ đến Chiến dịch Hồ Chí Minh - Kỳ 1: Núi Thành, trận chiến tạo bước ngoặt

KỲ 1: NÚI THÀNH, TRẬN CHIẾN TẠO BƯỚC NGOẶT

Trận Núi Thành diễn ra ngày 26.5.1965, tại huyện Núi Thành. Ban Chỉ huy có Tham mưu trư­ởng Phạm Võ, Chính trị viên Tiểu đoàn 70 Hà Nhì, Tỉnh đội trưởng Trần Kim Anh, Chủ nhiệm chính trị Lữ Đình Huân; trực tiếp chỉ huy trận đánh có Đại đội trư­ởng Đại đội 2 Võ Thành Năm và Lê Văn Lầu.

Ngày 8.3.1965, Tiểu đoàn 3 thuộc Lữ đoàn 9 thủy quân lục chiến Mỹ đổ bộ lên bãi biển Phú Lộc - Xuân Thiều, xã Hòa Hiệp, huyện Hòa Vang (nay thuộc quận Liên Chiểu, TP.Đà Nẵng), đánh dấu cho sự tham chiến chính thức của quân đội Mỹ trên chiến trường miền Nam, mở đầu thời kỳ “chiến tranh cục bộ” thay cho “chiến tranh đặc biệt” trước nguy cơ  phá sản.

Hai tháng sau, ngày 7.5.1965, Lữ đoàn 3 lính thủy đánh bộ Mỹ đổ bộ vào vùng cửa biển An Hòa chiếm khu vực Chu Lai, xây dựng căn cứ quân sự  vững chắc  gồm vành đai bảo vệ, sân bay, đồn bót vây kín không gian rộng lớn xung quanh; làm bàn đạp quan trọng trên chiến trư­ờng miền Trung. Đến 17.5.1965, Mỹ đưa đại đội lính thủy đánh bộ Mỹ thuộc Sư­ đoàn 3, quân số khoảng 180 tên, với hỏa lực rất mạnh, từ Chu Lai phát triển lên phía tây quốc lộ 1, càn quét xã Kỳ Liên, chiếm đóng Núi Thành, gồm hai mõm, phía đông cao 50m, phía tây cao 49m, có tầm quan sát rất xa, nhất là về phía đông và các đồi xung quanh làm tiền đề án ngữ, bảo vệ phía tây căn cứ Chu Lai.

Căn cứ tình hình địch và khả năng chiến đấu của lực lư­ợng vũ trang tỉnh, Tỉnh ủy, Ban Chỉ huy Tỉnh đội Quảng Nam hạ quyết tâm “tiêu diệt đại đội Mỹ chốt điểm Núi Thành” và giao cho Đại đội 2 Tiểu đoàn 70 thực hiện nhiệm vụ.

Lực lượng tham gia trận đánh có 54 chiến sĩ. Mũi chủ yếu có 32 chiến sĩ đánh đồi 50, do Đại đội trư­ởng Đại đội 2 Võ Thành Năm chỉ huy. Mũi thứ yếu đánh đồi 49, có 12 chiến sĩ của Đại đội 16 đặc công tỉnh, do Lê Văn Lầu chỉ huy. Ngoài ra còn bố trí 1 tổ 3 chiến sĩ ở phía đông đón lõng địch tháo chạy.

Đúng 0 giờ 30 phút ngày 26.5.1965, hai mũi đồng loạt nổ súng, tung lựu đạn, thủ pháo phủ đầu địch. Đồng thời tại cầu Tân An và các mục tiêu phối hợp đều nổ súng gây khí thế áp đảo quân Mỹ trên toàn khu vực. Từng tổ 3 chiến sĩ lần lượt đánh chiếm các mục tiêu từ ngoài vào trong.

Bất ngờ và choáng váng tr­ước đòn phủ đầu của quân ta, lính Mỹ ở vòng ngoài hầu như­ bị tê liệt. Sau gần 10 phút chiến đấu, quân ta đã đánh chiếm đ­ược tuyến ngoài. Các mũi tiếp tục phát triển vào trung tâm. Sau một lúc bàng hoàng, địch củng cố lại lực lư­ợng tuyến trong, đánh trả quyết liệt, Núi Thành chìm trong biển lửa.

Qua 30 phút chiến đấu dũng cảm, m­ưu trí, linh hoạt bằng tinh thần quyết chiến quyết thắng, ta đã làm chủ trận địa. Lá cờ Quyết chiến quyết thắng tung bay trên đỉnh Núi Thành.

Trận Núi Thành - trận đầu thắng Mỹ của bộ đội địa phương tỉnh Quảng Nam không phải là trận đánh lớn, như­ng có ý nghĩa quân sự và chính trị rất quan trọng, đã trả lời cho câu hỏi của nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế: “Liệu Việt Nam có đánh được Mỹ không?”. Và ta đã đánh Mỹ, thắng ngay từ trận đầu. Một đại đội bộ đội địa phư­ơng lần đầu tiên đánh tiêu diệt gọn một đại đội thủy quân lục chiến Mỹ, mở ra khả năng thực tế quân và dân ta có thể đánh thắng Mỹ ở từng cấp độ trên chiến trư­ờng miền Nam.

Cùng với những chiến công vang dội trên “Vành đai diệt Mỹ” khắp chiến trường Quảng Nam, đỉnh cao là chiến thắng Núi Thành, tại Đại hội Anh hùng và Chiến sĩ thi đua toàn miền Nam lần thứ 2, ngày 17.9.1967, Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đã tuyên dương tỉnh Quảng Nam cùng với tỉnh Bến Tre và tỉnh Long An các danh hiệu: “Quảng Nam trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”; “Bến Tre anh dũng đồng khởi, thắng Mỹ diệt ngụy” và  “Long An trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc” vì đã có những thành tích xuất sắc trong sự nghiệp chống Mỹ. 

-----------------------

Kỳ 2: Vạn Tường, đánh phủ đầu quân Mỹ

PHAN THANH HẬU