Nỗi lo ở vùng cực hạn
Cuối tuần rồi Tư Ruộng tôi nhận được điện thoại của ông Nguyễn Văn Lanh – Phó phòng NN&PTNT huyện Nông Sơn. Ông Lanh cho biết tình hình khô hạn hiện rất căng. Nắng nóng hoành hành, hồ đập cạn kiệt, ruộng đồng khô cháy. Tư Ruộng tôi tức tốc ngược lên những vùng rốn hạn ở xã Phước Ninh (Nông Sơn) dưới cái nắng như đổ lửa. Nhìn mấy đám ruộng trơ trơ đất cục, anh Bảy Xuân Hòa than phiền: “Cuối tháng 4, gặt xong lúa đông xuân là tui liền thuê người cày phơi ải 3 sào đất ni nhằm chủ động cắt cầu nối sâu bệnh trong vụ sản xuất hè thu này. Thế nhưng, gần 2 tháng qua, do nắng nóng dữ dội, đập Bàu Sen cạn kiệt khiến toàn bộ diện tích phải bỏ hoang vì không biết tìm đâu ra nước để đổ ải gieo sạ. Không xuống giống được, chắc chắn kỳ giáp hạt tới sẽ phải mua gạo. Chẳng biết khi nào cái nghèo, cái khổ mới thôi đeo bám nhà nông quê tui”.
Dạo qua nhiều cánh đồng khác trên địa bàn 5 thôn của xã Phước Ninh, đâu tôi cũng thấy những ruộng lúa lởm chởm đất cục và trơ gốc rạ. Hỏi tới chuyện sản xuất ở địa phương, ông Nguyễn Hồng Danh – Phó Chủ tịch UBND xã Phước Ninh cho biết, hiện nay, toàn xã có tổng cộng 104ha đất canh tác lúa. Thế nhưng, tính đến thời điểm này nông dân mới chỉ gieo sạ được 7ha, còn lại 97ha phải bỏ hoang vì bức bí nguồn nước tưới. Nguyên nhân chính là nắng hạn quá khốc liệt khiến đập Dùi Chiêng, Bình Yên, Bàu Sen và nhiều dòng suối, ao hồ bị khô kiệt. Khi tôi đề cập việc chính quyền cơ sở nên khẩn trương vận động nhà nông chuyển số diện tích đất lúa bỏ hoang ấy sang trồng các loại hoa màu thì ông Danh lắc đầu nói: “Nắng kiểu ni, cây cỏ cú còn chết cháy thì làm sao cây bắp, cây mè sống nổi. Bây giờ, tại vùng cực hạn này, chỉ có cây… trụ điện mới tồn tại được”.
Không riêng xã Phước Ninh, nhiều địa phương khác ở Nông Sơn cũng đang kêu khát vì nắng hạn. Ông Nguyễn Văn Lanh cho biết, Nông Sơn hiện có 1.130ha đất lúa. Trước những diễn biến bất lợi của thời tiết, trong kế hoạch sản xuất ban hành hồi đầu vụ hè thu 2014, cơ quan chuyên môn chỉ đặt ra mục tiêu gieo sạ là 967ha. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tính đến cuối tuần qua số diện tích đất lúa được xuống giống chỉ đạt 760ha. Ông Lanh nói: “Sở dĩ tới giờ này toàn huyện vẫn còn 207ha đất lúa chưa sạ được là vì mực nước của hồ chứa Phước Bình, Hóc Hạ, Trung Lộc, Dùi Chiêng tụt giảm 1 - 2m so với cùng kỳ năm ngoái. Đâu chỉ vậy, 30 đập dâng cũng bị khô kiệt”. Theo ông Lanh, diện tích đất lúa bỏ hoang vừa nêu chủ yếu tập trung tại 3 xã gồm Quế Phước, Quế Trung, Phước Ninh. Điều đáng quan ngại là trong tổng số 760ha lúa xuống giống được thì nhiều ngày qua đã có gần 240ha bị khô hạn nghiêm trọng. Ông Lanh lo lắng: “Do nắng nóng kéo dài, lượng mưa bổ sung không có nên hiện nay năng lực tưới của các hồ chứa và đập dâng vừa nêu rất kém. Trong khi đó, gió tây nam lại liên tục xuất hiện khiến lượng nước bốc hơi rất lớn. Vì vậy, nếu trong thời gian tới thời tiết vẫn cứ diễn biến phức tạp thì tình hình sẽ càng tồi tệ hơn, chắc chắn sẽ có ít nhất 50ha lúa non bị chết héo dẫn đến mất trắng hoàn toàn”.
TƯ RUỘNG